Kế toán hàng tồn kho trong doanh nghiệp – MISA AMIS

Hàng tồn kho chiếm 1 phần trong tài sản lưu động, có vị trí rất quan trọng trong quá trình sản xuất kinh doanh. Chính vì vậy, công tác kế toán hàng tồn kho trong doanh nghiệp là vô cùng quan trọng, đòi hỏi kế toán phải phản ánh thông tin một cách kịp thời, đầy đủ và chính xác nhất về hàng tồn kho. Đó là cơ sở giúp doanh nghiệp thực hiện và quản lý các nghiệp vụ kinh tế diễn ra hàng ngày, đảm bảo lượng vật tư, hàng hóa cho hoạt động sản xuất kinh doanh diễn ra bình thường tránh bị ứ đọng vốn. Trong bài viết này, MISA AMIS sẽ giới thiệu đến bạn về cách kế toán hàng tồn kho trong doanh nghiệp hiệu quả nhất.

MISA AMIS

Kiều Phương Thanh

là một chuyên gia với hơn 10 năm kinh nghiệm trong ngành tài chính kế toán, tác giả của rất nhiều bài viết được đón nhận và chia sẻ trên các diễn đàn kế toán và tài chính Việt Nam.

Về tác giảBài đã đăng

1. Khái niệm, phân loại, các văn bản pháp luật liên quan hàng tồn kho

1.1 Các văn bản pháp lý pháp luật tương quan đến Hàng tồn kho

  • Luật Kế toán số 88/2015 / QH13
  • Chuẩn mực kế toán Nước Ta – VAS 02 hàng tồn kho
  • Thông tư số 200 / năm trước / TT-BTC hướng dẫn chính sách kế toán doanh nghiệp hoặc Thông tư số 133 / năm nay / TT-BTC hướng dẫn chính sách kế toán doanh nghiệp nhỏ và vừa .
  • Thông tư 48/2019 / TT-BTC hướng dẫn việc trích lập và giải quyết và xử lý những khoản dự trữ giảm giá Hàng tồn kho

1.2 Hàng tồn kho là gì ?

Căn cứ theo Chuẩn mực kế toán Nước Ta số 02 ( VAS 02 ) : Hàng tồn kho được định nghĩa như sau :

Hàng tồn kho là những tài sản:

  • Được giữ để bán trong kỳ sản xuất, kinh doanh thương mại thông thường
  • Đang trong quy trình sản xuất, kinh doanh thương mại dở dang
  • Nguyên liệu, vật tư, công cụ, dụng cụ để sử dụng trong quy trình sản xuất, kinh doanh thương mại hoặc cung ứng dịch vụ .

Như vậy, để xác lập một loại gia tài có phải là hàng tồn kho của doanh nghiệp hay không, tất cả chúng ta địa thế căn cứ vào mục tiêu sử dụng gia tài .

1.3 Phân loại

Cũng theo Chuẩn mực kế toán VAS 02, Hàng tồn kho được phân loại thành :

  • Hàng hóa mua về để bán: Hàng hóa tồn kho, hàng mua đang đi trên đường, hàng gửi đi bán, hàng hóa gửi đi gia công chế biến.

  • Thành phẩm tồn kho và thành phẩm gửi đi bán.

  • Sản phẩm dở dang: Sản phẩm chưa hoàn thành và sản phẩm hoàn thành chưa làm thủ tục nhập kho thành phẩm

  • Nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ tồn kho, gửi đi gia công chế biến và đã mua đang đi trên đường.

  • Chi phí dịch vụ dở dang.

2. Kế toán hàng tồn kho

2.1 Tổng quát quy trình kế toán hàng tồn kho

Tổng quát quy trình kế toán hàng tồn kho

Tổng quát quy trình kế toán hàng tồn kho

Hình 1 : Tổng quát quy trình kế toán hàng tồn kho

2.2 Tiến trình chuyển hóa hình thái của Hàng tồn kho

Cùng với quá trình sản xuất, các hình thái của hàng tồn kho cũng thay đổiCùng với quá trình sản xuất, các hình thái của hàng tồn kho cũng thay đổi

Hình 2 : Cùng với quy trình sản xuất, những hình thái của hàng tồn kho cũng đổi khác

2.3 Chứng từ sử dụng

Chứng từ nhập kho: 

  • Vật tư mua ngoài : Hóa đơn nguồn vào, biên bản chuyển giao, phiếu bh, bảng kê mua hàng …
  • Vật tư tự sản xuất : Phiếu nhập kho ; biên bản nghiệm thu sát hoạch, phiếu kế toán tổng hợp, …

Hình 3: Phiếu nhập khoHình 3: Phiếu nhập kho

Hình 3 : Phiếu nhập kho

Chứng từ xuất kho:

  • Phiếu xuất kho, lệnh điều động nội bộ …
  • Hóa đơn đầu ra

Hình 4: Phiếu xuất khoHình 4: Phiếu xuất kho

Hình 4 : Phiếu xuất kho

2.4 Nguyên tắc nhìn nhận hàng tồn kho

Hàng tồn kho được tính theo giá gốc. Giá gốc hàng tồn kho gồm có : Ngân sách chi tiêu mua, ngân sách chế biến và những ngân sách tương quan trực tiếp khác phát sinh để có được hàng tồn kho ở khu vực và trạng thái hiện tại .

Lưu ý: Trường hợp giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn giá gốc thì hàng tồn kho phải tính theo giá trị thuần có thể thực hiện được (NRV).

2.5 Các chiêu thức hạch toán hàng tồn kho

Có 2 chiêu thức hạch toán hàng tồn kho. Đó là : chiêu thức kê khai tiếp tục và giải pháp kiểm kê định kỳ .
Để hiểu rõ và phân biệt được sự độc lạ của hai chiêu thức hạch toán này, những bạn tìm hiểu thêm bảng so sánh dưới đây :

Phương pháp kê khai thường xuyên

Phương pháp kiểm kê định kỳ

1. Nội dung

  • Theo dõi và phản ánh tiếp tục, liên tục, có mạng lưới hệ thống .
  • Phản ánh tình hình nhập, xuất, tồn của hàng tồn kho
  • Giá trị hàng xuất hoàn toàn có thể tính được ở bất kể thời gian nào trong kỳ .
  • Không theo dõi, phản ánh tiếp tục, liên tục ;
  • Chỉ phản ánh hàng tồn thời điểm đầu kỳ và cuối kỳ, không phản ánh nhập – xuất trong kỳ ;
  • Giá trị hàng xuất trong kỳ tới cuối kỳ mới thống kê giám sát được

Việc tính giá trị sản phẩm & hàng hóa, vật tư đã xuất trong kỳ theo công thức :

Trị giá hàng xuất kho trong kỳ = Trị giá hàng tồn kho đầu kỳ + Tổng trị giá hàng nhập kho trong kỳ – Trị giá hàng tồn kho cuối kỳ.

2. Chứng từ sử dụng

  • Phiếu nhập kho, phiếu xuất kho .
  • Biên bản kiểm kê vật tư, sản phẩm & hàng hóa .
Tương tự như giải pháp kê khai tiếp tục, tuy nhiên đến cuối kỳ kế toán mới nhận chứng từ nhập xuất sản phẩm & hàng hóa từ thủ kho, kiểm tra và phân loại chứng từ theo từng loại, ghi giá hạch toán .

3. Cách hạch toán

Mọi tình hình dịch chuyển tăng giảm ( nhập kho, xuất kho ) và số hiện có của vật tư, sản phẩm & hàng hóa đều được phản ánh trên những thông tin tài khoản phản ánh hàng tồn kho ( TK151, 152, 153, 154, 156, 157 )

Ví dụ: Khi mua hàng hóa về nhập kho

Nợ TK 156

Nợ TK 1331 (nếu có)

       Có TK 111/112/331…

Mọi tình hình dịch chuyển của vật tư, sản phẩm & hàng hóa ( nhập kho, xuất kho ) không theo dõi, phản ánh trên những thông tin tài khoản kế toán hàng tồn kho. Giá trị của vật tư, sản phẩm & hàng hóa mua và nhập kho trong kỳ được theo dõi, phản ánh trên một thông tin tài khoản kế toán riêng ( TK 611 : “ Mua hàng ” )
Như vậy, khi vận dụng giải pháp kiểm kê định kỳ, những thông tin tài khoản kế toán hàng tồn kho chỉ sử dụng ở đầu kỳ kế toán ( để kết chuyển số dư đầu kỳ ) và cuối kỳ kế toán ( để phản ánh giá trị trong thực tiễn hàng tồn kho cuối kỳ )

Ví dụ: Khi mua hàng hóa

Nợ TK 611

Nợ TK 1331 (nếu có)

       Có TK 111/112/331

Cuối kỳ, căn cứ vào kết quả kiểm kê:

Nợ TK 156

       Có TK 611

4. Ưu điểm

  • Có thể xác lập nhìn nhận về số lượng và giá trị hàng tồn kho vào từng thời gian khác nhau nếu doanh nghiệp có nhu yếu kiểm tra .
  • Nắm bắt, quản trị hàng tồn kho tiếp tục, liên tục, góp thêm phần kiểm soát và điều chỉnh nhanh gọn, kịp thời tình hình hoạt động giải trí SXKD của doanh nghiệp .
  • Giảm thực trạng sai sót trong việc ghi chép và quản trị
  • Giảm khối lượng ghi chép
  • Giảm bớt sự cồng kềnh của việc ghi chép vào sổ

5. Đối tượng 

áp dụng

Phương pháp kê khai tiếp tục thường vận dụng cho những đơn vị chức năng sản xuất ( công nghiệp, xây lắp, … ) và những đơn vị chức năng kinh doanh thương mại những mẫu sản phẩm có giá trị lớn như máy móc, thiết bị, hàng có kỹ thuật, chất lượng cao, … Phương pháp kiểm kê định kỳ vận dụng với những doanh nghiệp kinh doanh thương mại mẫu sản phẩm có giá trị thấp, số lượng lớn, nhiều chủng loại, quy cách … Ví dụ : Các doanh nghiệp sản xuất may mặc với nhiều nguyên phụ liệu ( như : kim, chỉ, khuy áo, … ), hay những shop kinh doanh nhỏ …

Lưu ý: Trong một doanh nghiệp, chỉ được áp dụng một trong hai phương pháp kế toán hàng tồn kho: Phương pháp kê khai thường xuyên hoặc Phương pháp kiểm kê định kỳ. Việc lựa chọn phương pháp kế toán hàng tồn kho áp dụng tại doanh nghiệp phải căn cứ vào đặc điểm, tính chất, số lượng, chủng loại vật tư hàng hóa và yêu cầu quản lý để có sự vận dụng thích hợp và phải được thực hiện nhất quán trong niên độ kế toán.

2.6 Các giải pháp tính giá xuất kho của Hàng tồn kho

Theo thông tư 200 / năm trước / TT-BTC và thông tư 133 / năm nay / TT-BTC thì có 3 giải pháp tính giá xuất kho, đơn cử như sau :

    • Phương pháp bình quân gia quyền

a. Theo giá bình quân gia quyền cuối kỳ (tháng) (giá bình quân cả kỳ dự trữ)

Theo chiêu thức này, đến cuối kỳ mới tính trị giá vốn của hàng xuất kho trong kỳ .

  • Ưu điểm : Đơn giản, dễ làm, chỉ cần thống kê giám sát một lần vào cuối kỳ .
  • Nhược điểm : Độ đúng chuẩn không cao, việc làm giám sát bị dồn nhiều vào cuối tháng, chưa phân phối nhu yếu kịp thời của thông tin kế toán ngay tại thời gian phát sinh nhiệm vụ .

b) Theo giá bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập (bình quân thời điểm)

Sau mỗi lần nhập mẫu sản phẩm, vật tư, sản phẩm & hàng hóa, kế toán phải xác lập lại giá trị thực của hàng tồn kho và giá đơn vị chức năng trung bình. Giá đơn vị chức năng trung bình được tính theo công thức sau :

  • Ưu điểm : khắc phục được những hạn chế của chiêu thức trên .
  • Nhược điểm : việc đo lường và thống kê phức tạp, nhiều lần, tốn nhiều công sức của con người. Phương pháp này vận dụng ở những doanh nghiệp có ít chủng loại hàng tồn kho, có lưu lượng nhập xuất ít và tương thích với những đơn vị chức năng có sử dụng ứng dụng kế toán hạch toán hàng tồn kho .
    • Phương pháp tính theo giá đích danh

Hàng hóa xuất kho thuộc lô hàng nhập nào thì lấy đơn giá nhập kho của lô hàng đó để tính giá xuất .

  • Ưu điểm : Đảm bảo đúng mực cao nhất .
  • Nhược điểm : Chỉ vận dụng được cho những doanh nghiệp có ít mẫu sản phẩm, hàng tồn kho có giá trị lớn, mẫu sản phẩm không thay đổi và nhận diện thuận tiện
    • Phương pháp Nhập trước – Xuất trước (FIFO)

Hàng tồn kho được mua trước hoặc sản xuất trước thì được xuất trước, và hàng tồn kho còn lại cuối kỳ là hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất gần thời gian cuối kỳ .

  • Ưu điểm : xác lập được giá vốn kịp thời .
  • Nhược điểm : Doanh thu hiện tại hoàn toàn có thể không tương thích với giá vốn hiện tại tính bởi theo chiêu thức này, lệch giá hiện tại được tạo ra bởi giá trị mẫu sản phẩm, vật tư, sản phẩm & hàng hóa đã nhập trước trong khi hoàn toàn có thể trong thực tiễn hàng xuất ra là hàng mới nhập … Đồng thời, nếu số lượng, chủng loại loại sản phẩm nhiều, phát sinh nhập xuất liên tục dẫn đến khối lượng việc làm tăng lên nhiều .
    • Phương pháp giá bán lẻ

– Căn cứ theo thông tư 200 / năm trước / TT-BTC có bổ trợ thêm một chiêu thức xác lập hàng tồn kho đó là : Phương pháp giá kinh doanh bán lẻ .
– Ba giải pháp tính giá xuất kho nêu trên vận dụng cho toàn bộ những loại hàng tồn kho. Riêng so với sản phẩm & hàng hóa thì hoàn toàn có thể vận dụng thêm giải pháp giá kinh doanh nhỏ để xác lập giá trị hàng tồn kho .
– Phương pháp này thường được dùng trong ngành kinh doanh nhỏ ( ví dụ : những đơn vị chức năng kinh doanh thương mại ẩm thực ăn uống, … ) để tính giá trị của hàng tồn kho với số lượng lớn những loại sản phẩm biến hóa nhanh gọn và có doanh thu biên tựa như mà không hề sử dụng những chiêu thức tính giá gốc khác .
Phương pháp ước tính hàng tồn kho theo giá kinh doanh bán lẻ đo lường và thống kê giá trị hàng tồn kho cuối kỳ bằng cách tính tổng giá trị của sản phẩm & hàng hóa có sẵn để bán, gồm có hàng tồn kho đầu kì và bất kể thanh toán giao dịch mua hàng tồn kho mới nào .
Tổng doanh thu trong kỳ được trừ vào hàng có sẵn để bán. Số dư sau đó được nhân với tỷ suất giá vốn trên giá kinh doanh nhỏ ( hoặc tỉ lệ phần trăm mà sản phẩm & hàng hóa được markup từ giá mua buôn so với giá kinh doanh nhỏ của họ ) .

>> Xem thêm: Hướng dẫn cách đánh giá chi phí sản xuất kinh doanh dở dang cuối kỳ

2.7 Ghi sổ kế toán

Tài khoản sử dụng :

  • TK 151 : Hàng mua đang đi đường
  • TK 152 : Nguyên vật liệu
  • TK 153 : Công cụ, dụng cụ đã học ở bài Kế toán gia tài cố định và thắt chặt
  • TK 154: giá thành sản xuất kinh doanh thương mại dở dang
  • TK 155 : Thành phẩm
  • TK 156 : Hàng hóa
  • TK 157 : Hàng gửi đi bán
  • TK 158 : Hàng hóa kho bảo thuế

2.8 Sổ sách kế toán Hàng tồn kho

Sổ sách kế toán
Sổ nhật ký mua hàng :

Hình 5: Sổ nhật ký mua hàngHình 5: Sổ nhật ký mua hàng

Hình 5 : Sổ nhật ký mua hàng
Sổ tổng hợp nợ công phải trả :

Hình 6: Sổ tổng hợp công nợ phải trảHình 6: Sổ tổng hợp công nợ phải trả

Hình 6 : Sổ tổng hợp nợ công phải trả
Bảng tổng hợp nhập xuất tồn :

Hình 7: Bảng tổng hợp nhập, xuất, tồn vật tư, hàng hóaHình 7: Bảng tổng hợp nhập, xuất, tồn vật tư, hàng hóa

Hình 7 : Bảng tổng hợp nhập, xuất, tồn vật tư, sản phẩm & hàng hóa

3. Kiểm soát rủi ro hàng tồn kho

3.1 Tại sao phải trấn áp rủi ro đáng tiếc hàng tồn kho ?

Hàng tồn kho là một trong những gia tài tiềm ẩn nhiều rủi ro đáng tiếc nhất so với doanh nghiệp
Kiểm soát rủi ro đáng tiếc hàng tồn kho trải qua kiểm kê hàng tồn kho .
Kiểm kê là ghi nhận hàng tồn kho trong thực tiễn và so sánh với sổ sách. Kiểm kê hàng tồn kho liên tục, tiếp tục để phát hiện xem có sự chênh lệch hàng tồn kho giữa trong thực tiễn và sổ sách hay không ? Qua đó, tìm ra nguyên do hàng tồn kho tăng, giảm, … giúp kế toán đưa ra được giải pháp giải quyết và xử lý kịp thời và quản trị hàng tồn kho hiệu suất cao. Ngoài ra, kiểm kê còn nhằm mục đích mục tiêu xác lập thực trạng chất lượng của hàng tồn kho để có giải pháp giải quyết và xử lý hàng kém chất lượng và bị hư hỏng .

3.2 Quy trình kiểm kê

Hình 8: Quy trình kiểm kê hàng tồn kho chi tiết. Hình 8: Quy trình kiểm kê hàng tồn kho chi tiết.

Hình 8 : Quy trình kiểm kê hàng tồn kho chi tiết cụ thể. Nguồn : Internet

3.3 Xử lý chênh lệch kiểm kê hàng tồn kho

TH1: Kiểm kê phát hiện thừa

TH2: Kiểm kê phát hiện thiếu

1. Khi chưa rõ nguyên nhân, chờ xử lý

Nợ TK 151,152,153,155,156 :( theo giá trị hài hòa và hợp lý )

Có TK 3381 – Phải trả, phải nộp khác

Nợ TK 1381 – Tài sản thiếu chờ giải quyết và xử lý
Có TK 151, 152,153,155,156

2. Khi có quyết định xử lý

Nợ TK 3381 – Phải trả, phải nộp khác
Có TK 411, 441, 338, 642, 711
Nợ TK 111, 1388, 334, 632, 811
Có TK 1381 : Tài sản thiếu chờ giải quyết và xử lý

3.4 Trích lập dự trữ giảm giá hàng tồn kho, giải quyết và xử lý hàng tồn kho hết giá trị

  • Nguyên tắc trích lập dự trữ giảm giá hàng tồn kho :

Vào thời gian lập Báo cáo kinh tế tài chính, khi có rất đầy đủ dẫn chứng về sự giảm giá của giá trị thuần hoàn toàn có thể thực thi được so với giá gốc hàng tồn kho, Doanh nghiệp phải lập dự trữ giảm giá hàng tồn kho ; ghi Có TK 2294 đồng thời ghi giảm TK 632 giá vốn hàng bán
Giá trị thuần hoàn toàn có thể thực thi được của hàng tồn kho là giá cả ước tính của hàng tồn kho trong kỳ SXKD thông thường trừ ( – ) ngân sách ước tính để hoàn thành xong loại sản phẩm và ngân sách ước tính thiết yếu cho việc bán chúng .

  • Xử lý hàng tồn kho hết giá trị

Theo thông tư 96/2015 / TT-BTC : Hàng tồn kho bị hư hỏng do sinh hóa tự nhiên, sản phẩm & hàng hóa hết hạn sử dụng, không được bồi thường thì được tính vào ngân sách được trừ khi xác lập thu nhập chịu thuế. Hồ sơ gồm có :

  • Biên bản kiểm kê giá trị hàng hư hỏng do doanh nghiệp lập ( cụ thể, đơn cử )
  • Hồ sơ bồi thường thiệt hại, quy nghĩa vụ và trách nhiệm ( nếu có )
  • Hồ sơ hủy đi kèm .

MISA AMIS hy vọng những thông tin trong bài viết có ích cho việc làm của những bạn. Chúc những bạn thành công xuất sắc !
​ ​ Phần mềm kế toán trực tuyến MISA AMIS mang đến giải pháp quản trị kinh tế tài chính kế toán toàn diện và tổng thể vừa đơn thuần, mưu trí vừa bảo đảm an toàn đúng chuẩn. Phần mềm được cho phép kế toán viên :

  • Làm việc mọi lúc mọi nơi qua internet : giúp kế toán viên nói riêng và ban chỉ huy doanh nghiệp nói chung hoàn toàn có thể kịp thời đưa ra quyết định hành động về yếu tố kinh tế tài chính của doanh nghiệp .
  • Kết nối ngân hàng nhà nước điện tử : những lao lý lúc bấy giờ khiến việc doanh nghiệp phải thanh toán giao dịch qua ngân hàng nhà nước ngày càng phổ cập hơn, đồng thời, ngân hàng nhà nước cũng đóng vai trò quan trọng so với hoạt động giải trí của doanh nghiệp thế cho nên ứng dụng trực tuyến MISA AMIS được cho phép liên kết ngân hàng nhà nước điện tử mang đến quyền lợi về thời hạn, công sức của con người và tiền của cho doanh nghiệp và cho kế toán .
  • Kết nối với Cơ quan Thuế : Việc kê khai và nộp thuế điện tử lúc bấy giờ đang là xu thế và ứng dụng trực tuyến MISA AMIS với tiện ích mTax được cho phép kế toán hoàn toàn có thể kê khai và nộp thuế ngay trên ứng dụng .
  • Kết nối với mạng lưới hệ thống quản trị bán hàng, nhân sự : Phần mềm trực tuyến MISA AMIS nằm trong một hệ sinh thái gồm nhiều ứng dụng quản trị mang đến giải pháp toàn diện và tổng thể cho quản trị doanh nghiệp .
  • … .

CTA nhận tư vấnCTA nhận tư vấn

Tác giả : Nga Dương

 1,866 

Đánh giá bài viết

[Tổng số:

0

Trung bình: 0]


Có thể bạn quan tâm
© Copyright 2008 - 2016 Dịch Vụ Bách khoa Sửa Chữa Chuyên nghiệp.
Alternate Text Gọi ngay