Bệnh thương hàn: nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Cho đến nay, bệnh thương hàn vẫn đang là nỗi lo của toàn thế giới, khi ước tính mỗi năm có khoảng 16 triệu ca mắc mới và 600.000 người tử vong do bệnh. Thương hàn thường phát triển thành dịch ở các quốc gia nhiệt đới và cận nhiệt đới. Theo ghi nhận tại Việt Nam, bệnh thương hàn từng bùng phát thành dịch ở một vài tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long và một số tỉnh phía Bắc.

Bệnh thương hàn là gì?

Thương hàn là bệnh về đường tiêu hóa có năng lực lây lan trong hội đồng, do vi trùng Salmonella typhi gây ra. Thời gian ủ bệnh trung bình từ 8 – 14 ngày, nhờ vào vào số lượng vi trùng xâm nhập vào khung hình người bệnh. Thương hàn là một bệnh khởi phát rất bất thần. Trong trường hợp nhẹ, bệnh thương hàn thường không có triệu chứng. Trong trường hợp nặng, bệnh gây sốt cao lê dài, stress, chán ăn, đau đầu, nôn khan, táo bón hoặc tiêu chảy, … Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh hoàn toàn có thể gây tử trận, loét thanh mạc và thủng ruột dẫn đến chảy máu.

Bệnh thương hàn có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh và gây tử vong

Nguyên nhân gây ra bệnh thương hàn

Nguồn truyền nhiễm

Nguồn truyền nhiễm bệnh quan trọng của bệnh thương hàn đến từ người bệnh, khi người bệnh vẫn hoàn toàn có thể lây nhiễm cho người khác trong thời hạn ủ bệnh. Bên cạnh đó sau khi chấm hết các triệu chứng lâm sàng, đa phần người đã khỏi bệnh vẫn mang vi trùng Salmonella typhi trong người và vẫn liên tục đào thải vi trùng ra môi trường tự nhiên bên ngoài trong khoảng chừng thời hạn từ 2 – 3 tuần. Trong 1 số ít trường hợp, người bệnh vẫn liên tục đào thải vi trùng ra ngoài môi trường tự nhiên trong 2 – 3 tháng.

Phương thức lây nhiễm

Người mắc bệnh thương hàn do uống nước hoặc ăn những loại thức ăn bị nhiễm khuẩn, nhất là trứng, thịt bò, thịt gia cầm, sữa … Vi khuẩn thương hàn có năng lực sinh sôi trong sữa và các chế phẩm, mà không làm biến hóa đặc thù hay mùi vị. Nấu chín thực phẩm là giải pháp giúp giảm bớt rủi ro tiềm ẩn nhiễm khuẩn, nhưng không vô hiệu trọn vẹn rủi ro tiềm ẩn. Bên cạnh đó, thương hàn còn hoàn toàn có thể lây truyền từ người sang người trải qua tiếp xúc trực tiếp, hay tiếp xúc với chất thải, vật dụng bị nhiễm khuẩn từ người bệnh. Bệnh hoàn toàn có thể xảy ra ở bất kể ai, bất kể độ tuổi nào, nhưng thường gặp nhất vẫn là những người trong độ tuổi từ 15 – 30. Đây là nhóm tuổi có năng lực sinh sống và thao tác tại những nơi có điều kiện kèm theo sống bất lợi như nguồn nước bị ô nhiễm, chất thải không được giải quyết và xử lý. Tuy nhiên trong thực tiễn, điều kiện kèm theo vệ sinh và ý thức giữ gìn vệ sinh chung của hội đồng đã cải tổ đáng kể so với quá khứ, nên rủi ro tiềm ẩn lây truyền bệnh thương hàn theo con đường này đang giảm dần theo thời hạn.

Người bệnh thương hàn do ăn uống các loại thức ăn bị nhiễm khuẩn hay lây nhiễm từ người sang người

Diễn biến và triệu chứng của bệnh thương hàn theo từng giai đoạn

Ở thể nổi bật, bệnh thương hàn sẽ có diễn biến và các triệu chứng sau :

Giai đoạn ủ bệnh

Thông thường, tiến trình ủ bệnh lê dài từ 7 – 15 ngày. Trong khoảng chừng thời hạn này, người bệnh không có triệu chứng.

Giai đoạn khởi phát

Thường diễn biến trong 1 tuần với các triệu chứng như : Sốt tăng dần, thường có gai rét lúc đầu. Nhiệt độ hoàn toàn có thể tăng cao lên đến 39 – 41 độ C đến ngày thứ 7 của bệnh. Bên cạnh triệu chứng sốt kéo cao lê dài, người bệnh thương hàn còn thường hay gặp các triệu chứng như nhức đầu, căng thẳng mệt mỏi, ăn ngủ kém, ù tai.

Giai đoạn toàn phát

Thường quá trình lê dài trong khoảng chừng 2 tuần với các triệu chứng như : Sốt, nhiễm độc thần kinh, đào ban, tiêu hóa, tiêm mạch. Bệnh nhân thương hàn ở quá trình toàn phát thường sốt cao liên tục 39 – 40 độ C, với sốt nóng là hầu hết. Bên cạnh đó, nhiễm độc thần kinh còn là triệu chứng điển hình nổi bật, bộc lộ bằng nhức đầu, ù tai, tay run, hay mất ngủ và gặp ác mộng. Điển hình của nhiễm độc thần kinh là trạng thái typhos. Khi đó, tuy người bệnh vẫn phân biệt các kích thích từ môi trường tự nhiên xung quanh nhưng vẫn nằm bất động, mắt nhìn đờ đẫn, vẻ mặt vô cảm. Trong một số ít trường hợp nặng hiếm gặp, bệnh nhân hôn mê, li bì. Các nốt đào ban ( hay hồng ban ) dát nhỏ 2 – 3 mm hoàn toàn có thể mọc ở bụng, ngực và mạn sườn. Số lượng ban ít, thường Open từ ngày 7 – 12 của bệnh. Bệnh nhân thương hàn còn gặp các yếu tố về tiêu hóa như đi ngoài phân lỏng sệt, màu vàng nâu, khoảng chừng 5 – 6 lần mỗi ngày. Bụng của bệnh nhân thường chướng đau nhẹ lan tỏa vùng hố chậu phải. Ngoài ra, bệnh nhân thương hàn còn hoàn toàn có thể gặp bệnh viêm phế quản, viêm phổi. Mạch chậm so với nhiệt độ của người bệnh thương hàn trong quy trình tiến độ này được gọi là mạch và nhiệt độ phân ly.

Giai đoạn lui bệnh

Giai đoạn này của bệnh thương hàn thường lê dài trong khoảng chừng 1 tuần. Nhiệt độ người bệnh xê dịch mạnh rồi giảm dần. Bệnh nhân phục sinh, đỡ mệt, ăn ngủ tốt hơn và hết các yếu tố về tiêu hóa.

Các biện pháp chẩn đoán và điều trị bệnh thương hàn

Các biện pháp chẩn đoán bệnh

Để chẩn đoán bệnh thương hàn đúng mực, cần đưa bệnh nhân đến các bệnh viện hoặc các TT y tế lớn được trang bị vừa đủ dụng cụ, máy móc và có các bác sĩ trình độ cao. Tại đó, các bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh thương hàn bằng cách dựa vào các triệu chứng lâm sàng như sốt hơn một tuần không rõ nguyên do, kèm rối loạn tiêu hóa, gan và lá lách to, nổi hồng ban. Ngoài ra, các bác sĩ còn chẩn đoán bệnh dựa vào giải pháp cận lâm sàng : Bạch cầu máu không tăng, phản ứng với huyết thanh Widal, PCR, RIA, ELISA, … Hay dựa vào hiệu quả cấy vi trùng ( + ).

Các biện pháp điều trị bệnh

Điều trị đặc hiệu

Tuy việc điều trị bệnh không quá phức tạp nhưng lúc bấy giờ thực trạng Vi khuẩn thương hàn kháng thuốc kháng sinh là rào cản lớn so với các bác sĩ trong quy trình điều trị bệnh. Hiện tượng vi trùng kháng thuốc kháng sinh được thông tin lần tiên phong ở Ấn Độ năm 1960. Tại Nước Ta, vi trùng thương hàn kháng Chloramphenicol 91,2 % ; Bactrim 96 % ; Ampicillin 92,8 % ; cùng 1 số ít loại kháng sinh mới như Claforan, Norfloxacin, Ciprobay. Trong vòng 5 – 10 năm trở lại đây, các nhà nghiên cứu đã phân lập được chủng vi trùng kháng thuốc với kháng sinh như nhóm Fluoroquinolone và nhóm Cephalosporin thế hệ III.

Điều trị triệu chứng

Bên cạnh điều trị đặc hiệu với kháng sinh nhóm Fluoroquinolone và nhóm Cephalosporin thế hệ III, triệu chứng của bệnh thương hàn còn được điều trị bằng cách bù nước điện giải ( 1500 – 2000 ml / ngày ) theo tỷ suất Glucose 5 %, Ringer Lactat, Natri clorid 9 %, hạ sốt khi sốt cao, vận dụng chính sách ăn với thức ăn mềm và đủ chất dinh dưỡng trong thời hạn sốt.

Điều trị biến chứng

Xuất huyết tiêu hóa, thủng ruột và biến chứng choáng nội độc tố là những biến chứng hoàn toàn có thể xảy ra trong quy trình điều trị bệnh thương hàn. Đối với trường hợp bị xuất huyết tiêu hóa, các bác sĩ không di dời bệnh nhân, và ngay lập tức cho chườm lạnh, sử dụng thuốc cầm máu và truyền thêm máu. Trong trường hợp người bệnh bị thủng ruột, bác sĩ hoàn toàn có thể chống sốc điều trị ngoại khoa. Khi bệnh nhân có biến chứng choáng nội độc tố, các bác sĩ hoàn toàn có thể dùng thuốc kháng viêm Solu medrol 30 mg / kg truyền trong 30 phút đầu và hoàn toàn có thể lặp lại sau 4 – 6 giờ trong vòng 48 giờ. Ngoài ra để điều trị người lành mang vi trùng, các bác sĩ hoàn toàn có thể sử dụng các loại thuốc như Ciprofloxacin, Pefloxacin, Cefixim …

Các biện pháp phòng ngừa bệnh thương hàn

Để phòng ngừa bệnh thương hàn hiệu suất cao, cần kiểm tra kỹ nguồn nước trước khi sử dụng, thực phẩm hàng ngày phải luôn tươi mới, bảo vệ dinh dưỡng khá đầy đủ và trên hết là bảo vệ chất lượng vệ sinh bảo đảm an toàn. Người dân nên thực hành thực tế ăn chín, uống sôi và rửa tay sạch trước khi chế biến món ăn, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Bên cạnh những giải pháp trên, việc tiêm vắc xin phòng bệnh thương hàn còn được Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị thoáng rộng cho mọi người dân, đặc biệt quan trọng là so với người dân ở các vương quốc có dịch bệnh đang lưu hành, những người thường đi du lịch, người hay tiếp xúc với thực phẩm không bảo vệ vệ sinh bảo đảm an toàn thực phẩm, hoặc vận động và di chuyển đến vùng vệ sinh kém. Typhoid Vi và Typhim Vi là hai loại vacxin thương hàn phổ cập tại Nước Ta lúc bấy giờ.

Tiêm ngừa vắc xin giúp phòng bệnh thương hàn hiệu quả

Trong đó, vắc xin Typhoid Vi được sản xuất bởi nhà phân phối vắc xin và sinh phẩm uy tín tại Nước Ta – Viện Pasteur Đà Lạt, được chỉ định dùng tiêm dưới da hoặc tiêm bắp với liều dùng 0.5 ml cho trẻ từ 2 tuổi trở lên và người lớn với lịch tiêm 1 mũi duy nhất và nhắc lại sau mỗi 3 năm nếu có rủi ro tiềm ẩn. Bên cạnh Typhoid Vi, Typhim Vi là một loại vacxin thương hàn, có nguồn gốc từ Pháp, được chỉ định tiêm bắp hoặc tiêm dưới da cho người lớn và trẻ nhỏ trên 2 tuổi, chỉ cần 1 liều vắc xin Typhim Vi duy nhất có công dụng bảo vệ bạn trước căn bệnh thương hàn trong 3 năm. Sau đó hoàn toàn có thể tiêm nhắc mỗi 3 năm khi liên tục có rủi ro tiềm ẩn mắc bệnh. Hiện nay, dân cư hoàn toàn có thể tiêm vacxin thương hàn tại những bệnh viện hoặc mạng lưới hệ thống Trung tâm Tiêm chủng vắc xin VNVC trên cả nước. Để ĐK tiêm vắc xin hoặc tư vấn về lịch tiêm chủng, bạn hoàn toàn có thể liên hệ tổng đài 028.7300.6595, hoặc qua fanpage Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn – VNVC. Bạn cũng hoàn toàn có thể đến trực tiếp Hệ thống TT tiêm chủng trên toàn nước để ĐK vắc xin thương hàn trực tiếp.

Đánh giá bài viết

Source: https://dichvubachkhoa.vn
Category : Dịch Vụ Sửa Chữa