Relay trung gian là một thiết bị hoàn toàn có thể nói không hề thiếu trong các tủ điện tinh chỉnh và điều khiển, nó giúp cho việc quy đổi dòng điện tinh chỉnh và điều khiển sang động lực. Các cảm ứng muốn tinh chỉnh và điều khiển ON – OFF phải qua các relay trung gian để bảo vệ tiếp điểm hay các PLC truyền tín hiệu tinh chỉnh và điều khiển xuống contactor cũng cần các tiếp điểm rơ le trung gian để bảo vệ Modul DO ngõ ra .Mục đích chính của việc lắp relay trung gian chính là bảo vệ cảm ứng, mạch điện điều khiển và tinh chỉnh hay ngõ ra tiếp điểm không bị quá tải khi sử dụng .Trong bài viết này mình sẽ san sẻ các thông tin tương quan tới relay trung gian là gì, các loại relay trung gian cũng như cách đấu rơ le trung gian 8 chân, 14 chân .
Relay trung gian là gì?
Nếu bạn chưa bao giờ nghe tới “relay trung gian” hay rơ le trung gian thì tôi đoán rằng bạn không phải là dân trong ngành điện hoặc điện tử. Bởi thuật ngữ này được sử dụng phổ biến trong các mạch điện, điện tử.
Relay trung gian hay rơ le trung gian là một thiết bị được sản xuất ra để nhằm mục đích mục tiêu chuyển tải của dòng điện có hiệu suất nhỏ lên thành tải có hiệu suất lớn. Nhờ có relay trung gian mà các tín hiệu điện và các tín hiệu tinh chỉnh và điều khiển có dòng rất nhỏ hoàn toàn có thể điều khiển và tinh chỉnh được các tải có dòng điện rất lớn .
Ký hiệu relay trung gian
Các ro le trung gian hoàn toàn có thể có nhiều loại, nhiều dạng khác nhau nhưng tổng thể đều có ký hiệu chung gồm hai thành phần : nguồn cấp vào và tiếp điển NO – NC. Như hình trên ta thấy rằng :
- A1 – A2 chính là nguồn cấp vào cuộn coil hay còn gọi là cuộn hút của rơ le trung gian
- 11 – 12 – 14 lần lượt là : COM – NC – NO. Các tiếp điển NO – NC này chính là ngõ ra để kích các phụ tải của hệ thống điện. Tùy theo loại relay trung gian mà chúng ta có nhiều loại cặp tiếp điểm khác nhau : 1 – 2 – 3 – 4 tiếp điểm ngõ ra.
Nguyên lý hoạt động giải trí của rơ le trung gian
Rơ le trung gian có nguyên tắc hoạt động giải trí rất là là đơn thuần nhưng lại có một trách nhiệm cự kỳ cao quý đó chính là bảo vệ các tiếp điểm điện khi truyền tới nó. Nói cách relay trung gian sẽ là vật quyết tử nếu có các sự cố về chập mạch, cháy nổ …Bất kỳ một relay trung gian nào cũng sẽ có 3 thành phần :
- Cuộn coil hay còn gọi là cuộn hút. Cuộn coil này sẽ nhận tín hiệu từ DO của PLC, tiếp điểm PNP – NPN của các cảm biến báo mức hay đơn giản đó là một tiếp điểm trả về của van để báo hiệu trạng thái.
- Tiếp điểm NO còn được gọi là tiếp điểm thường mở. Tiếp điểm này được hợp thành bởi COM – NO
- Tiếp điểm NC còn được gọi là tiếp điểm thường đóng. Tiếp điểm này được hợp thành bởi COM – NC.
Khi cuộn coil chưa hút tức là chưa nhận được tín hiệu từ mạch điện thì COM – NC luôn liền lạc ( đóng lại ) và COM – NO đứt mạch ( hỡ ra ) .Khi cuộn coil hút tức là đã nhận được tín hiệu tinh chỉnh và điều khiển từ mạch điện. Lúc này COM – NO sẽ liền lạc ( đóng lại ) và COM – NC sẽ đứt mạch ( hở ra ) .Hai trạng thái NO – NC luôn luôn ở trạng thái trái ngược nhau và không khi nào có chuyện vừa đóng NO vừa đóng NC trừ khi relay trung gian đó có yếu tố .Như vậy, tất cả chúng ta đã hiểu relay trung gian hoạt động giải trí như thế nào rồi. Vậy rơ le trung gian được dùng để làm gì ? Chúng ta cùng tìm hiểu và khám phá tiếp nhé .
Rơ le trung gian có tính năng gì – dùng để làm gì ?
Ngày tôi mà còn ở nhà trường tôi rất hiểu cách sử dụng của hầu hết toàn bộ các thiết bị đã được học. Tuy nhiên, khi tới lúc ra trường có nhiều kiến thức và kỹ năng tôi chẳng còn biết nó để làm gì. Trong đó có cả cái rơ le trung gian này .Theo như sơ đồ liên kết trên thì tôi tin rằng các bạn cũng phần nào hiểu được relay trung gian để làm gì rồi đúng không ?Đúng vậy, relay trung gian để nhận một tín hiệu từ một cảm ứng để kích hoạt cuộn hút của chính nó. Các tiếp điểm sẽ liên kết với phần động lực để đóng cuộn hút của contactor. Các tiếp điểm động lực của contactor sẽ được dùng để khởi động động cơ .Câu hỏi là tại sao tất cả chúng ta không đấu thẳng từ cảm ứng vào contactor 24V dc luôn cho đơn thuần ?Việc sử dụng qua nhiều thiết bị như vậy nhằm mục đích bảo vệ tiếp điểm ngõ ra của cảm ứng. Bởi các relay trung gian có giá thành khá rẻ và cũng rất dễ thay thế sửa chữa so với việc thay một cảm ứng .
Các loại relay trung gian
Nếu bạn nghĩ rằng relay trung gian chỉ có một loại tất cả chúng ta thường gọi là relay kiếng thì bạn đã lầm bởi nó có khá nhiều loại khác nhau. Có loại chỉ có duy nhất một cặp tiếp điểm ngõ ra, có loại sẽ có 2 cặp, 3 cặp, 4 cặp … Ngoài ra các rơ le trung gian còn có phong phú nguồn cấp như 5V, 12V, 24V, 48V, 220V .Các rơ le kiếng của omron, idec, schneider khá quen thuộc với loại 5 chân, 8 chân, 14 chân … Trong đó, loại 5 chân hay dùng nhất với phong cách thiết kế nhỏ gọn, mỏng dính được dùng để bảo vệ cho các cảm ứng hay các modul ngõ ra của PLC .
Rơ le trung gian 14 chân 220V
Rơ le trung gian 14 chân 220V chính là loãi phổ biến nhất và thường gặp nhất trong các tủ điều khiển. Loại relay này sẽ có 4 cặp tiếp điểm ngõ ra cùng lúc trên cùng một relay. Nếu chúng ta chỉ cần một hoặc 2 tiếp điểm để đóng ngắt thì dùng loại này sẽ rất tốn diện tích tủ điện & không có tính thẩm mỹ cao.
Khi đó, tất cả chúng ta nên chọn loại rơ le trung gian 5 chân – 1 tiếp điểm hoặc 8 chân – 2 tiếp điểm ngõ ra .
Rơ le trung gian 24 vdc
Rơ le trung gian 24V dc được sử dụng hầu hết so với các loại 5V, 12V, 220V bởi các bộ nguồn tinh chỉnh và điều khiển thường có tiêu chuẩn 24V dc cho các cảm ứng và PLC. Nguồn 24V dc cũng bảo vệ việc truyền dẫn đi xa nhất là phân phối nguồn cho các cảm ứng đo mức nước khá xa tủ điện .Bản thân mình cũng thích dùng bộ nguồn 24V dc hơn là các loại nguồn 12V hay 220V. Cái gì mà chiếm đa phần thì thuận tiện và dễ dùng hơn so với thiểu số .
Relay trung gian cho cảm ứng
Relay trung gian cho cảm ứng nói chung là loại được phong cách thiết kế nhỏ gọn và chỉ có duy nhất 1 kênh hoặc nhiều nhất là 2 kênh. Loại relay trung gian này cần có độ nhạy cao bởi các cảm ứng xuất ra tín hiệu PNP hoặc NPN có dòng rất nhỏ. Một số relay trung gian cần có dòng kích lớn mới hoàn toàn có thể kích cho cuộn coil hoạt động giải trí .Thiết kế mỏng dính cũng chính là điểm của loại rơ le này bởi trong các tủ tinh chỉnh và điều khiển cần tối ưu hóa diện tích quy hoạnh lắp ráp. Càng tiết kiệm ngân sách và chi phí thì tủ điện sẽ càng đẹp và chuyên nghiệp hơn .Đèn báo thông tư là một đặc thù cần phải có trên các rơ le trung gian. Đối với các rơle trung gian cho cảm ứng thì sẽ độ sáng cao và tuổi thọ hơn hẳn so với các loại thường thì khác .
Relay trung gian phòng nổ
Rờle trung gian loại phòng nổ không có quá nhiều nhà phân phối. Trong các nhà sản xuất mình biết thì Phoenix Contact có lẽ rằng là một trong những nhà phân phối nổi tiếng và được tin dùng nhiều nhất. Bên cạnh đó Georgin – Pháp cũng là một nhà phân phối rất nổi tiếng mà mình mới biết được gần đây .Loại phòng nổ này được dùng cho các khu nhu yếu chống cháy nổ. Tức là các thiết bị phải đạt chuẩn phòng nổ để được lắp trong khu vực này. Sẽ có hai loại rơle trung gian phòng nổ :
- Nhận tín hiệu relay từ khu vực phòng nổ về trung tâm
- Truyền tín hiệu từ khu vực trung tâm ra khu vực phòng nổ
Nghe tới đây thì có vẻ như như không đơn thuần rồi phải không nào ? Tất nhiên là phải có sự độc lạ rất lớn giữa hai loại này .Chúng ta thấy rằng để lắp một cái đèn báo ngoài khu vực phòng nổ cũng rất kỳ công chứ không đơn thuần chỉ cần cấp nguồn là xong. Đèn báo phải có chuẩn phòng nổ, rờle trung gian cũng phải có chuẩn phòng nổ, bộ nguồn cũng phải có chuẩn phòng nổ .Như vậy, so với relay trung gian phòng nổ hay còn gọi là chống cháy nổ ATEX I.S cần phải hiểu rõ tính năng của từng loại để lựa chọn cho đúng .Các bạn có câu hỏi nào hay hay về mấy cái role trung gian hãy liên hệ với mình nhé. Nếu các câu hởi nằm trong tầm hiểu biết của mình thì mình sẽ giải đáp ngay cho các bạn .Chúc các bạn thành công xuất sắc !
Kỹ Sư Cơ – Điện Tử
Nguyễn Minh Hòa
Mobi : 097879.55.66Mail : hoa.nguyen@huphaco.vn