Biết sửa sai là cái dũng của người quân tử chân chính

Sửa chữa sai lầm đáng tiếc của bản thân là phương pháp tu dưỡng đạo đức mà cổ nhân vô cùng coi trọng. Đây cũng được xem là một phương diện trọng điểm của tu thân và tự xét mình của người quân tử .
Cổ nhân coi trọng người biết sửa sai. Cổ nhân cho rằng, dù là bậc thánh hiền đi nữa thì cũng khó hoàn toàn có thể không mắc lỗi lầm. Điều quan trọng nhất là biết sai mà quả cảm thay thế sửa chữa. Người biết sai mà quả cảm thay thế sửa chữa là người đáng trân quý .

Trong “Tả truyện” viết: “Nhân thùy vô quá. Quá nhi năng cải, thiện mạc đại yên”, tức là con người không ai là không có lỗi lầm, có lỗi mà có thể sửa thì chẳng gì tốt đẹp bằng. Có lỗi mà không muốn sửa thì chính là phạm thêm một tầng sai lầm trầm trọng. Đúng như lời Khổng Tử nói: “Quá nhi bất cải, thị vị quá hĩ”, đã sai mà không chịu sửa, vậy mới gọi là sai.

“ Cải sửa ” là tích cực tu chỉnh lại hành vi sai lầm của bản thân vì vậy là rất đáng được khen ngợi. Tử Lộ từng nói : “ Vui mừng được nghe lời góp ý của mọi người ! ” Người có tâm muốn cải sửa lỗi lầm thì nên giống như thế. Một người chỉ có dũng mãnh sửa sai mới hoàn toàn có thể không ngừng tu chỉnh lời nói và hành vi của bản thân mình, sau cuối trở thành một người có đạo đức hùng vĩ .
Học trò Tử Trương của Khổng Tử nói : Con người khó tránh khỏi phạm phải lỗi lầm, nhất là lỗi của người quân tử thì càng giống như nhật thực, nguyệt thực, người khác thuận tiện thấy rõ .
Đối với khuyết điểm, sai lầm của bản thân mà người quân tử hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế được thì mọi người vẫn sẽ ngưỡng mộ họ như trước. Một người nếu biết sai lầm mà không sửa, còn cố ý che giấu thì không riêng gì không bảo vệ được sự tôn nghiêm của bản thân, mà còn khiến người khác xem thường .
Biết sai cần lập tức cải sửa, không nhân nhượng

Trong “Chu Dịch” viết: “Kiến thiện tắc thiên, hữu quá tắc cải”, đại ý là gặp người tốt việc tốt thì cố gắng học tập theo, có lỗi lầm thì lập tức sửa chữa.

Kỳ thực trong cuộc sống, một người không có năng lực không phạm phải sai lầm đáng tiếc, điều quan trọng nhất chính là hoàn toàn có thể kịp thời cải sửa. Mạnh Tử từng kể một câu truyện ngụ ngôn về sửa sai như sau :
Xưa kia có một người, mỗi ngày đều ăn trộm của nhà hàng xóm một con gà. Có người biết đã nói với ông ta rằng : “ Đây không phải hành vi của người đứng đắn. ”
Người này lại nói : “ Tôi đang từ từ thay thế sửa chữa thói quen ăn trộm của mình. Trước đây, mỗi ngày tôi ăn trộm một con, giờ đây mỗi tháng ăn trộm một con thôi. Đợi đến sang năm, tôi sẽ không lại ăn trộm nữa. ”
Tự mình biết điều bản thân làm là sai lầm nhưng lại không nhanh gọn kịp thời thay thế sửa chữa mà đợi đến sang năm. Đây quả thật là sai tiếp nối sai. Nếu một khi đã nhận ra sai lầm đáng tiếc của mình, nên nhất quyết thay thế sửa chữa, quyết không hề nhân nhượng, phóng túng .

Làm người phải nghiêm khắc yêu cầu bản thân, thấy cái hay cái tốt thì phải học theo, nhận ra sai lầm thì phải lập tức sửa chữa. Đây mới thực sự là cái tâm ngay chính, là đạo tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ.

Nếu như quan điểm của người khác là có đạo lý thì nên buông bỏ quan điểm của mình để tiếp thu quan điểm của họ. Nếu người khác làm đúng, bản thân mình làm không đúng thì nên thay thế sửa chữa sai lầm đáng tiếc của mình. Nếu người khác nói và làm sai thì mình phải nên lấy đó làm gương mà đề phòng bản thân mình, tránh bị mắc phải sai lầm đáng tiếc đó .

Nguồn: trithucvn.org

Sưu tầm: Bích Linh – Phòng Kế toán


Có thể bạn quan tâm
© Copyright 2008 - 2016 Dịch Vụ Bách khoa Sửa Chữa Chuyên nghiệp.
Alternate Text Gọi ngay