Teo não: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và cách phòng ngừa

 Cập nhập:11/04/2022

“Mỗi khi để quên chùm chìa khóa hay lo lắng không biết đã khóa cửa hay chưa, tôi lại nhớ đến mẹ mình – người đã nhắm mắt qua đời mà không nhớ những người đang đứng cạnh giường bệnh là ai chỉ vì teo não hành hạ”. Đây là lời tâm sự của một bệnh nhân cũng đang cải thiện căn bệnh suy giảm trí nhớ khi đang ở độ tuổi còn khá trẻ. 

Hay quên, suy giảm trí nhớ hoặc nặng hơn là bệnh Alzeihmer có thể do tình trạng teo não gây ra, bệnh thường xảy ra ở những người già, tuy nhiên, những triệu chứng đầu tiên của bệnh teo não có thể xuất hiện từ khá sớm, tầm tuổi trên 30. Tất cả mọi người đều nên nhận thức được rằng, teo não là bệnh không thể cải thiện mà chỉ có thể phòng ngừa ngay từ khi phát hiện dấu hiệu đầu tiên một cách sớm nhất.

Bệnh teo não là gì ?

Bộ não có trọng lượng trung bình khoảng 1,3-1,4 kg và chứa hơn 100 tỉ tế bào thần kinh. Nhưng sau tuổi 25, mỗi ngày chúng ta mất khoảng 3000 tế bào quan trọng này, kéo theo não bộ bị giảm dần kích thước là sự liên kết giữa các tế bào não cũng kém dần đi.

Bộ não già đi, co lại và giảm size trung bình 1,9 % mỗi 10 năm. Quá trình lão hóa này mở màn ở tuổi trưởng thành trẻ, nhưng nhanh gọn và rầm rộ hơn khi bước vào độ tuổi 60. Về cuối đời, khối lượng mô não của mỗi người sẽ quay trở lại tương tự với não của một đứa trẻ lên 7.

Cụ thể, khi tế bào thần kinh trong não bị chết đi sẽ dẫn đến bệnh teo não. Biểu hiện của bệnh teo não được nhận thấy trên phim chụp XQ khi có sự nhỏ đi của não. Đặc biệt, trên phim chụp PET CT còn cho thấy nhiều vùng của não bị thu nhỏ và không có hoạt động giải trí chuyển hóa đường tại những vùng não đã bị teo đi.

Đồng thời với cấu trúc não bị teo đi, sự mất đi các tế bào thần kinh là nguyên nhân làm mất chức năng nhận thức, tư duy và chức năng vận động của con người. Do đó, teo não cũng là hình ảnh chẩn đoán của các bệnh lý liên quan đến suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ, Alzheimer..

Não bị teo

Não thông thường

Triệu chứng của bệnh teo não

Suy giảm trí nhớ hay Alzheimer do não bị teo, diễn tiến trong một khoảng chừng thời hạn khá dài. Chính đều này làm người bệnh có tâm ý chủ quan hoặc thường tự nhủ “ đó là bệnh tuổi già ” “ người già nào chẳng lú lẫn ”. Khi não bị teo, năng lực liên kết giữa những tế bào thần kinh sẽ khó khăn vất vả hoặc không triển khai được. Do đó, việc dẫn truyền thông tin từ não bộ tới những cơ quan khác của khung hình sẽ xô lệch, gây ra sự rối loạn công dụng hoạt động giải trí trầm trọng. Bệnh gây ra những triệu chứng như :

• Suy giảm trí nhớ, hay quên, mất trí nhớ

• Rối loạn ngôn ngữ: khó tìm đúng từ để biểu đạt suy nghĩ; khó phát âm và sau đó mất dần khả năng ngôn ngữ.

• Mất định hướng không gian thời gian

• Mất khả năng sắp xếp và điều hành công việc

Tùy vào vùng não bộ bị tổn thương sẽ có những triệu chứng đặc trưng.

Nguyên nhân gây teo não và đối tượng người tiêu dùng mắc phải

“ Các gốc tự do bên trong khung hình chính là nguyên do sâu xa gây tổn thương và làm chết tế bào não, dẫn đến suy giảm trí nhớ và bệnh teo não ”, những chuyên viên thần kinh học khẳng định chắc chắn. Não bộ chỉ chiếm 2 % khối lượng khung hình người, nhưng quy trình chuyển hóa để cung ứng nguồn năng lượng cho hoạt động giải trí của não diễn ra liên tục và vô cùng can đảm và mạnh mẽ. Chính quy trình này làm sản sinh ra rất nhiều gốc tự do tiến công cấu trúc của màng tế bào và những gen nằm trong nhân tế bào, kể cả ở não bộ. Gốc tự do còn Open trong khung hình khi tất cả chúng ta bị stress ( căng thẳng mệt mỏi ), tiếp xúc với hóa chất, ăn phải thực phẩm không bảo đảm an toàn … Tùy theo mức độ, những gốc tự do gây thoái hóa tế bào thần kinh hoàn toàn có thể gây hậu quả khác nhau như suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ, Alzheimer, Parkinson và nhiều những rối loạn thần kinh khác.

Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh teo não thường là những người cao tuổi. Tuy nhiên những người trẻ tuổi hoặc ngay cả ở trẻ em cũng có thể xuất hiện teo não nếu thường xuyên bị mất ngủ, đau nửa đầu, stress, .. trong cuộc sống hàng ngày. 

Những năm gần đây, thực trạng suy giảm trí nhớ ở người trẻ tăng 20-30 %. Teo não cũng hoàn toàn có thể xảy ra ở đối tượng người dùng bị chấn thương sọ não ; đột quỵ ; xuất huyết não, nhồi máu não, bệnh nhân mắc những bệnh của mạng lưới hệ thống mạch máu nuôi dưỡng não ( như hẹp động mạch cảnh, dị dạng mạch máu hay xơ vữa động mạch ). Ngoài ra, teo não còn có những nguyên do khác như :

• Di truyền
• Bệnh Alzheimer
• Bại não
• Virus Zika
• Thiếu vitamin B12
• Bệnh pick, gây ra sự phá hủy dần các tế bào thần kinh trong não
• Bệnh Huntington
• Leukodystrophy, bệnh Krabbe
• Bệnh đa xơ cứng, gây viêm, tổn thương myelin, và tổn thương trong mô não
• Bệnh động kinh
• Chán ăn tâm thần, ăn vô độ tâm thần, và các rối loạn ăn uống
• Suy dinh dưỡng
• Tiểu Ðường tuýp II
• Encephalomyopathies ty lạp thể, chẳng hạn như hội chứng Kearns-Sayre
• Viêm não, viêm cấp tính ở não
• Nhiễm virus trong não hoặc tủy sống
• AIDS và bệnh của hệ thống miễn dịch

Biến chứng của teo não

Ở bệnh nhân teo não, chính sự mất tế bào thần kinh và mất link giữa chúng là nguyên do làm mất năng lực ghi nhớ, khiến bệnh nhân mất năng lực thao tác thậm chí còn mất năng lực tự chăm nom và bảo vệ bản thân.

Vì mất những năng lực trấn áp và nhận thức nên người bệnh có rủi ro tiềm ẩn mắc những bệnh như :

• Viêm phổi: Do khó nuốt hoặc hít, sặc thức ăn và đồ uống.
• Nhiễm trùng: Do bệnh nhân thường tiểu tiện không tự chủ nên phải đặt thông tiểu, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường niệu. Các điểm tỳ như vùng lưng, xương, hai bên hông dễ bị lở loét…
• Té ngã: Bệnh nhân thường bị mất định hướng, không thể kiểm soát việc đi đứng và dễ dàng bị vấp ngã, làm tăng nguy cơ gãy xương.
• Ở giai đoạn muộn, các cơ quan như: Dạ dày, tá tràng… có thể đi tới tình trạng thực vật, mất sự hoạt động…

Khi não bị teo, năng lực liên kết giữa những tế bào thần kinh sẽ trở nên khó khăn vất vả, việc dẫn truyền thông tin từ não bộ đến những cơ quan dễ bị rơi lệch, kéo theo những triệu chứng như : giảm trí nhớ, rối loạn ngôn từ, mất xu thế khoảng trống và thời hạn, rối loạn cảm hứng …

PGS. TS. BSCKII Nguyễn Văn Liệu

Điều trị teo não

Teo não là thực trạng những tế bào thần kinh bị chết. Một khi những tế bào thần kinh đã chết đi thì không có cách nào làm cho nó sống lại được. Chính thế cho nên mà cho đến nay, y học vẫn chưa tìm ra giải pháp cải tổ dứt điểm bệnh teo não. Các giải pháp chỉ ở mức cải tổ triệu chứng bệnh và hiệu suất cao còn rất nhã nhặn. Việc cải tổ bệnh là làm thế nào ngăn ngừa bệnh tăng nặng, phối hợp bảo vệ những vùng não chưa bị chết / teo và giúp chúng khỏe mạnh, hoạt động giải trí tốt hơn. Một trong những giải pháp bảo vệ não là giúp khung hình chống những gốc tự do hiệu suất cao, không để chúng liên tục tiến công lên não.

Phòng ngừa teo não

Khi không hề chống lại quy trình lão hóa tự nhiên của não bộ, giải pháp tối ưu nhất giúp tế bào thần kinh chậm bị thoái hóa, não không bị teo dần chính là hạn chế sự sản sinh quá mức của những gốc tự do bên trong khung hình. Mới đây, những nghiên cứu và điều tra lâm sàng tại Mỹ cho thấy, 2 hoạt chất Anthocyanin và Pterostilbene có trong Blueberry khi vào khung hình có năng lực vượt qua hàng rào máu não và vô hiệu những gốc tự do ở não. Từ đó, những tinh chất này giúp tăng cường những liên kết thần kinh, kích thích sự tái tạo, dẫn truyền những tế bào thần kinh, giúp tăng cường hoạt động não. Nhờ công dụng này, não sẽ được bảo vệ tốt, duy trì trí nhớ bền chắc, minh mẫn, phòng tránh rủi ro tiềm ẩn bị suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ và cả bệnh teo não. Kết quả điều tra và nghiên cứu lâm sàng của ĐH Cincinnati – Hoa Kỳ thực hiện vào năm 2010 đã chứng tỏ hai hoạt chất sinh học quý Anthocyanin và Pterostilbene có công dụng làm chậm suy giảm tính năng nhận thức và hoạt động, cải tổ thực trạng suy giảm trí nhớ. Ngoài ra, để phòng ngừa bệnh suy giảm trí nhớ, bệnh Alzheimer và bệnh teo não cần quan tâm những nguyên tắc như :

• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, hạn chế hút thuốc lá, bia, rượu, nước uống có gas.
• Tránh căng thẳng.
• Lao động trí não thường xuyên, dưới những hình thức học tập như ngoại ngữ, âm nhạc… đây là những hình thức rất tốt giúp não được hoạt động thường xuyên, làm chậm quá trình teo não.
• Dinh dưỡng: cần tránh thực phẩm quá nhiều dầu mỡ; tăng cường lượng vitamin và khoáng chất cho cơ thể và não bộ từ ngũ cốc, các loại hạt, các loại rau xanh, trứng, thịt gà…; thực phẩm giàu canxi như hải sản, đậu nành, súp lơ, cá biển, hạnh nhân…

• Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên: cũng giống như cơ bắp, não bộ cũng dễ teo đi khi ít “vận động”. Bạn nên chạy bộ, đi bộ, leo cầu thang, đạp xe đạp, dưỡng sinh hay yoga phù hợp để giúp lưu thông máu, các dưỡng chất tới não một cách tốt hơn, giúp mô não khỏe mạnh tăng cường khả năng chống lại bệnh tật.

Xem thêm clip: Bài tập Yoga tốt cho não:

KẾT LUẬN

Gốc tự do mà đa phần là gốc tự do nội sinh ( do quy trình trao đổi chất trong khung hình tạo ra ), cùng với sự suy giảm năng lực chống gốc tự do của não sẽ làm tích tụ những gốc tự do tại não theo thời hạn, tiến công vào tế bào thần kinh.

Tùy theo mức độ, tình trạng thoái hóa thần kinh có thể gây hậu quả khác nhau: nhẹ nhất là làm rối loạn các hoạt động của các tế bào thần kinh và nặng hơn nữa là gây chết các tế bào thần kinh với biểu hiện là bệnh teo não.

Các nghiên cứu khoa học mới nhất đã chỉ ra rằng các thành phần chiết xuất từ Blueberry mà tiêu biểu là Anthocyanin và Pterostilbene có khả năng qua được hàng rào máu não và giúp trung hòa các gốc tự do trong não từ đó giúp cải thiện trí nhớ hiệu quả và ngăn ngừa tối ưu teo não.

Source: https://dichvubachkhoa.vn
Category : Dịch Vụ Sửa Chữa