Bài 5: trung quốc thời phong kiến – Vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời Tần

Chế độ phong kiến Trung Quốc dưới thời Đường đã đạt đến đỉnh cao của nó. So với các triều đại trước, kinh tế phát triển tương đối toàn diện. Cùng với các biện pháp giảm tô thuế, bớt sưu dịch, nhà Đường lấy đất công và ruộng bỏ hoang chia cho nông dân gọi là chế độ quân điền. Khi nhận ruộng, nông dân phải thực hiện nghĩa vụ đối với nhà nước theo chế độ tô, dung, điệu. Người ta cũng áp dụng những kĩ thuật canh tác mới vào sản xuất như chọn giống, xác định thời vụ. Nhờ vậy, sản lượng tăng nhiều hơn trước. Thủ công nghiệp và thương nghiệp bước vào giai đoạn thịnh đạt. Xưởng thủ công (gọi là tác phường) luyện sắt, đóng thuyền có hàng chục người làm việc.

Vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời Tần.

Trả lời:

Những biểu hiện sự thịnh trị về kinh tế chính trị của xã hội phong kiến Trung Quốc dưới thời Đường là gì ?

Trả lời:

Chế độ phong kiến Trung Quốc dưới thời Đường đã đạt đến đỉnh điểm của nó. So với những triều đại trước, kinh tế tài chính tăng trưởng tương đối tổng lực. Cùng với những giải pháp giảm tô thuế, bớt sưu dịch, nhà Đường lấy đất công và ruộng bỏ phí chia cho nông dân gọi là chính sách quân điền. Khi nhận ruộng, nông dân phải triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm so với nhà nước theo chính sách tô, dung, điệu. Người ta cũng vận dụng những kĩ thuật canh tác mới vào sản xuất như chọn giống, xác lập thời vụ. Nhờ vậy, sản lượng tăng nhiều hơn trước. Thủ công nghiệp và thương nghiệp bước vào quy trình tiến độ thịnh đạt. Xưởng bằng tay thủ công ( gọi là tác phường ) luyện sắt, đóng thuyền có hàng chục người thao tác .
Vào thời Đường, từ những tuyến đường giao thông vận tải đã được hình thành trong những thế kỉ trước, hai con đường tơ lụa ” trên đất liền và trên biển cũng được thiết lập, lan rộng ra .

Những mầm mống của quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa dưới thời Minh đã xuất hiện như thế nào ?

Trả lời:

Các vua triều Minh đã thi hành nhiều giải pháp nhằm mục đích Phục hồi và tăng trưởng kinh tế tài chính. Đến đầu thế kỉ XVI, mầm mống quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã Open ở Trung Quốc .
Một số nghề đã có những xưởng bằng tay thủ công tương đổi lớn. Ở Giang Tây có những TT làm đồ gốm lớn như cảnh Đức có tới 3000 lò sứ. Có những chủ xưởng dệt nắm trong tay hàng vạn lạng bạc tiền vốn, hàng chục khung cửi và hàng chục thợ. Những người thợ này làm thuê để lấy tiền công. Bấy giờ, những nhà buôn lớn cũng Open. Họ có nhiều vốn và nguyên vật liệu, đem giao cho những hộ bằng tay thủ công làm để thu thành phẩm. Các thương nhân bảo mua, đem hàng đi trao đổi khắp trong và ngoài nước. Hoạt động của họ xâm nhập vào cả nghành nghề dịch vụ nông nghiệp như mùa xuân họ xuất vốn cho nông dân trồng mía, mùa đông thu lại bằng đường .
Các thành thị ở thời Minh mọc lên nhiều và rất phồn thịnh. Bắc Kinh, Nam Kinh không chỉ là TT chính trị mà còn là TT kinh tế tài chính lớn .
Minh Thái Tổ rất chăm sóc đến việc kiến thiết xây dựng chế độ quân chủ chuyên chế tập quyền nhằm mục đích chấm hết thực trạng hỗn chiến và mưu phản. Năm 1380, ông quyết định hành động bỏ những chức Thừa tướng, Thái uý và thay vào đó là những Thượng thư đảm nhiệm những bộ. Nhà Minh đã lập ra 6 bộ ( Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công ), hoàn hảo bộ máy quan lại. Các quan ở tỉnh chịu sự chỉ huy của những bộ ở triều đình. Hoàng đế tập trung chuyên sâu mọi quyền hành trong tay, trực tiếp nắm quân đội. Hoàng đế còn tăng cường phong tước và ban cấp đất đai cho con cháu trong hoàng tộc, công thần thân tín để làm chỗ dựa cho triều đình .
Cuối thời Minh, việc bao chiếm và tập trung chuyên sâu ruộng đất vào tay giai cấp quý tộc, địa chủ diễn ra nghiêm trọng. Các vương công có nhiều hoàng trang, ruộng đất bát ngát. Địa chủ ở địa phương có tới hàng nghìn mẫu ruộng. Ngược lại, nông dân đói nghèo vì ít ruộng, sưu dịch và tô thuế nặng nề. Nhiều người phải cầm ruộng, bán vợ đợ con, hoặc bỏ quê nhà đi tha phương cầu thực. Khởi nghĩa nông dân lại nổ ra. Cuộc nổi dậy của Lý Tự Thành làm cho triều Minh sụp đổ .

Ảnh hưởng của chính sách áp bức dân tộc của triều Thanh đối với sự phát triển của lịch sử Trung Quốc như thế nào?

Trả lời:

Giữa lúc đó, một bộ tộc ở Đông Bắc Trung Quốc là Mãn Thanh đã vượt mặt Lý Tự Thành, lập ra nhà Thanh ( 1644 – 1911 ). Giống như triều Nguyên trước đây, nhà Thanh thi hành chủ trương áp bức dân tộc bản địa. Giai cấp thống trị Thanh buộc người Trung Quốc phải theo phong tục của người Mãn từ y phục đến đầu tóc. Mặc dù những nhà vua Thanh dùng những giải pháp vỗ về, mua chuộc giai cấp địa chủ người Hán, giảm nhẹ tô thuế cho nông dân, khuyến khích khẩn hoang, nhưng không hề làm cho xích míc dân tộc bản địa dịu đi. Các cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra ở khắp nơi đã làm cho chính quyền sở tại nhà Thanh suy yếu dần .
Lợi dụng thời cơ trên, tư bản phương Tây đua nhau nhòm ngó, xâm lược Trung Quốc. Chính sách bế quan toả cảng của nhà Thanh không những không hạn chế được việc thương nhân châu Âu đưa nhiều hàng lậu vào Trung Quốc mà còn gây nên cuộc xung đột kịch liệt, dẫn đến sự suy sụp của chính sách phong kiến Trung Quốc .

Hãy tìm hiểu thêm về 4 phát minh lớn của Trung Quốc thời phong kiến.

Trả lời:

4 phát minh lớn của phong kiến Trung quốc: Cái cày sắt (nhà Hán: năm 202 trước CN – năm 220); Máy khoan (nhà Hán: năm 202 trước CN – năm 220); Bánh lái tàu thủy (nhà Hán: năm 202 trước CN – năm 220); Giấy vệ sinh (nhà Tùy: năm 581 – năm 618).
Kiến trúc nghệ thuật đặc sắc của Trung quốc: kinh đô Lạc Dương, Vạn lý trường thành, Cố cung Bắc Kinh, Di hoà viên, Thập tam lăng…

Chế độ phong kiến Trung Quốc hình thành như thế nào ?

Trả lời:

Chế độ phong kiến Trung Quốc hình thành :
– Thời kì Xuân Thu – Chiến Quốc ở Trung Quốc ( khoảng chừng thế kỉ V TCN ) là thời kì có nhiều dịch chuyển lớn về kinh tế tài chính – xã hội, chính trị và văn hoá dẫn đến sự sụp đổ của chính sách chiếm nô và hình thành chính sách phong kiến ở Trung Quốc .
– Về mặt kinh tế tài chính, công cụ đồ sắt Open làm cho nông nghiệp và thủ công nghiệp có điều kiện kèm theo tăng trưởng mạnh. Quan lại và 1 số ít nông dân phong phú đã lập trung trong tay nhiều của cải. Bằng quyền lực tối cao của mình, họ còn tước đoạt thêm nhiều ruộng đất công. Do đó, một giai cấp mới hình thành – giai cấp địa chủ bóc lột .

– Cùng với quy trình hình thành giai cấp địa chủ, nông dân cũng bị phân hoá. Một bộ phận phong phú thì nhập vào giai cấp bóc lột. Số khác vẫn giữ được ruộng đất dể cày cấy, họ là nông dân tự canh, có nghĩa vụ và trách nhiệm nộp thuế, đi lao dịch cho nhà nước. Số còn lại thì nghèo khó, không có ruộng đất, phải xin nhận ruộng của địa chủ để cày cấy. Khi nhận ruộng, họ phải nộp một phần hoa lợi cho địa chủ, gọi là tô ruộng đất. Tầng lớp xã hội sau cuối này là những tá điền, hay nông dân lĩnh canh .
Như vậy, quan hệ đa phần trước kia là quan hệ bóc lột giữa quý tộc so với nông dân công xã từ từ nhường chỗ cho quan hệ bóc lột địa tô của địa chủ với nông dân tự canh. Quan hệ phong kiến do đó mà Open .

Sự thịnh trị của chế độ phong kiến dưới thời Đường biểu hiện như thế nào?

Trả lời:

Sự thịnh trị của chính sách phong kiến dưới thời Đường :
Về kinh tế tài chính : nhà Đường thực thi chính sách quân điền, phân cấp ruộng đất cho nông dân ( gồm hai loại : ruộng khẩu phần và ruộng vĩnh nghiệp ) và thu thuế của nông dân một cách cố định và thắt chặt theo chính sách tô, dung, điệu. Nhờ đó, nông dân có ruộng đất và yên ổn làm ăn, kinh tế tài chính tăng trưởng nhanh gọn. Kinh tế công thương nghiệp, cả nội thương và ngoại thương đều tăng trưởng theo đà tăng trưởng của nông nghiệp .
Về chính trị :
+ Đối nội : nhà Đường liên tục củng cố chính quyền sở tại TW, làm cho bộ máy quản lý phong kiến được hoàn hảo, của người tộc quản lý những địa phương, đạt chức Tiết độ sứ. Chính quyền phong kiến thời Đường được tăng cường nhằm mục đích nâng cao quyền lực tối cao tuyệt đối của Hoàng đế .
+ Đối ngoại : thực thi chủ trương xâm lược và lan rộng ra chủ quyền lãnh thổ. Trung Quốc thời Đường đã trở thành một đế quốc phong kiến tăng trưởng nhất .
Về văn hoá : nhà Đường thực thi chính sách khoa cử, những trường học lan rộng ra cả ở thành thị và nông thôn, những tầng lớp ý thức rất phần đông. Rất nhiều văn nghệ sĩ có năng lực Open, tiêu biểu vượt trội như những nhà thơ Lý Bạch, Đỗ Phù, Bạch Cư Dị .

Hãy nêu những thành tựu văn hóa chủ yếu của Trung Quốc thời phong kiến?

Trả lời:

– Tư tưởng :
+ Nho giáo giữ vai trò quan trọng trong hệ tư tưởng phong kiến là công cụ niềm tin bảo vệ chính sách phong kiến .
+ Phật giáo cũng phổ cập, nhất là thời Đường
– Sử học
+ Bộ Sử kí của Tư Mã Thiên
+ Thời Đường, Sử quán được xây dựng
– Văn học
+ Thơ tăng trưởng mạnh dưới thời Đường với nhiều nhà thơ nổi tiếng : Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị, …
+ Tiểu thuyết tăng trưởng mạnh thời Minh Thanh : Tây Du Kí của Ngô Thừa Ân, Thủy Hử của Thi Nại Am, Tam QUốc chí của La Quán Trung, Hồng lâu mộng của Tào Tuyết Cần, …
– Các nghành Toán, Thiên văn học, Y dược cũng đạt nhiểu thành tựu : Cửu chương toán thuật, Bản thảo cương mục, …

– Về kĩ thuật: 4 phát minh lớn là giấy, kĩ thuật in, la bàn, thuốc súng.

– Kiến trúc : Vạn lí trường thành, hoàng cung, tượng Phật, ….