Relay là gì? | Tìm hiểu Nguyên lý – Cấu tạo – Các loại Relay

Relay là một trong nhiều thiết bị được sử dụng nhiều khi thiết kế và lắp ráp tủ điện. Không chỉ vậy, chúng còn được dùng trong việc tinh chỉnh và điều khiển những động cơ có hiệu suất tiêu thụ lớn. Vậy, relay là loại thiết bị như thế nào mà được sử dụng nhiều đến như vậy. Trong bài viết dưới đây, cùng mình khám phá về những kỹ năng và kiến thức cơ bản về relay là gì ? Đồng thời, những loại relay thường thấy và hay dùng trong công nghiệp là những loại nào .

Relay là gì ?    

Rơ le, công tắc nguồn thường đóng, công tắc nguồn thường mở … là những tên gọi dùng để nói về thiết bị Relay. Relay là một dạng thiết bị điều khiển và tinh chỉnh những dòng điện áp cao trải qua những dòng điện áp thấp .Các dòng điện áp thấp này thường là dạng tín hiệu 5V, 12V … 24V với những dòng điện 1A … 5A. Những dạng tín hiệu như vậy, những bạn hoàn toàn có thể thấy ở những loại cảm ứng có ngõ tín hiệu PNP, NPN hoặc là Namur. Cảm biến báo mức nước điện dung, cảm ứng cánh xoay, cảm ứng rò rỉ dầu … là 1 số ít tên của loại cảm ứng có ngõ ra tựa như như vậy .

Tuy nhiên, đối với các dòng điện áp có công suất lớn. Trường hợp cho nó, thường là dùng để truyền tải điện năng đến cho các động cơ chịu tải lớn. Giá trị của nó thường có thể 220V-5A, 220V-10A, 380V-50A…Tóm lại thường giá trị công suất của những loại này sẽ rất là cao.

Chính vì thế, để hoàn toàn có thể điều khiển và tinh chỉnh cho những loại động cơ hoàn toàn có thể đóng / mở tự động hóa. Thì tất cả chúng ta, đúng mực hơn là những kỹ sư phong cách thiết kế sẽ sử dụng thêm một con Relay. Như thế để hoàn toàn có thể tinh chỉnh và điều khiển On / Off cho những loại thiết bị hay động cơ điện bất kể .

Ứng dụng thường dùng của Relay

Đối với một thiết bị dạng Relay bất kể, chúng đều dùng cho hai mục tiêu sau đây :

• Dùng để tinh chỉnh và điều khiển những thiết bị động cơ : Thông thường, để tinh chỉnh và điều khiển được những thiết bị động cơ có dòng hiệu suất cao. Đối với động cơ cần tinh chỉnh và điều khiển tuyến tính, thường hay dùng biến tần. Nhưng, điều khiển và tinh chỉnh On-Off thường sẽ dùng PLC hoặc cảm ứng tín hiệu Digital rồi truyền đến Relay để tinh chỉnh và điều khiển. Hầu hết, những loại cảm ứng hay PLC đều hoàn toàn có thể chịu đựng được dòng nhỏ ( 24V, 2 hoặc 3A … ). Vì vậy để tinh chỉnh và điều khiển được những động cơ hiệu suất lớn là điều không hề .
• Dùng để bảo vệ mạng lưới hệ thống mạng lưới điện .
• Dùng làm tín hiệu ngõ vào dạng Digital như cảm biến báo mức, tín hiệu dạng xung …

Ký hiệu Relay trong bản vẽ              

Trước khi một tủ điện hay bất kể bản vẽ mạch điện nào được phong cách thiết kế. Thì những bạn đều bắt buộc phải có một bản vẽ phong cách thiết kế đường đi dây cùng với list những linh phụ kiện có trong nó .Vì vậy, việc nhận ra được ký hiệu trên của từng loại thiết bị trên bản vẽ là một điều rất quan trọng. Không riêng gì những loại Relay trên thị trường thời nay .Trong nghành nghề dịch vụ khí nén thủy lực. Relay sẽ được ký hiệu giống như 1 số ít hình ảnh bên tái. Còn so với nghành nghề dịch vụ phong cách thiết kế mạch điện, tủ điện … Relay sẽ có một ký hiệu trọn vẹn khác so với nghành nghề dịch vụ khí nén thủy lực .

Cấu tạo cơ bản của Relay là gì ?

Đối với relay sẽ gồm có 2 phần. Phần tiên phong là phần điện, dùng để kích hoạt chính sách NC hoặc NO. Phần thứ hai là đế chân, dùng để đối nối dây điện .Về phần điện, sẽ được chia thành 2 phần. 1 phân sẽ dùng để chứa cuộn coil, phần còn lại dùng để tinh chỉnh và điều khiển công tắc nguồn. Phần coil hầu hết được làm bằng đồng và nó được cuốn xung quanh đoạn thép hình trụ .Tiếp đến là một bộ phận dùng chính sách như đòn kích bẩy. Thông thường, bộ phận này Armature này sẽ được tạo bằng thép. Bên trên phần đầu Armature dùng để tiếp xúc với cuộn coil này sẽ có thêm một nam châm từ vĩnh cữu nhỏ .Còn về phần liên kết để quy đổi trạng thái NO hoặc NC. Đa số sẽ được sản xuất bằng sắt kẽm kim loại đồng, dùng để đổi trạng thái

Nguyên lý hoạt động giải trí của Relay là gì ?

Có phải rằng, xét về cấu tạo của Relay sẽ gồm hai phần .

• Phần cuộn coil .
• Phần Contacts .

Đối với phần cuộn coil, để cuộn coil này hoạt động giải trí và sản sinh ra từ điện trường. Đây chính là nguyên do sẽ khiến cho phần Contact quy đổi trạng thái NO hoặc NC .Cuộn coil này, khi hoạt động giải trí chúng sẽ sử dụng nguồn điện 24V và dòng điện áp nhỏ 0,2 A hay 0,5 A. Thì lúc này xung quanh cuộn dây bằng đồng cuốn quanh lỗi thép ( Ách từ – Yoke ) sẽ Open dòng điện biến thiên. Dẫn đến, khí cho ách từ này sản sinh ra từ tính xung quanh nó. Bên cạnh việc sử dụng nguồn 24V, 1 số ít loại buộc phải dùng nguồn 220V thay vì 24V .Từ tính này sẽ tác động ảnh hưởng vào thanh que Armature như một đòn kích bẩy. Thanh Armature này có phần đầu được gắn một miếng nhỏ nam châm từ dùng để khi có từ tính nó sẽ bị hút vào hoặc đẩy ra bởi cuộn coil .Sau khi thanh armature này bị cuộn coil hút nào. Thì đồng thời, thanh Armature này sẽ ảnh hưởng tác động lên đến bộ phận Contact của Relay. Làm cho relay quy đổi trạng thái từ NO thành NC .Để hoàn toàn có thể chịu tải được những dòng điện 220V – 5A, 120V – 10A, 125V – 0,6 A … Phần contact này sẽ được phong cách thiết kế bằng đồng hay sắt kẽm kim loại nào có sự dẫn điện và chịu tải tương đối cao .

Hướng dẫn nối dây cho Relay

Hầu hết, những loại Relay đều có thêm thông tin hướng dẫn nối dây cho loại đó. Và cách nối dây cho Relay cũng tương đối là thuận tiện. Bạn chỉ cần hiểu rằng, Relay sẽ luôn có một chân phải nhận tín hiệu nguồn vào để kích hoạt biến hóa trạng thái. Ngõ ra của nó sẽ thường nối về nguồn âm của bộ nguồn hay chuyển thành tín hiệu Digital .Để dễ tưởng tượng việc đấu nối Relay này, mình sẽ hướng dẫn nối dây cho loại Relay công nghiệp 8 chân. Relay 8 chân, có nghĩa là nó sẽ có 4 cặp chân trang thái NO hoặc NC. Các cặp chân này sẽ được nối thẳng trực tiếp những dòng điện 220V-5 A, 120V-10 A …Còn lại, sẽ có 2 chân dùng để cấp nguồn cho cuộn Coil. Đối với Relay 8 chân, thường sẽ là chân 13 và chân 14. Với chân 13 dùng để nhận tín hiệu ngõ vào, và chân 14 dùng để nối Mass ( hoặc ngược lại ) .Còn một yếu tố cần chú ý quan tâm, đó là phản biệt những cặp chân NO và NC. Như Relay 8 chân, những cặp chân có trạng thái NO là : 5-9, 6-10, 7-11, 8-12. Còn những cặp chân có trạng thái là NC là : 1-9, 2-10, 3-11, 4-12 .

Phân biệt được những dạng Rơ le lúc bấy giờ

Relay được biến thế ra những nhiều loại bởi sự ứng dụng tuyệt vời của nó mà giá tiền thì lại rẻ. Do đó, để hoàn toàn có thể phân biệt được nhiều dạng relay khác nhau cũng với những đặc thù đặc biệt quan trọng của nó. Dưới đây là 9 loại biến thể của Relay mà bạn cần biết .

Relay chốt – Relay luân phiên

Đối với dạng Relay này sẽ có hai loại :

• Relay chốt (Relay Latching): thường sẽ có hai cuộn coil trong relay .

  Xem thêm: Linh Kiện Máy Tính | Linh Kiện PC Chính Hãng, Xây Dựng Mọi Cấu Hình

• Relay không chốt ( Relay non-latching ) : thường sẽ có một cuộn coil. Loại relay này sẽ hoạt động giải trí khi có tín hiệu tiếp điểm vào. Hễ khi tín hiệu tiếp điểm bị ngắt thì relay sẽ reset lại thành trạng thái bắt đầu. Loại này đa phần nó hoạt động giải trí giống như công tắc nguồn trong thời điểm tạm thời hay nút bấm …

Rơ le chốt hay Relay luân phiên là loại Relay dùng đổi biến hóa qua lại hai trạng thái NO hoặc NC. Hay được gọi là relay tiếp điểm kép. Tức là, khi chân relay này nhận 1 hiệu nguồn vào. Lúc có tín hiệu nguồn vào cho chân Relay này thì trạng thái 1 ON, trạng thái 2 OFF .Khi tín hiệu nguồn vào của Relay này tắt và bật lại, thì trạng thái relay sẽ biến hóa. Trạng thái 1 Off, còn trạng thái 2 ON. Và cứ như vậy, mỗi khi có tín hiệu nguồn vào thì trạng thái relay sẽ được kích hoạt luân phiên .Sự hình thành đặc thù mà hoàn toàn có thể có hai tiếp điểm độc lập như vậy chính là nhờ có hai cuộn coil bên trong Relay. Nếu bạn nào chú ý thì chính sách hoạt động giải trí của dạng Relay này rất giống với mạch Flip-Flop .

Relay phân cực

Relay phân cực, hay rơ le phản cực tên tiếng anh của nó là Polarity Relay. Đây là loại relay chỉ dành cho những dòng điện một chiều DC. Loại relay thường được sử dụng cho những board mạch điện nguồn 24V hay 12V. Dùng kiểm soát và điều chỉnh trạng thái cho những dòng tải nhỏ .Phần cấu tạo của riêng loại Relay này ngoài phần cuộn coil ra thì nó còn có thêm phần Diot chỉnh lưu. Chúng dùng để không thay đổi dòng điện và chỉ được cho phép dòng điện chạy qua một chiều cố định và thắt chặt. Không cho dòng điện chạy ngược lại .

Công tắc lưỡi gà

Rơ le lưỡi gà, công tắc nguồn lưỡi gà … là tên gọi cho loại Reed relay. Về cơ bản, loại này cũng có những thành phần cấu tạo giống như những loại Relay trước. Nhưng mà, đặc thù của loại công tắc nguồn lưỡi gà này có size nhỏ. Hay dùng nhiều trong những board mạch điện tử .Nếu xét về cấu tạo, thì loại này sẽ có cấu tạo đơn thuần nhất. Nó đơn thuần chỉ có mỗi hai thanh sắt kẽm kim loại không được tiếp xúc với nhau. Đồng thời chúng sẽ được đặt trong một ống bằng nhựa hay thủy tính. Sau đó cuộn dây đồng – cuộn coil sẽ được quấn xung quanh để tạo ra thiên nhiên và môi trường từ tính .Đối với cuộn coil của công tắc nguồn lưỡi gà được tiếp nối đuôi nhau với một con điện trở. Giá trị điện trờ này khoảng chừng từ 500 đến 2000 Ohms. Do đó, nếu xét về sự tiêu thụ điện năng cho con này nó khá là ít. Cũng từ nguyên do này, dạng relay này chỉ dùng cho board mạch điện tử .

Relay tự động hóa

Automotive Relays hay relay tự động hóa thường được gắn trong những phương tiện đi lại đi lại như oto, xe máy … Là dạng relay hầu hết sẽ sử dụng nguồn 12V để kích hoạt. Ngoài ra, size của loại relay này nó giống một khối vuông nhỏ. Và dạng chân liên kết của nó là dạng giác cắm .

Relay công nghiệp

Một loại Relay hay được sử dụng để lắp trong những tủ điện công nghiệp. Thường dùng để tinh chỉnh và điều khiển những dòng điện áp cao hoặc tải lớn. Thông qua những dòng điện nhỏ như thể những loại cảm ứng, PLC …Công dụng chinh cho loại relay này dùng để điều khiển và tinh chỉnh những động cơ bơm 1 pha, 3 pha, động cơ thủy lực … Đây là những dạng thiết bị mà nó luôn cần một nguồn tải rất là lớn. 1000W, 1250W, 600W … Do đó không hề tinh chỉnh và điều khiển những dòng điện tải trực tiếp này … .Ngoài dạng relay thông thường với giá tiền rẻ ra còn thêm một dạng relay dùng cho những khu vực dễ cháy nổ. Bản chất của Relay công nghiệp này khi hoạt động giải trí sẽ hay Open những tia lửa điện .Các bạn nên quan tâm một điều trong môi trường tự nhiên dễ cháy nổ. Sẽ có 3 yếu tố là nguyên do ảnh hưởng tác động chính cho việc cháy nổ :

• Tia lửa điện, nhiệt
• Không khí
• Gas

Do đó, so với Relay dùng tinh chỉnh và điều khiển những loại động cơ trong thiên nhiên và môi trường dễ cháy nổ này. Chúng ta buộc phải sử dụng loại Relay chống cháy nổ. Các loại relay này sẽ có thêm tiêu chuẩn Atex hay ICEEx .

Time Delay Relay

Time Delay Relay hay Timer Relay là loại công tắc nguồn thời hạn. Về tính năng hoạt động giải trí sẽ tương tự như như những loại relay thường thì khác. Điểm độc lạ lớn cho loại Relay này đó chính là nó có kèm thêm thời hạn .Relay thời hạn này sẽ được phản chia thành hai loại :

• Relay thời hạn thực
• Relay thời hạn

Loại relay thời hạn này sẽ hoạt động giải trí kích On / Off relay sau một khoảng chừng thời hạn t. Thời gian t này hoàn toàn có thể là 10 s, 15 s, 30 s, 60 s … Và sau khoảng chừng thời hạn này thì Relay sẽ hoạt động giải trí. Ví dụ như, nếu là Relay thời hạn thường mở. Thì sau thời hạn 10 s sẽ thành thường đóng. Còn nếu như thường đóng, thì sau 10 s sẽ thành thường mở .Riêng về loại Relay thời hạn thực sẽ khác hơn. Đó là nó được lập trình chạy giống như với thời hạn bên ngoài. Thêm vào đó, những mốc thời hạn sẽ được thiết lập như là lúc 17 : 00 thì Relay sẽ được kích On / Off cho đến khoảng chừng thời hạn nào đó .

Contactor là một loại khởi động từ hay được dùng cho những loại động cơ có tải trọng trên 1000W. Thường là những động cơ 3 pha sẽ bắt buộc dùng thêm con Contactor này dùng để điều khiển và tinh chỉnh bơm đóng mở .

Khởi động từ này sẽ có một cuộn coil nằm phía bên trong dùng để kích hoạt đóng ngắt. Do đó, nó cũng sẽ sử dụng nguồn 24V dùng để kích hoạt. Và hiển nhiên tín hiệu dùng để điều khiển sẽ là PLC. Đôi khi, bạn có thể sử dụng cảm biến PNP để điều khiển contactor.

Tham khảo bài viết : Truyền thông tín hiệu mạng Profinet và Profibus là gì ?

Consulting Solutions Engineer

Nguyễn Thành Đạt

Source: https://dichvubachkhoa.vn
Category : Linh Kiện Và Vật Tư