Chăm sóc vết phỏng (bỏng) ở trẻ em: ít đau, giảm sẹo, mau lành.

• PDF

Nhận diện vết phỏng cần nhập viện

Trước khi giới thiệu về các cách chăm sóc vết phỏng để hạn chế đau đớn, chống nhiễm trùng, giúp mau lành để hạn chế sẹo, thì xin lưu ý về các trường hợp cần nhập viện điều trị để đảm bảo an toàn cho bé yêu:

• Vết phỏng quá rộng (>10%) hoặc trẻ sơ sinh, dưới 6 tháng.
• Vết phỏng ở các vùng nguy hiểm dễ nhiễm trùng như mắt mũi miệng, đầu mặt cổ, quanh vùng hậu môn sinh dục, bàn tay bàn chân có phồng rộp hết lớp da.
• Các tình huống phỏng như uống nước sôi, nổ bình gas, điện giật, cháy nhà, rơi vào vũng nước sôi, tiếp xúc hóa chất, văng vào mắt mũi họng…

• Vết phỏng tuy không nhiều nhưng bé có sốt cao, lừ đừ, phỏng tuột da nền trắng bệch mà bé không đau, quanh vết phỏng sưng tấy đỏ, có gờ hoặc mụn mủ.
• Và khi bị phỏng, tốt nhất nên đến cơ sở y tế gần nhất sơ cứu để bác sĩ nhận diện giúp vết phỏng có cần nhập viện điều trị hay không.

Bảng minh họa dưới đây giúp dễ tưởng tượng về độ sâu vết phỏng, khi tuột da và nền vết phỏng màu trắng bệch hoặc đỏ bầm xen trắng nhạt là nên đi bệnh viện gấp !

Màu sắc vết phỏng trên da. Bấm vào hình để xem ảnh lớn .

Chăm sóc giúp phỏng mau lành, ít đau, giảm sẹo

Phỏng là một tai nạn thương tâm hoàn toàn có thể xảy ra với bất kể ai và bất kể khi nào, đặc biệt quan trọng là trẻ nhỏ hiếu động, nên việc trang bị kiến thức và kỹ năng đúng để sơ cứu bắt đầu là rất quan trọng, tránh trường hợp lúng túng và giải quyết và xử lý sai làm trầm trọng thêm cho con, để lại di chứng nặng nề .
Các bài viết chính thống về phỏng đã có rất nhiều, từ sách giáo khoa ngành y cho tới những chuyên viên số 1 san sẻ kiến thức và kỹ năng chung chung, nên ở đây chỉ nhắc lại một vài nguyên tắc chủ yếu kèm với cái nhìn toàn cảnh về sự tân tiến trong y khoa lúc bấy giờ thôi, những kỹ thuật và phương tiện đi lại tân tiến hơn thì xin không nhắc đến vì quá sâu, không thiết yếu thông dụng .

Có một vài nguyên tắc chính yếu mà nếu hiểu rõ sẽ giúp ba mẹ tự tin khi giải quyết và xử lý vết phỏng cho con :

Nắm được 3 điều cơ bản trên là đã hoàn toàn có thể giúp mẹ chăm bé tốt hơn trước khi gặp bác sĩ rồi .
Cứ nhớ : rửa sạch, sát khuẩn betadin, giữ ẩm. Theo sự điều hòa tự nhiên, ướt thì cần làm cho khô, mà khô thì cần làm ẩm lại, tức là vết thương đang rỉ dịch ta phải làm cho nó khô bằng cách dùng gạc thấm hút, vết thương khô rồi thì lại phải thoa gel hoặc kem có kháng sinh để dưỡng ẩm và chống nhiễm trùng .
Một nguyên tắc nữa mà sẵn đây nêu ra cho anh chị em cùng ngành chú ý quan tâm thêm, là tổn thương phỏng luôn luôn hoàn toàn có thể tổn thương sâu thêm. Khi phỏng, mặt phẳng da sẽ có 3 lớp như sau, lớp tổn thương nặng nhất ở trên cùng, lớp viêm nằm giữa, lớp lành nằm dưới. Mục tiêu cao nhất là giúp lớp viêm không bị chèn ép gây thiếu máu nuôi, hoặc lớp trên cùng hoại tử ăn lan xuống, hoặc thực trạng nhiễm trùng bên trên làm lớp viêm bị nhiễm trùng theo và lan xuống tiếp lớp lành. Phỏng độ 3 chăm sóc không tốt và để quá lâu lành sẽ hoàn toàn có thể thành độ 4 là vì thế .

Các chăm sóc sâu xa hơn như oxy cao áp, hút áp lực đè nén âm, cắt lọc, ghép da hoặc ghép màng bao trùm … thì cần do bác sĩ phỏng chỉ định .
Sau đây là 1 số ít update mới về băng gạc sinh học tiên tiến và phát triển, rửa vết thương giảm đau chống nhiễm trùng, việc lựa chọn liệu trình chăm sóc nào cho từng bé nên được chuyên viên có kinh nghiệm tay nghề hướng dẫn, và tùy điều kiện kèm theo kinh tế tài chính của mỗi mái ấm gia đình, không nên rập khuôn :

• Rửa vết phỏng cơ bản nhất là dùng nước muối sinh lý có hoặc không pha betadin.
• Nước rửa có chất kháng khuẩn như betaine + polyhexanide giúp chống tạo lập màng biofilm vi khuẩn đang được ưu chuộng, nhưng giá thành còn cao, dùng thay nước muối sinh lý, hợp với vết phỏng đang nhiễm trùng rõ.
• Một số nơi cao cấp hơn thì dùng nước muối sinh lý có pha thêm thuốc, được phun với oxy áp lực cao, nhằm rửa sạch vết phỏng lại ít đau, trôi được mảng da chết hoặc chất dơ xung quanh mà không làm tổn thương mô lành, bổ sung oxy cho mô mau lành, nhưng bộ rửa này giá khá đắt, tiền triệu.
• Băng gạc vô trùng truyền thống thường sẽ kết dính vào da thịt nên gây đau, việc này vừa có lợi vừa có hại. Lợi là nếu vết phỏng có da chết sẽ dính theo gạc mỗi lần thay băng, dĩ nhiên sẽ rất đau. Hại là lớp da non cũng dính theo gạc và đi luôn, làm vết phỏng bị tổn thương sau mỗi lần thay băng, chậm lành hơn. Trên thị trường cũng có sản phẩm xịt giúp dễ gỡ băng, nhưng do giá cao và khó tìm mua nên các bác sĩ ít chỉ định.

• Quá nhiều công nghệ gạc tiên tiến hiện nay đều quảng cáo về khả năng thấm hút dịch cao, không thấm ngược, không dính vào da nên thay băng không đau… Tuy nhiên việc lựa chọn giữa công nghệ hydrocolloid, polyurethane, hydrofiber…dễ làm rối trí cả bệnh nhân lẫn bác sĩ không chuyên. Nhưng có một nguyên tắc chung nhất là bất kỳ loại gạc nào cũng phải được thay ngay khi ngậm no nước dịch tiết từ vết phỏng. Đặc biệt các vết thương có nguy cơ nhiễm trùng thì không dùng gạc hydrocolloid, hydrogel.

• Một số sản phẩm khác như tấm silicone dán chống sẹo, hydrogel giúp tạo màng, maltodextrin khô và gel tùy vết phỏng hoặc vết thương khô hay ướt… Mỗi sản phẩm có một thế mạnh riêng, kinh nghiệm sử dụng của bác sĩ cũng khác nhau, điểm chung là giá thành cao, có khi là rất cao so với mặt bằng chung.
• Vùng mặt và quanh bộ phận sinh dục hậu môn thường cực kỳ khó băng hay dán, nên sản phẩm ưu tiên chọn lựa sẽ là các loại kháng sinh dạng mỡ, thuốc xịt tạo màng, gel có chứa bạc, mật ong manuka…

Nãy giờ đọc đến đây, hẳn nhiều bạn sẽ vướng mắc : sao cái gì cũng đắt thế, và bảo hiểm có chi trả không, xưa giờ kinh nghiệm tay nghề trị phỏng của bản thân và mái ấm gia đình truyền lại đơn thuần nhưng cũng hiệu suất cao lắm mà, bày vẽ chi nhiều vậy !

Trước khi vấn đáp, xin nhắc lại một kiến thức và kỹ năng cơ bản quan trọng : phỏng nông đau nhiều, phỏng quá sâu không đau. Chính vì chính sách tổn hại thần kinh cảm xúc này, mà nhiều người khi bị phỏng tụt da sẽ đau kinh hoàng và nghĩ là mình bị phỏng quá nặng, trong khi thực ra thì chỉ là phỏng nhẹ. Mà phỏng nhẹ thì chăm sóc kiểu gì miễn đừng nhiễm trùng cũng sẽ lành trọn vẹn trong vòng 3 ngày tới dưới 2 tuần, không hề để sẹo. Trong khi phỏng càng sâu, đầu dây thần kinh bị chết, không đau nữa, dễ làm người nhà chủ quan là nhẹ, tự ý điều trị, ví dụ hay gặp là phỏng pô xe máy, nếu tụt da nền trắng bệch có khi cả tháng chưa lành hoặc phải mổ ghép da .
Việc lâu nay trong dân gian buôn chuyện thoa đủ thứ trên đời vào chỗ phỏng như kem đánh răng, nước mắm, sữa, mật ong, trứng, mỡ trăn, mỡ bò, thuốc lá, nhựa cây nha đam, bã cafe … là cũng từ sự hiểu nhầm nêu trên. Nhiều thế hệ, nhiều người, bị phỏng tụt da, vì quá đau mà làm theo bày vẽ này nọ, thấy lành hẳn không để sẹo chỉ trong 3-7 ngày, từ đó hình thành niềm tin thâm thúy về điều mình đã làm, và cứ bày vẽ lại cho người khác !

Chỉ khi nào bạn làm bác sĩ, gặp trong đời cả chục, cả trăm ngàn ca bệnh phỏng, đắp đủ thứ từ mọi miền tổ quốc đưa về, bị nhiễm trùng và không hiếm trường hợp tử vong hoặc phải cắt bỏ tay chân, dù vết phỏng khởi đầu là không nặng, bạn mới hiểu được sự cẩn trọng và thái độ của một số ít bác sĩ về việc chăm sóc khởi đầu lúc bấy giờ. Đặc biệt ở những vùng có đắp thuốc lá, thuốc bột tự chế, đôi lúc do chính bác sĩ làm, nếu lành thì lành rất tốt, nhưng chuyện nhiễm trùng hoại tử rụng cả ngón tay, cả bàn tay, bàn chân là không hiếm, thực sự đau lòng vì mọi phản hồi ngược về dưới đều như ném đá xuống biển khơi .

Câu chuyện bảo hiểm, đặc biệt trong bệnh viện nhi, thì lại là một câu chuyện dài tập, một lời khó cạn ý, chỉ có thể kết luận 1 điều: bác sĩ đang cố gắng chữa lành vết thương với các vật tư phương tiện được đấu thầu sẵn có, miễn sống sót và lành sẹo để ra viện là mừng rồi, không có khái niệm chăm sóc giảm đau khi thay băng hoặc lành mau, lành hạn chế sẹo đâu.

Bàn chuyện cuối, thuốc và vật tư đắt tiền, liệu thật sự đắt không ? So sánh đơn thuần vầy, một vết phỏng tụt da nông, size 10×10 cm, rất đau, nếu thay băng kem và gạc thường thì, phải thay mỗi ngày 1-2 lần tuỳ lượng dịch tiết nhiều ít, trong 1 tuần phải thay băng từ 7-10 lần, mỗi lần theo giá hiện hành của bảo hiểm là 400 ngàn. Còn nếu dùng gạc tiên tiến và phát triển, hoàn toàn có thể thay băng chỉ từ 1-3 lần, mỗi 3-5 ngày mới phải thay băng 1 lần, một miếng gạc khoảng chừng 200 ngàn. Chưa bàn tới chuyện tốn kém thời hạn nằm viện, công chăm sóc, nghỉ việc chăm con, nỗi đau bé gánh chịu … thì ngân sách đơn thuần đã là toán lớp một, ai cũng hoàn toàn có thể hiểu được !
Duy nhất một chuyện chưa nói, bé dưới 6 tuổi được không lấy phí hàng loạt khi chữa bệnh, do đó khi thanh toán giao dịch xuất viện có khi người nhà chẳng trả đồng nào, nên tạo ảo giác xã hội là rẻ, ngân sách mất đi vô hình dung thì khó thấy, không phải ai cũng đủ tỉnh táo để nhận ra, đặc biệt quan trọng bà con dưới tỉnh, vùng quê nghèo, khổ cho bé mà cũng khổ tâm cho cả bác sĩ nữa !
Chúc mọi bà mẹ ông bố đều trang bị thêm được chút kiến thức và kỹ năng hữu dụng gì đó qua bài viết đơn sơ này, thân mến !

Source: https://dichvubachkhoa.vn
Category : Dịch Vụ Bảo Dưỡng