I. Khái niệm trao đổi chất qua màng tế bào
Trao đổi chất qua màng tế bào thực ra là quy trình luân chuyển chất ra, vào tế bào qua màng tế bào .
Các phân tử nhỏ ra, vào tế bào chủ yếu qua sự khuếch tán. Tốc độ khuếch tán phụ thuộc vào kích thước, bản chất phân tử, nhiệt độ, áp suất của môi trường và quan trọng nhất là sự chênh lệch nồng độ của chất khuếch tán.
Các phân tử lớn không hề khuếch tán qua màng, tế bào có những chính sách đặc biệt quan trọng để luân chuyển chúng .
II. Các cơ chế trao đổi chất qua màng tế bào
1. Vận chuyển thụ động
Là sự khuếch tán những chất từ nơi có nồng độ chất tan cao đến nơi có nồng độ chất tan thấp ( xuôi chiều gradient nồng độ ) và không tiêu tốn nguồn năng lượng của tế bào .Gồm có ba hình thức : khuếch tán đơn thuần, khuếch tán tăng cường và thẩm thấu .
Thẩm thấu: sự khuếch tán các phân tử nước qua màng tế bào gọi là sự thẩm thấu. Tốc độ thẩm thấu của nước phụ thuộc vào áp suất thẩm thấu của tế bào.
Áp suất thẩm thấu của tế bào cao hay thấp phụ thuộc vào vào nồng độ chất tan trong tế bào. Dựa vào nồng độ chất tan trong dung dịch có dung môi là nước, người ta chia môi trường tự nhiên bên trong và bên ngoài tế bào thành 3 loại : ưu trương, đẳng trương và nhược trương .
2. Vận chuyển chủ động
Là kiểu vận chuyển qua màng từ nơi có nồng độ chất tan thấp tới nơi có nồng độ chất tan cao (ngược chiều gradient nồng độ) và cần tiêu tốn năng lượng.
Các phân tử được luân chuyển qua bơm protein, muốn bơm hoạt động giải trí, tế bào phải cung ứng cho nó ATP .VD : những tế bào thận sử dụng 90 % nguồn năng lượng để lọc máu và bơm những amino acid và glucose từ nước tiểu trở lại máu .
3. Vận chuyển vật chất nhờ biến dạng màng tế bào
Là hình thức luân chuyển những đại phân tử như protein, đường đa, DNA, … không hề đi qua protein xuyên màng. Tế bào lấy những chất này vào bằng cách thực bào ( so với chất không tan ) và ẩm bào ( với chất tan ) và tiêu tốn nguồn năng lượng .
a) Thực bào và ẩm bào
Tế bào lấy vào những phân tử có size lớn, hoặc thậm chí còn là cả một tế bào nhờ sự biến dạng màng tế bào, bọc lấy vật cần chuyển và hình thành bóng chứa tách khỏi màng và vận động và di chuyển vào trong .
b) Xuất bào
Là hình thức luân chuyển những chất có size lớn, hoàn toàn có thể là những mẫu sản phẩm tiết, chất ô nhiễm, chất thải … ra khỏi tế bào. Bóng chứa chất này tiến lại gần màng tế bào và link với màng tế bào, giải phóng chất ra bên ngoài .
Sơ đồ tư duy trao đổi chất qua màng sinh chất:
Source: https://dichvubachkhoa.vn
Category : Mua Bán Đồ Cũ