Làm sao trị bệnh vứt rác bừa bãi? (*): Bạn đọc hiến kế nhiều giải pháp

Bạn đọc TÚ NGUYÊN:

Thưởng cho người cung cấp thông tin

Nạn vứt rác bừa bãi ở TP Hồ Chí Minh đã trở thành vấn nạn gần như nan giải. Có nhiều nguyên do, trong đó nguyên do gần như cốt lõi là ý thức giữ gìn vệ sinh công cộng, môi trường tự nhiên của người dân còn kém .

Tôi từng chứng kiến vào khoảng 3-4 giờ sáng trên đường Tân Kỳ – Tân Quý, gần nghĩa trang Bình Hưng Hòa (quận Bình Tân), nhiều người đi xe máy “vô tư” đẩy nhiều bao rác xuống vệ đường. Còn chuyện bỏ thức ăn thừa, túi ni lông, chai nhựa… xuống miệng cống thì diễn ra… như là chuyện hiển nhiên. Cũng không khó bắt gặp hình ảnh dưới những tấm biển “Cấm đổ rác” với nhiều điều, mức phạt… toàn là rác.

Những trường hợp như trên ít khi người vi phạm bị cơ quan chuyên môn phát hiện xử phạt bởi hành vi diễn ra trong giây lát, người vi phạm triển khai việc xả rác mọi lúc mọi nơi .Vì thế, song song với việc giải quyết và xử lý hành vi vi phạm bằng giải pháp xử phạt hành chính cần có pháp luật thưởng cho người dân phân phối thông tin, hình ảnh người xả rác bừa bãi. Chuyện này trọn vẹn hài hòa và hợp lý : có phạt thì cũng nên có thưởng .Bãi rác trên đường số 2, phường Linh Xuân ( TP Quận Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh ) Ảnh : ANH VŨỞ một số ít nước, chương trình lắp ráp những máy tự động hóa đổi chai nhựa, thủy tinh đã qua sử dụng để lấy tiền cũng đã đem lại những thành công xuất sắc nhất định. Điểm chung những quy mô này là có sự hoạt động tự thân mỗi cá thể từ sự kích thích của doanh thu trên hành vi tự giác của con người, từ đó ảnh hưởng tác động lên ý thức, khiến người dân bỏ rác đúng chỗ .TP Hồ Chí Minh chưa thể vận dụng quy mô ” đổi rác lấy tiền ” bằng máy vì kinh phí đầu tư rất lớn và còn nhiều yếu tố chưa ổn. Tuy nhiên, có một giải pháp tương tự như vừa khả thi vừa hợp lòng dân : đổi rác lấy tiền, nói đúng hơn là ” mua rác trong dân “, thì sẽ có hiệu suất cao hơn .Gần đây, đầu năm 2022, Q. Phú Nhuận phát động trào lưu ” Mang rác lên phường đừng mang rác ra đường ” đã được người dân 13 phường nhiệt tình hưởng ứng. Phong trào nhằm mục đích thực thi Chỉ thị 19 của Thành ủy TP Hồ Chí Minh về thực thi cuộc hoạt động ” Người dân TP không xả rác ra đường và kênh rạch, vì TP sạch và giảm ngập nước ” .Trước đây, nhiều chương trình ” đổi rác lấy quà ” cũng đã diễn ra ở TP TP HCM, TP. Hà Nội, Thừa Thiên – Huế … được nhiều người, nhiều giới hưởng ứng tích cực .Tuy nhiên, để mọi người nói không với xả rác tràn ngập, nâng cao ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường tự nhiên thì không nên dừng lại ở trào lưu, lúc có lúc không mà TP Hồ Chí Minh nên thiết kế xây dựng một chủ trương đơn cử, trở thành một công tác làm việc liên tục, liên tục, đều khắp và tuyên truyền đến tận người dân để đạt hiệu suất cao cao .

Bạn đọc HẢI ĐĂNG:

Công khai danh tính người vi phạm

TP Hồ Chí Minh là đô thị nằm ven kênh rạch, cả thành phố có hàng trăm cây cầu lớn nhỏ tiếp nối giao thông vận tải những Q., huyện nhưng trong số đó, nhiều cây cầu trở thành những điểm ô nhiễm trầm trọng bởi rác thải. Dễ dàng nhìn thấy nhất là bao ni lông, hộp sữa, chai nước, túi giấy, tàn thuốc, vỏ hộp cơm …Đáng nói hơn là thực trạng cố ý mang rác thải lên cầu lén bỏ lại diễn ra từ lâu và ngày càng tăng, nhất là những khu vực Q., huyện ngoài thành phố. Từ xà bần, đồ nội thất bên trong cũ cho đến đủ loại phế phẩm nông sản như vỏ dừa, xác mía, rau củ hư thối … đều bị vứt bỏ bừa bãi trên cầu, chân cầu, gầm cầu. Có nơi, rác thải chiếm hết trên lề khiến người đi bộ phải đi vào phần đường dành cho xe máy. Nhiều người còn cố ý chở rác lên giữa cầu rồi thả thẳng xuống kênh rạch gây ùn tắc dòng chảy, ô nhiễm nguồn nước .Tình trạng rác thải tại một số ít cây cầu ở TP Hồ Chí Minh không chỉ xuất phát từ sự thiếu ý thức của một bộ phận người dân mà còn bởi nhiều chưa ổn trong việc thu gom, giải quyết và xử lý rác thải và phát hiện đối tượng người tiêu dùng vi phạm. Cụ thể, đêm hôm trên cầu ít phương tiện đi lại qua lại, dân cư không sinh sống gần đó, không có camera giám sát … Nhiều cây cầu là nơi giáp ranh giữa những địa phương ( phường, xã, Q., huyện … ) thiếu sự phối hợp, đồng nhất trong việc quản trị, giám sát của địa phương .Vì lẽ đó, cơ quan chức năng cần tăng cường những giải pháp giám sát, giải quyết và xử lý vi phạm hành chính về vệ sinh môi trường tự nhiên nơi công cộng. Ngoài tăng mức phạt tiền, cần vận dụng hình phạt lao động công ích, trực tiếp quét dọn những bãi rác do chính người vi phạm xả ra. Nếu tái phạm hoàn toàn có thể tăng nặng mức phạt và người vi phạm bị công khai minh bạch danh tính tại nơi sinh sống, báo cho nơi cá thể đó học tập, thao tác .Ngoài ra, tăng cường gắn camera để ghi nhận đổ rác trộm, hoàn toàn có thể kêu gọi xã hội hóa để hoạt động giải trí này hiệu suất cao hơn .

Sử dụng túi vải, túi giấy thay thế túi ni lông

Những năm gần đây, yếu tố rác thải nhựa đã được chăm sóc hơn, nhiều quán cafe đã sử dụng ống hút gạo, ống hút giấy, những chế phẩm sinh học thân thiện với môi trường tự nhiên để thay thế sửa chữa cho nhựa. Một số nhà hàng siêu thị, shop, mạng lưới hệ thống bách hóa đã nói không với túi ni lông, chuyển sang sử dụng những đồ vật thân thiện môi trường tự nhiên. Tuy nhiên, thói quen bán hàng kèm túi ni lông, hộp nhựa … vẫn chưa cải tổ đáng kể. Đây cũng là nguyên do góp thêm phần xả thải tràn ngập, khiến thiên nhiên và môi trường ở nước ta bị ảnh hưởng tác động nghiêm trọng .

Để bỏ thói quen sử dụng túi ni lông, hộp nhựa… trong sinh hoạt, mua bán hằng ngày, cần liên tục tuyên truyền, nhắc nhở, thậm chí có hình thức chế tài nặng để người dân ý thức hơn.

Việc sử dụng túi vải, túi giấy và những vật tư thân thiện với môi trường tự nhiên môi sinh thay cho túi nhựa, túi ni lông không khó, hầu hết xuất phát từ mong ước cải tổ môi trường tự nhiên sống của bản thân mỗi người, mỗi mái ấm gia đình. Đó cũng là cách để bộc lộ tình yêu với thiên nhiên và môi trường sống, là phương cách để hạn chế rác thải bừa bãi .

Lê Nữ Kim Cương

( * ) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 15-3