Soạn bài Những yêu cầu về sử dụng Tiếng Việt (chi tiết)>
Video hướng dẫn giải
Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn
Phần I
Video hướng dẫn giải
I – SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA TIẾNG VIỆT
1. Về ngữ âm và chữ viết
a .
| Câu đã cho | Phát hiện lỗi và sửa lại |
| Không giặc quần áo ở đây | “ Giặc : sai chữ ghi phụ âm cuối, chữa lại thành “ giặt ” . |
| Khi sân trường khô dáo, chúng em chơi đá cầu hoặc đánh bi . | “ dáo ” : sai chữ ghi phụ âm đầu. chữa lai thành “ ráo ” . |
| Tôi không có tiền lẽ, anh làm ơn đỗi cho tôi . | “ lẽ ” “ đỗi ” viết sai dấu thanh, chữa lại thành “ lẻ ”, “ đổi ” . |
b. Đọc đoạn hội thoại ( mục l. b, SGK trang 65 ) phân tích sự độc lạ của những từ phát âm theo giọng địa phương so với những từ tương ứng trong ngôn từ toàn dân .
Người Bắc phát âm theo địa phương nên có nhiều âm khác với cách phát
| Từ địa phương | Từ toàn dân tương ứng |
| Dưng mờ | Nhưng mà |
| Bẩu | Bảo |
| mờ | mà |
2. Về từ ngữ
a. Hãy phát hiện và chữa lỗi về từ ngữ trong những câu ( mục 2. a, SGK trang 65 )
| Câu đã cho | Phát hiên và chữa lỗi |
| Khi ra pháp trường, anh ấy vẫn hiên ngang đến phút chót lọt | Dùng từ sai do không hiểu nghĩa “ chót lọt ” chữa lại là “ chót ” . |
| Những học viên trong trường sẽ hiểu sai yếu tố mà thầy giáo truyền tụng | Nhầm lẫn từ Hán Việt gần âm, gần nghĩa “ truyền tụng ”, cần chữa lại là “ truyền thụ ” hoặc “ truyền đạt ” |
| Số người mắc và chết những bệnh truyền nhiễm đã giảm dần . | Sai về phối hợp từ, chỉ hoàn toàn có thể nói hoặc viết là : “ mắc bệnh truyền nhiễm ”, không hề nói hoặc viết là “ chết những bệnh truyền nhiễm ”. Cán chữa là : “ số người mắc và chết vì những bệnh truyền nhiễm đã giảm dần ” . |
| Những bệnh nhân không cần phải mổ mắt được khoa dược tích cực pha chế, điều trị bằng | Sai về phối hợp từ : “ bệnh nhân được pha chế điều trị ”, là sai, phải nói hoặc viết là ” bệnh nhân được điều trị ’ mới đúng. Có thể chữa lại là “ những bệnh nhân không cần phải mổ mắt được những thứ thuốc tra mắt điều tri tích cực bằng những thứ thuốc tra mắt đặc biệt quan trọng. đặc biệt quan trọng mà khoa dược đã pha chế . |
b. Lựa chọn những câu dùng từ đúng
| Câu đã cho | Lựa chọn |
| Anh ấy có một yếu điểm : không quyết đoán trong việc làm . | Câu sai từ “ yếu điểm ”, chữa thành “ điểm yếu ” . |
| Điểm yếu của họ là thiếu niềm tin đoàn kết | Câu đúng |
| Bọn giặc đã ngoan cố chống trả kinh khủng . | Câu đúng |
| Bộ đội ta đã ngoan cường chiến đấu trong suốt một ngày đêm . | Câu đúng |
| Tiếng Việt rất giàu âm thanh và hình ảnh, vì vậy hoàn toàn có thể nói đó là thứ tiếng rất linh động, đa dạng chủng loại . | Câu sai từ “ linh động ”, chữa thành “ sinh động ” |
3. Bài tập về ngữ pháp
a. Phát hiện và sửa lỗi về ngữ pháp trong những câu sau
| Câu đã cho | Phát hiên và sửa lỗi |
| Qua tác phẩm Tắt đèn của Ngô Tất Tố đã cho thấy hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chính sách cũ . |
Người viết không phân định rõ những thành phần trạng ngữ và chủ ngữ. Kiểu sai này có những cách chữa như sau : + Bỏ từ “ qua ” ở đầu câu ; + Bỏ từ “ của ” và thay vào đó bằng dấu phẩy ; + Bỏ những từ “ đã cho ” và thay vào đó bằng dấu phẩy . |
| Lòng tin yêu thâm thúy của những thế hệ cha anh vào lực lượng măng non và xung kích sẽ tiếp bước mình . |
Cả câu chỉ là một cụm danh từ được tăng trưởng dài mà chưa đủ những thành phần chính. Kiểu sai này có những cách chữa như sau : + Thêm chủ ngữ thích hợp, ví dụ : “ Đó là lòng tin cậy … ” ‘ , + Thêm vị ngữ thích hợp, ví dụ “ Lòng tin yêu … đã được bộc lộ trong những tác phẩm ” . |
b. Lựa chọn những câu văn đúng trong những câu văn sau :
( 1 ) Có được ngôi nhà đã làm cho bà sống niềm hạnh phúc hơn .
(2) Ngôi nhà đã làm cho bà sống hạnh phúc hơn.
( 3 ) Có được ngôi nhà, bà đã sống niềm hạnh phúc hơn .
( 4 ) Ngôi nhà đã mang lại niềm vui, niềm hạnh phúc cho đời sống của bà .
Câu ( 1 ) sai vì không phân định rõ thành phần phụ ở câu đầu với chủ ngữ, những câu sau đều đúng .
c. Xem đoạn văn mục 3 c. SGK trang 66
Từng câu trong đoạn văn sau đều đúng, nhưng đoạn văn vẫn không có được tính thống nhất, ngặt nghèo. Hãy nghiên cứu và phân tích lỗi và chữa lại .
Cái sai của đoạn văn hầu hết ở mối liên hệ, link giữa những câu. Sự sắp xếp những câu lộn xộn, thiếu logic. Cần sắp xếp lại những câu, những vế câu và biến hóa một số ít từ ngữ chú ý của đoạn mạch lạc, tăng trưởng hài hòa và hợp lý. Có thể sửa như sau :
Thúy Kiều và Thúy Vân đều là con gái của ông bà Vương viên ngoại. Họ sống êm đềm dưới một mái nhà, hòa thuận và niềm hạnh phúc cùng cha mẹ. Họ đều là những người con gái có nhan sắc xinh đẹp, kĩ năng xuất chúng. Vẻ đẹp của Thúy Kiều khiến hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn. Còn Thúy Vân có nét đẹp đoan trang, thùy mị. Về năng lực thì Thúy Kiều hơn hẳn Thúy Vân nhưng nàng không như mong muốn được hưởng niềm hạnh phúc .
4. Về phong cách ngôn ngữ
a. Phân tích và chữa lại những từ dùng không tương thích với phong thái ngôn từ
| Câu – trường hợp đã cho | Phát hiện và sửa chữa thay thế |
|
– Trong biên bản về một vụ tai nạn thương tâm giao thông vận tải : Hoàng hôn, ngày 25 – 10 lúc I7h30, tại km quốc lộ 1A đã xảy ra một vụ tai nạn thương tâm giao thông vận tải . |
Từ “ hoàng hôn ” dùng trong biên bản một vụ tai nạn thương tâm giao thông vận tải ( thuộc phong thái ngôn từ hành chính ) là không tương thích với từ này thường dùng cho văn bản thuộc phong thái ngôn từ thẩm mỹ và nghệ thuật. Cần thay bằng “ buổi chiều ”, hoặc hoàn toàn có thể bỏ hẳn vì đã có thời gian ( lúc 17 h30 ) . |
|
Trong một bài văn nghị luận : Truyện Kiều của Nguyễn Du đã nêu cao một tư tưởng nhân đạo rất là là cao đẹp . |
Cụm từ “ rất là là ” thường dùng trong phong thái ngôn từ hoạt động và sinh hoạt. Đây là văn bản nghị luận nên dùng cụm từ này là không tương thích với phong thái. Cần thay bằng “ rất ” hoặc “ với cùng ” có ý nghĩa chỉ mức độ tương ứng . |
b. Hãy nhận xét về những từ ngữ thuộc ngôn từ nói trong phong thái ngôn từ hoạt động và sinh hoạt trong đoạn trích Chí Phèo của Nam Cao ( SGK ) .
Trong lời thoại của Chí Phèo có nhiều từ ngữ thuộc ngôn từ nói trong phong thái ngôn từ hoạt động và sinh hoạt :
– Các xưng hô : “ bẩm ”, “ cụ ”, “ con ”
– Các thành ngữ : “ trời tru đất diệt ”, “ thước đất cắm dùi ” .
– Các từ ngữ mang sắc thái khẩu ngữ : “ sinh ra ”, “ có dám nói gian “, “ quả ”, “ về làng về nước ”, “ chả làm gì nên ăn ” : …
Những từ ngữ và cách nói như trên không hề sử dụng trong một lá đơn ý kiến đề nghị vì đơn đề xuất thuộc phong thái ngôn từ hành chính, lời lẽ, câu văn phải bộc lộ tính sang trọng và quý phái. Chẳng hạn câu của Chí Phèo ” con có dám nói gian thì trời tru đất diệt ” nếu trong lá đơn thì phải viết là ” Tôi xin cam kết điều đó là đúng thực sự ”.
Phần II
Video hướng dẫn giải
II – SỬ DỤNG HAY, ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO
1.
– “ Đứng ” và “ quỳ ” nghĩa đen dùng để bộc lộ những tư thế của thân thể con người .
– Trong câu tục ngữ, những từ “ đứng ” và “ quỳ ” được dùng với nghĩa chuyển, theo lối ẩn dụ để bộc lộ nhân cách, phẩm giá. “ Chết đứng ” là chết một cách hiên ngang, có khí phách “ Sống quỳ ” là sống quỵ lụy, hèn nhát .
– Phép chuyển nghĩa này đã cụ thể hóa những điều trừu tượng, thế cho nên cách diễn đạt trở nên hình tượng và biểu cảm .
2.
– Các cụm từ “ Chiếc nôi xanh ”, “ cái máy điều hòa khí hậu ” để biểu lộ cây cối nhưng mang tính hình tượng và biểu cảm hơn. Chiếc nôi và cái máy điều hòa khí hậu đều là những vật thể mang lại những quyền lợi cho con người. Dùng chúng để bộc lộ cây cối khiến cho câu văn vừa mang tính đơn cử, hình tượng vừa tạo được xúc cảm thẩm mỹ và nghệ thuật .
3.
– Đoạn văn dùng phép điệp, phép đối đồng thời có nhịp điệu khỏe mạnh, can đảm và mạnh mẽ tạo cho lời lôi kéo âm hưởng hùng hồn vang dội, tác động ảnh hưởng can đảm và mạnh mẽ đến người đọc, người nghe.
Luyện tập
Video hướng dẫn giải
Câu 1 (trang 68 SGK Ngữ văn 10 tập 2)
Lựa chọn những từ ngữ viết đúng trong các trường hợp sau (SGK)
Trả lời:
– Các từ ngữ viết đúng, sử dụng đúng : chất phác, bàng hoàng, bàng quan, lãng mạn, hưu trí, uống rượu, trau chuốt, nồng nàn, đẹp tươi, ngặt nghèo .
Câu 2 (trang 68 SGK Ngữ văn 10 tập 2)
Phân tích tính chính xác và tính biểu cảm của từ “lớp” (thay cho từ “hạng”) và của từ “sẽ” (thay cho từ phải) trong bản thảo di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh (trong bản thảo di chúc, lúc đầu dùng các từ “hạng”, “phải” sau đó gạch bỏ).
Trả lời:
– Từ “ lớp ” phân biệt người theo tuổi tác, thế hệ, không có nét nghĩa xấu nên tương thích với câu văn này. Từ “ hạng ” phân biệt người theo phẩm chất tốt, xấu, mang nét nghĩa xấu khi dùng với người nên không tương thích .
– Từ “ phải ” mang nét nghĩa bắt buộc, cưỡng bức nặng nề khống tương thích với sắc thái ý nghĩa nhẹ nhàng, vinh hạnh của việc gặp những vị cách mạng đàn anh, còn từ “ sẽ ” có nghĩa nhẹ nhàng tương thích hơn. Do đó câu văn này cần dùng từ “ sẽ ” .
Câu 3 (trang 68 SGK Ngữ văn 10 tập 2)
Phân tích chỗ đúng, sai của các câu trong đoạn văn và của đoạn văn trong SGK – 68
Trả lời:
Đoạn văn nói về tình cảm của con người trong ca dao, những câu trong đoạn cùng hướng vào nội dung trên nhưng vẫn có những lỗi sau :
– Ý của câu đầu và những câu sau không đồng điệu. Câu đầu nói về tình yêu nam nữ, những câu sau lại chỉ nói về những tình cảm khác .
– Quan hệ sửa chữa thay thế của đại từ ” họ ” ở câu 2 và câu 3 không rõ .
– Một số từ ngữ diễn đạt không rõ ràng .
– Đoạn văn hoàn toàn có thể sửa lại như sau :
Trong ca dao Nước Ta, những bài nói về tình yêu nam nữ là nhiều nhất nhưng số bài biểu lộ những tình cảm khác cũng không phải ít. Những con người trong ca dao yêu mái ấm gia đình, yêu cái tổ ấm cùng nhau sinh sống, yêu nơi chôn rau cắt rốn. Họ yêu làng, yêu nước, yêu cảnh đồng ruộng đến việc làm trong xóm, ngoài làng. Tình yêu đó nồng nhiệt, đằm thắm và thâm thúy .
Câu 4 (trang 68 SGK Ngữ văn 10 tập 2)
Phân tích tính hình tượng và tính biểu cảm của câu văn sau:
Chị Sứ yêu biết bao nhiêu cái chốn này, nơi chị đã oa oa cất tiếng khóc tiên phong, nơi quả ngọt trái sai thắm hồng da dẻ chị .
( Theo Anh Đức – Hòn đất )
Trả lời:
Tính hình tượng và tính biểu cảm của câu văn được tạo nên bởi :
– Cách dùng quán ngữ tình thái : “ biết bao nhiêu ” .
– Cách dùng từ ngữ miêu tả âm thanh và hình ảnh : “ oa oa cất tiếng khóc tiên phong ” .
– Dùng hình ảnh ẩn dụ: “quả ngọt trái sai đã thắm hồng da dẻ chị”
– Câu văn được tổ chức triển khai một cách mạch lạc, mang tính chuẩn mực vừa có tính nghệ thuật và thẩm mỹ cao .
Loigiaihay.com
Source: https://dichvubachkhoa.vn
Category: Tư Vấn Sử Dụng
