VAS 02 – Hàng tồn kho

CHUẨN
MỰC KẾ TOÁN VIỆT NAM SỐ 02

 

Bạn đang đọc: VAS 02 – Hàng tồn kho

HÀNG TỒN KHO

(Ban
hành và công bố theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC
ngày 31 tháng 12 năm 2001 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, và

có hiệu
lực thi hành từ ngày 01/01/2003)

QUY ĐỊNH CHUNG

01. Mục đích của chuẩn mực này là lao lý và hướng dẫn những nguyên tắc và chiêu thức kế toán hàng tồn kho, gồm : Xác định giá trị và kế toán hàng tồn kho vào ngân sách ; Ghi giảm giá trị hàng tồn kho cho tương thích với giá trị thuần hoàn toàn có thể thực thi được và giải pháp tính giá trị hàng tồn kho làm cơ sở ghi sổ kế toán và lập báo cáo giải trình kinh tế tài chính .

02. Chuẩn mực này áp dụng cho kế toán hàng tồn
kho theo nguyên tắc giá gốc trừ khi có chuẩn mực kế toán khác quy định cho phép
áp dụng phương pháp kế toán khác cho hàng tồn kho.

03. Các thuật ngữ trong chuẩn mực này được
hiểu như sau:

Hàng tồn kho: Là những tài sản:

(a) Được giữ
để bán trong kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường;

(b) Đang
trong quá trình sản xuất, kinh doanh dở dang;

(c) Nguyên
liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ để sử dụng trong quá trình sản xuất, kinh
doanh hoặc cung cấp dịch vụ.

Hàng tồn
kho bao gồm:

– Hàng hóa
mua về để bán: Hàng hóa tồn kho, hàng mua đang đi trên đường, hàng gửi đi bán,
hàng hóa gửi đi gia công chế biến;

– Thành phẩm
tồn kho và thành phẩm gửi đi bán;

– Sản phẩm
dở dang: Sản phẩm chưa hoàn thành và sản phẩm hoàn thành chưa làm thủ tục nhập
kho thành phẩm;

– Nguyên liệu,
vật liệu, công cụ, dụng cụ tồn kho, gửi đi gia công chế biến và đã mua đang đi
trên đường;

– Chi phí dịch
vụ dở dang.

Giá trị thuần có thể thực hiện được:
giá bán ước tính của hàng tồn kho trong kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường trừ
(-) chi phí ước tính để hoàn thành sản phẩm và chi phí ước tính cần thiết cho
việc tiêu thụ chúng.

Giá hiện hành: Là khoản tiền phải trả để
mua một loại hàng tồn kho tương tự tại ngày lập bảng cân đối kế toán.

NỘI DUNG CHUẨN MỰC

Xác định giá trị hàng tồn kho

04. Hàng tồn kho được tính theo giá gốc. Trường
hợp giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn giá gốc thì phải tính theo giá
trị thuần có thể thực hiện được.

Giá gốc hàng tồn kho

05. Giá gốc hàng tồn kho bao gồm: Chi phí
mua, chi phí chế biến và các chi phí liên quan trực tiếp khác phát sinh để có
được hàng tồn kho ở địa điểm và trạng thái hiện tại.

Chi phí mua

06. Ngân sách chi tiêu mua của hàng tồn kho gồm có giá mua, những loại thuế không được hoàn trả, ngân sách luân chuyển, bốc xếp, dữ gìn và bảo vệ trong quy trình mua hàng và những ngân sách khác có tương quan trực tiếp đến việc mua hàng tồn kho. Các khoản chiết khấu thương mại và giảm giá hàng mua do hàng mua không đúng quy cách, phẩm chất được trừ ( – ) khỏi ngân sách mua .

Chi phí chế biến

07. Ngân sách chi tiêu chế biến hàng tồn kho gồm có những ngân sách có tương quan trực tiếp đến mẫu sản phẩm sản xuất, như ngân sách nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung cố định và thắt chặt và chi phí sản xuất chung đổi khác phát sinh trong quy trình chuyển hóa nguyên vật liệu, vật tư thành thành phẩm .
giá thành sản xuất chung cố định và thắt chặt là những chi phí sản xuất gián tiếp, thường không biến hóa theo số lượng loại sản phẩm sản xuất, như ngân sách khấu hao, ngân sách bảo trì máy móc thiết bị, nhà xưởng, … và ngân sách quản trị hành chính ở những phân xưởng sản xuất .
giá thành sản xuất chung đổi khác là những chi phí sản xuất gián tiếp, thường đổi khác trực tiếp hoặc gần như trực tiếp theo số lượng mẫu sản phẩm sản xuất, như ngân sách nguyên vật liệu, vật tư gián tiếp, ngân sách nhân công gián tiếp .
08. giá thành sản xuất chung cố định và thắt chặt phân chia vào ngân sách chế biến cho mỗi đơn vị chức năng mẫu sản phẩm được dựa trên hiệu suất thông thường của máy móc sản xuất. Công suất thông thường là số lượng loại sản phẩm đạt được ở mức trung bình trong những điều kiện kèm theo sản xuất thông thường .
– Trường hợp mức mẫu sản phẩm thực tiễn sản xuất ra cao hơn hiệu suất thông thường thì chi phí sản xuất chung cố định và thắt chặt được phân chia cho mỗi đơn vị chức năng mẫu sản phẩm theo ngân sách thực tiễn phát sinh .
– Trường hợp mức loại sản phẩm trong thực tiễn sản xuất ra thấp hơn hiệu suất thông thường thì chi phí sản xuất chung cố định và thắt chặt chỉ được phân chia vào ngân sách chế biến cho mỗi đơn vị chức năng mẫu sản phẩm theo mức hiệu suất thông thường. Khoản chi phí sản xuất chung không phân chia được ghi nhận là chi phí sản xuất, kinh doanh thương mại trong kỳ .
giá thành sản xuất chung biến hóa được phân chia hết vào ngân sách chế biến cho mỗi đơn vị chức năng loại sản phẩm theo ngân sách thực tiễn phát sinh .
09. Trường hợp một quá trình sản xuất ra nhiều loại mẫu sản phẩm trong cùng một khoảng chừng thời hạn mà ngân sách chế biến của mỗi loại mẫu sản phẩm không được phản ánh một cách tách biệt, thì ngân sách chế biến được phân chia cho những loại mẫu sản phẩm theo tiêu thức tương thích và đồng điệu giữa những kỳ kế toán .
Trường hợp có loại sản phẩm phụ, thì giá trị loại sản phẩm phụ được tính theo giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được và giá trị này được trừ ( – ) khỏi ngân sách chế biến đã tập hợp chung cho mẫu sản phẩm chính .

Chi phí liên quan trực tiếp khác

10. Ngân sách chi tiêu tương quan trực tiếp khác tính vào giá gốc hàng tồn kho gồm có những khoản ngân sách khác ngoài ngân sách mua và ngân sách chế biến hàng tồn kho. Ví dụ, trong giá gốc thành phẩm hoàn toàn có thể gồm có ngân sách phong cách thiết kế mẫu sản phẩm cho một đơn đặt hàng đơn cử .

Chi phí không tính vào giá gốc hàng tồn kho

11. Ngân sách chi tiêu không được tính vào giá gốc hàng tồn kho, gồm :
( a ) Chi tiêu nguyên vật liệu, vật tư, ngân sách nhân công và những chi phí sản xuất, kinh doanh thương mại khác phát sinh trên mức thông thường ;
( b ) giá thành dữ gìn và bảo vệ hàng tồn kho trừ những khoản ngân sách dữ gìn và bảo vệ hàng tồn kho thiết yếu cho quy trình sản xuất tiếp theo và ngân sách dữ gìn và bảo vệ pháp luật ở đoạn 06 ;
( c ) Chi tiêu bán hàng ;
( d ) Ngân sách chi tiêu quản trị doanh nghiệp .

Chi phí cung cấp dịch vụ

12. giá thành cung ứng dịch vụ gồm có ngân sách nhân viên cấp dưới và những ngân sách khác tương quan trực tiếp đến việc phân phối dịch vụ, như ngân sách giám sát và những ngân sách chung có tương quan .
Ngân sách chi tiêu nhân viên cấp dưới, ngân sách khác tương quan đến bán hàng và quản trị doanh nghiệp không được tính vào ngân sách phân phối dịch vụ .

Phương pháp tính giá trị hàng tồn kho

13. Việc tính giá trị hàng tồn kho được áp dụng
theo một trong các phương pháp sau:

(a) Phương pháp tính theo giá đích danh;

(b) Phương pháp bình quân gia quyền;

(c) Phương pháp nhập trước, xuất trước;

(d) Phương pháp nhập sau, xuất trước.

14. Phương pháp tính theo giá đích danh được vận dụng so với doanh nghiệp có ít loại mẫu sản phẩm hoặc mẫu sản phẩm không thay đổi và nhận diện được .
15. Theo chiêu thức bình quân gia quyền, giá trị của từng loại hàng tồn kho được tính theo giá trị trung bình của từng loại hàng tồn kho tương tự như thời điểm đầu kỳ và giá trị từng loại hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất trong kỳ. Giá trị trung bình hoàn toàn có thể được tính theo thời kỳ hoặc vào mỗi khi nhập một lô hàng về, nhờ vào vào tình hình của doanh nghiệp .
16. Phương pháp nhập trước, xuất trước vận dụng dựa trên giả định là hàng tồn kho được mua trước hoặc sản xuất trước thì được xuất trước, và hàng tồn kho còn lại cuối kỳ là hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất gần thời gian cuối kỳ. Theo chiêu thức này thì giá trị hàng xuất kho được tính theo giá của lô hàng nhập kho ở thời gian đầu kỳ hoặc gần thời điểm đầu kỳ, giá trị của hàng tồn kho được tính theo giá của hàng nhập kho ở thời gian cuối kỳ hoặc gần cuối kỳ còn tồn kho .
17. Phương pháp nhập sau, xuất trước vận dụng dựa trên giả định là hàng tồn kho được mua sau hoặc sản xuất sau thì được xuất trước, và hàng tồn kho còn lại cuối kỳ là hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất trước đó. Theo giải pháp này thì giá trị hàng xuất kho được tính theo giá của lô hàng nhập sau hoặc gần sau cuối, giá trị của hàng tồn kho được tính theo giá của hàng nhập kho đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ còn tồn kho .

Giá trị thuần có thể thực
hiện được và lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho

18. Giá trị hàng tồn kho không tịch thu đủ khi hàng tồn kho bị hư hỏng, lỗi thời, giá cả bị giảm, hoặc ngân sách triển khai xong, ngân sách để bán hàng tăng lên. Việc ghi giảm giá gốc hàng tồn kho cho bằng với giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được là tương thích với nguyên tắc gia tài không được phản ánh lớn hơn giá trị thực thi ước tính từ việc bán hay sử dụng chúng .
19. Cuối kỳ kế toán năm, khi giá trị thuần hoàn toàn có thể thực thi được của hàng tồn kho nhỏ hơn giá gốc thì phải lập dự trữ giảm giá hàng tồn kho. Số dự trữ giảm giá hàng tồn kho được lập là số chênh lệch giữa giá gốc của hàng tồn kho lớn hơn giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được của chúng. Việc lập dự trữ giảm giá hàng tồn kho được thực thi trên cơ sở từng loại sản phẩm tồn kho. Đối với dịch vụ cung ứng dở dang, việc lập dự trữ giảm giá hàng tồn kho được tính theo từng loại dịch vụ có mức giá riêng không liên quan gì đến nhau .
20. Việc ước tính giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được của hàng tồn kho phải dựa trên dẫn chứng đáng tin cậy tích lũy được tại thời gian ước tính. Việc ước tính này phải tính đến sự dịch chuyển của giá thành hoặc ngân sách trực tiếp tương quan đến những sự kiện diễn ra sau ngày kết thúc năm kinh tế tài chính, mà những sự kiện này được xác nhận với những điều kiện kèm theo hiện có ở thời gian ước tính .
21. Khi ước tính giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được phải tính đến mục tiêu của việc dự trữ hàng tồn kho. Ví dụ, giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được của lượng hàng tồn kho dự trữ để bảo vệ cho những hợp đồng bán hàng hoặc cung ứng dịch vụ không hề hủy bỏ phải dựa vào giá trị trong hợp đồng. Nếu số hàng đang tồn kho lớn hơn số hàng cần cho hợp đồng thì giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được của số chênh lệch giữa hàng đang tồn kho lớn hơn số hàng cần cho hợp đồng được nhìn nhận trên cơ sở giá cả ước tính .
22. Nguyên liệu, vật tư và công cụ, dụng cụ dự trữ để sử dụng cho mục tiêu sản xuất loại sản phẩm không được nhìn nhận thấp hơn giá gốc nếu mẫu sản phẩm do chúng góp thêm phần cấu trúc nên sẽ được bán bằng hoặc cao hơn giá tiền sản xuất của mẫu sản phẩm. Khi có sự giảm giá của nguyên vật liệu, vật tư, công cụ, dụng cụ mà giá tiền sản xuất mẫu sản phẩm cao hơn giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được, thì nguyên vật liệu, vật tư, công cụ, dụng cụ tồn kho được nhìn nhận giảm xuống bằng với giá trị thuần hoàn toàn có thể thực thi được của chúng .
23. Cuối kỳ kế toán năm tiếp theo phải triển khai nhìn nhận mới về giá trị thuần hoàn toàn có thể thực thi được của hàng tồn kho cuối năm đó. Trường hợp cuối kỳ kế toán năm nay, nếu khoản dự trữ giảm giá hàng tồn kho phải lập thấp hơn khoản dự trữ giảm giá hàng tồn kho đã lập ở cuối kỳ kế toán năm trước thì số chênh lệch lớn hơn phải được hoàn nhập ( Theo lao lý ở đoạn 24 ) để bảo vệ cho giá trị của hàng tồn kho phản ánh trên báo cáo giải trình kinh tế tài chính là theo giá gốc ( nếu giá gốc nhỏ hơn giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được ) hoặc theo giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được ( nếu giá gốc lớn hơn giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được ) .

Ghi nhận chi phí

24. Khi bán hàng tồn kho, giá gốc của hàng tồn
kho đã bán được ghi nhận là chi phí sản xuất, kinh doanh trong kỳ phù hợp với
doanh thu liên quan đến chúng được ghi nhận. Tất cả các khoản chênh lệch giữa
khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho phải lập ở cuối niên độ kế toán năm nay lớn
hơn khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho đã lập ở cuối niên độ kế toán năm trước,
các khoản hao hụt, mất mát của hàng tồn kho, sau khi trừ (-) phần bồi thường do
trách nhiệm cá nhân gây ra, và chi phí sản xuất chung không phân bổ, được ghi
nhận là chi phí sản xuất, kinh doanh trong kỳ. Trường hợp khoản dự phòng giảm
giá hàng tồn kho được lập ở cuối niên độ kế toán năm nay nhỏ hơn khoản dự phòng
giảm giá hàng tồn kho đã lập ở cuối niên độ kế toán năm trước, thì số chênh lệch
lớn hơn phải được hoàn nhập ghi giảm chi phí sản xuất, kinh doanh.

25. Ghi nhận giá trị hàng tồn kho đã bán vào ngân sách trong kỳ phải bảo vệ nguyên tắc tương thích giữa ngân sách và lệch giá .
26. Trường hợp một số ít loại hàng tồn kho được sử dụng để sản xuất ra gia tài cố định và thắt chặt hoặc sử dụng như nhà xưởng, máy móc, thiết bị tự sản xuất thì giá gốc hàng tồn kho này được hạch toán vào giá trị gia tài cố định và thắt chặt .

Trình
bày báo cáo tài chính

27. Trong báo cáo tài chính, doanh nghiệp phải
trình bày:

(a) Các chính sách kế toán áp dụng trong việc
đánh giá hàng tồn kho, gồm cả phương pháp tính giá trị hàng tồn kho;

(b) Giá gốc của tổng số hàng tồn kho và giá
gốc của từng loại hàng tồn kho được phân loại phù hợp với doanh nghiệp;

(c) Giá trị dự phòng giảm giá hàng tồn kho;

(d) Giá trị hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng
tồn kho;

(e) Những trường hợp hay sự kiện dẫn đến việc
trích lập thêm hoặc hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho;

(f) Giá trị ghi sổ của hàng tồn kho (Giá gốc
trừ (-) dự phòng giảm giá hàng tồn kho) đã dùng để thế chấp, cầm cố đảm bảo cho
các khoản nợ phải trả.

28. Trường hợp doanh nghiệp tính giá trị hàng tồn kho theo chiêu thức nhập sau, xuất trước thì báo cáo giải trình kinh tế tài chính phải phản ánh số chênh lệch giữa giá trị hàng tồn kho trình diễn trong bảng cân đối kế toán với :
( a ) Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ được tính theo chiêu thức nhập trước, xuất trước ( nếu giá trị hàng tồn kho cuối kỳ tính theo giải pháp nhập trước, xuất trước nhỏ hơn giá trị hàng tồn kho cuối kỳ tính theo chiêu thức bình quân gia quyền và giá trị thuần hoàn toàn có thể thực thi được ) ; hoặc
Với giá trị hàng tồn kho cuối kỳ được tính theo chiêu thức bình quân gia quyền ( nếu giá trị hàng tồn kho cuối kỳ tính theo chiêu thức bình quân gia quyền nhỏ hơn giá trị hàng tồn kho cuối kỳ tính theo chiêu thức nhập trước, xuất trước và giá trị thuần hoàn toàn có thể thực thi được ) ; hoặc
Với giá trị hàng tồn kho cuối kỳ được tính theo giá trị thuần hoàn toàn có thể thực thi được ( nếu giá trị hàng tồn kho cuối kỳ tính theo giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được nhỏ hơn giá trị hàng tồn kho tính theo chiêu thức nhập trước, xuất trước và giải pháp bình quân gia quyền ) ; hoặc
( b ) Giá trị hiện hành của hàng tồn kho cuối kỳ tại ngày lập bảng cân đối kế toán ( nếu giá trị hiện hành của hàng tồn kho tại ngày lập bảng cân đối kế toán nhỏ hơn giá trị thuần hoàn toàn có thể thực thi được ) ; hoặc với giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được ( nếu giá trị hàng tồn kho cuối kỳ tính theo giá trị thuần hoàn toàn có thể triển khai được nhỏ hơn giá trị hàng tồn kho cuối kỳ tính theo giá trị hiện hành tại ngày lập bảng cân đối kế toán ) .

29. Trình bày chi phí về hàng tồn kho trên
báo cáo kết quả sản xuất, kinh doanh được phân loại chi phí theo chức năng.

30. Phân loại ngân sách theo tính năng là hàng tồn kho được trình diễn trong khoản mục “ Giá vốn hàng bán ” trong báo cáo giải trình hiệu quả kinh doanh thương mại, gồm giá gốc của hàng tồn kho đã bán, khoản dự trữ giảm giá hàng tồn kho, những khoản hao hụt mất mát của hàng tồn kho sau khi trừ ( – ) phần bồi thường do nghĩa vụ và trách nhiệm cá thể gây ra, chi phí sản xuất chung không được phân chia .

 


Có thể bạn quan tâm
© Copyright 2008 - 2016 Dịch Vụ Bách khoa Sửa Chữa Chuyên nghiệp.
Alternate Text Gọi ngay