Cách hạch toán đầu tư vào công ty con tại tài khoản 221 ?

Tài khoản 221 dùng để phản ánh giá trị hiện có và tình hình dịch chuyển tăng, giảm khoản góp vốn đầu tư vốn trực tiếp vào công ty con. Công ty con là đơn vị chức năng có tư cách pháp nhân, hạch toán độc lập, chịu sự trấn áp của một đơn vị chức năng khác .

>> Luật sư tư vấn pháp luật Thuế, gọi:  1900 6162

Luật sư tư vấn:

1. Nguyên tắc kế toán đầu tư vào công ty con (tài khoản 221)

Căn cứ pháp luật tại Điều 41 Thông tư 200 / năm trước / TT-BTC, nguyên tắc kế toán thông tin tài khoản 221 – góp vốn đầu tư vào công ty con như sau :
a ) Tài khoản này dùng để phản ánh giá trị hiện có và tình hình dịch chuyển tăng, giảm khoản góp vốn đầu tư vốn trực tiếp vào công ty con. Công ty con là đơn vị chức năng có tư cách pháp nhân, hạch toán độc lập, chịu sự trấn áp của một đơn vị chức năng khác ( gọi là công ty mẹ ), ( kể cả công ty thành viên của Tổng công ty và những đơn vị chức năng khác có tư cách pháp nhân, hạch toán độc lập ) .
b ) Chỉ hạch toán vào TK 221 ” Đầu tư vào công ty con ” khi nhà đầu tư nắm giữ trên 50 % quyền biểu quyết ( ngoại trừ trường hợp tại điểm c dưới đây ) và có quyền chi phối những chủ trương kinh tế tài chính và hoạt động giải trí của đơn vị chức năng khác nhằm mục đích thu được quyền lợi kinh tế tài chính từ những hoạt động giải trí của doanh nghiệp đó. Khi công ty mẹ không còn quyền trấn áp công ty con thì ghi giảm khoản góp vốn đầu tư vào công ty con. Trường hợp nhà góp vốn đầu tư trong thời điểm tạm thời nắm giữ trên 50 % quyền biểu quyết tại đơn vị chức năng nhưng không dự tính thực thi quyền biểu quyết do mục tiêu góp vốn đầu tư là mua – bán công cụ vốn để kiếm lời ( nắm giữ khoản góp vốn đầu tư vì mục tiêu thương mại và quyền trấn áp chỉ là trong thời điểm tạm thời ) thì không hạch toán khoản góp vốn đầu tư vào thông tin tài khoản này mà hạch toán là góp vốn đầu tư thời gian ngắn .
c ) Các trường hợp sau khoản góp vốn đầu tư vẫn được hạch toán vào TK 221 ” Đầu tư vào công ty con ” khi doanh nghiệp góp vốn đầu tư nắm giữ ít hơn 50 % quyền biểu quyết tại công ty con, nhưng có thỏa thuận hợp tác khác :
– Các nhà đầu tư khác thỏa thuận hợp tác dành cho công ty mẹ hơn 50 % quyền biểu quyết ;
– Công ty mẹ có quyền chi phối những chủ trương kinh tế tài chính và hoạt động giải trí theo quy định thỏa thuận hợp tác ;
– Công ty mẹ có quyền chỉ định hoặc bãi miễn hầu hết những thành viên Hội đồng quản trị hoặc cấp quản trị tương tự ;
– Công ty mẹ có quyền bỏ đa phần phiếu tại những cuộc họp của Hội đồng quản trị hoặc cấp quản trị tương tự .
d ) Trường hợp mua khoản góp vốn đầu tư vào công ty con trong thanh toán giao dịch hợp nhất kinh doanh thương mại, bên mua phải xác lập ngày mua, giá phí khoản góp vốn đầu tư và triển khai những thủ tục kế toán theo đúng lao lý của Chuẩn mực kế toán “ Hợp nhất kinh doanh thương mại ” .
đ ) Kế toán khoản góp vốn đầu tư vào công ty con phải tuân thủ những nguyên tắc lao lý tại Điều 40 Thông tư này .
e ) Trường hợp công ty mẹ giải thể công ty con và sáp nhập hàng loạt gia tài và nợ phải trả của công ty con vào công ty mẹ ( công ty mẹ thừa kế hàng loạt quyền hạn và nghĩa vụ và trách nhiệm của công ty con ), kế toán triển khai theo nguyên tắc :
– Công ty mẹ ghi giảm giá trị ghi sổ khoản góp vốn đầu tư vào công ty con ;
– Ghi nhận hàng loạt gia tài, nợ phải trả của công ty con bị giải thể vào Bảng cân đối kế toán của công ty mẹ theo giá trị hài hòa và hợp lý tại ngày sáp nhập ;
– Phần chênh lệch giữa giá phí khoản góp vốn đầu tư vào công ty con và giá trị hài hòa và hợp lý của gia tài và nợ phải trả được ghi nhận vào lệch giá hoạt động giải trí kinh tế tài chính hoặc ngân sách kinh tế tài chính .
g ) Việc phân phối doanh thu cho chủ sở hữu tại công ty mẹ được địa thế căn cứ vào mức doanh thu sau thuế chưa phân phối thuộc chiếm hữu của công ty mẹ trên Báo cáo kinh tế tài chính hợp nhất. Khi phân phối doanh thu bằng tiền, doanh nghiệp phải xem xét đến những yếu tố sau :
– Có đủ luồng tiền để thực thi việc phân phối ;
– Không phân phối khoản doanh thu phát sinh từ những thanh toán giao dịch mua rẻ ( bất lợi thương mại ) cho đến khi thanh lý công ty con ;
– Không phân phối doanh thu phát sinh từ những thanh toán giao dịch mang đặc thù nhìn nhận lại ( như chênh lệch nhìn nhận lại gia tài mang đi góp vốn, công cụ kinh tế tài chính ) cho đến khi thanh lý, nhượng bán những khoản góp vốn đầu tư ;
– Không phân phối doanh thu phát sinh từ việc vận dụng giải pháp vốn chủ sở hữu cho đến khi thực sự nhận được khoản doanh thu đó bằng tiền hoặc những gia tài khác từ những công ty liên kết kinh doanh, link .
h ) Doanh nghiệp không được giao dịch chuyển tiền góp vốn đầu tư vào công ty con thành sàn chứng khoán kinh doanh thương mại hoặc khoản góp vốn đầu tư dưới hình thức khác trừ khi đã thực sự thanh lý khoản góp vốn đầu tư dẫn đến mất quyền trấn áp. Việc có dự tính thanh lý công ty con trong tương lai không được coi là quyền trấn áp so với công ty con chỉ là trong thời điểm tạm thời .

2. Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 221 – Đầu tư vào công ty con

Bên Nợ: Giá trị thực tế các khoản đầu tư vào công ty con tăng.

Bên Có: Giá trị thực tế các khoản đầu tư vào công ty con giảm.

Số dư bên Nợ: Giá trị thực tế các khoản đầu tư vào công ty con hiện có của công ty mẹ.

3. Phương pháp kế toán một số giao dịch kinh tế chủ yếu

3.1. Trường hợp công ty mẹ đầu tư vào công ty con dưới hình thức góp vốn

Khi công ty mẹ đầu tư vào công ty con bằng tiền, căn cứ số tiền đầu tư và các chi phí liên quan trực tiếp đến việc đầu tư vào công ty con, ghi:

Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con
Có những TK 111, 112, 3411, …
Đồng thời mở sổ chi tiết cụ thể để theo dõi từng loại CP theo mệnh giá ( nếu góp vốn đầu tư vào công ty con dưới hình thức mua CP ) .

Trường hợp công ty mẹ góp vốn vào công ty con bằng tài sản phi tiền tệ:

Khi công ty mẹ góp vốn đầu tư góp vốn vào công ty con bằng hàng tồn dư hoặc TSCĐ ( không phải là việc thanh toán giao dịch khi mua doanh nghiệp trong thanh toán giao dịch hợp nhất kinh doanh thương mại ), công ty mẹ phải ghi nhận phần chênh lệch giữa giá trị ghi sổ ( so với vật tư, sản phẩm & hàng hóa ) hoặc giá trị còn lại ( so với TSCĐ ) và giá trị nhìn nhận lại của gia tài đem đi góp vốn do những bên nhìn nhận vào thu nhập khác hoặc ngân sách khác ; Công ty con khi nhận gia tài của công ty mẹ góp phải ghi tăng vốn góp vốn đầu tư của chủ sở hữu và gia tài nhận được theo giá thỏa thuận hợp tác giữa những bên .
– Trường hợp giá trị ghi sổ hoặc giá trị còn lại của gia tài đem đi góp vốn nhỏ hơn giá trị do những bên nhìn nhận lại, kế toán phản ánh khoản lãi là phần chênh lệch nhìn nhận tăng gia tài vào thu nhập khác, ghi :
Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con
Nợ TK 214 – Hao mòn TSCĐ
Có TK 211, 213, 217 ( nếu góp vốn bằng TSCĐ hoặc Bất Động Sản Nhà Đất góp vốn đầu tư )
Có TK 152, 153, 155, 156 ( nếu góp vốn bằng hàng tồn dư )
Có TK 711 – Thu nhập khác ( phần chênh lệch nhìn nhận tăng ) .
– Trường hợp giá trị ghi sổ hoặc giá trị còn lại của gia tài đem đi góp vốn lớn hơn giá trị do những bên nhìn nhận lại, kế toán phản ánh khoản lỗ là phần chênh lệch nhìn nhận giảm gia tài vào ngân sách khác, ghi :
Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con
Nợ TK 214 – Hao mòn TSCĐ
Nợ TK 811 – giá thành khác ( phần chênh lệch nhìn nhận giảm )
Có những TK 211, 213, 217 ( nếu góp vốn bằng TSCĐ hoặc Bất Động Sản Nhà Đất góp vốn đầu tư )
Có những TK 152, 153, 155, 156 ( nếu góp vốn bằng hàng tồn dư ) .

3.2. Trường hợp công ty mẹ đầu tư vào công ty con dưới hình thức mua lại phần vốn góp

Trường hợp này, kế toán xác lập giá phí khoản góp vốn đầu tư tương thích với pháp luật của Chuẩn mực kế toán hợp nhất kinh doanh thương mại. Tại ngày mua, bên mua sẽ xác lập và phản ánh giá phí hợp nhất kinh doanh thương mại gồm có : Giá trị hài hòa và hợp lý tại ngày diễn ra trao đổi của những gia tài đem trao đổi, những khoản nợ phải trả đã phát sinh hoặc đã thừa nhận và những công cụ vốn do bên mua phát hành để đổi lấy quyền trấn áp bên bị mua, cộng ( + ) Các ngân sách tương quan trực tiếp đến việc hợp nhất kinh doanh thương mại. Đồng thời bên mua là công ty mẹ sẽ ghi nhận phần chiếm hữu của mình trong công ty con như một khoản góp vốn đầu tư vào công ty con .
a ) Nếu việc mua, bán khi hợp nhất kinh doanh thương mại được bên mua giao dịch thanh toán bằng tiền, hoặc những khoản tương tự tiền, ghi :
Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con
Có những TK 111, 112, 121, …
b ) Nếu việc mua, bán khi hợp nhất kinh doanh thương mại được triển khai bằng việc bên mua phát hành CP :
– Nếu giá phát hành ( theo giá trị hài hòa và hợp lý ) của CP tại ngày diễn ra trao đổi lớn hơn mệnh giá CP, ghi :
Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con ( theo giá trị hài hòa và hợp lý )
Có TK 4111 – Vốn góp của chủ sở hữu ( theo mệnh giá )
Có TK 4112 – Thặng dư vốn cổ phần ( số chênh lệch giữa giá trị hài hòa và hợp lý lớn hơn mệnh giá CP ) .
– Nếu giá phát hành ( theo giá trị hài hòa và hợp lý ) của CP tại ngày diễn ra trao đổi nhỏ hơn mệnh giá CP, ghi :
Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con ( theo giá trị hài hòa và hợp lý )
Nợ TK 4112 – Thặng dư vốn cổ phần ( số chênh lệch giữa giá trị hài hòa và hợp lý nhỏ hơn mệnh giá CP )
Có TK 4111 – Vốn góp của chủ sở hữu ( theo mệnh giá ) .
– Ngân sách chi tiêu phát hành CP thực tiễn phát sinh, ghi :
Nợ TK 4112 – Thặng dư vốn cổ phần
Có những TK 111, 112, …
c ) Nếu việc mua, bán khi hợp nhất kinh doanh thương mại được bên mua thanh toán giao dịch bằng cách trao đổi những gia tài của mình với bên bị mua :

– Trường hợp trao đổi bằng TSCĐ, khi đưa TSCĐ đem trao đổi, kế toán ghi giảm TSCĐ:

Nợ TK 811 – giá thành khác ( giá trị còn lại của TSCĐ đưa đi trao đổi )
Nợ TK 214 – Hao mòn TSCĐ ( giá trị hao mòn )
Có TK 211 – TSCĐ hữu hình ( nguyên giá ) .
Đồng thời ghi tăng thu nhập khác và tăng khoản góp vốn đầu tư vào công ty con do trao đổi TSCĐ :
Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con ( tổng giá thanh toán giao dịch )
Có TK 711 – Thu nhập khác ( giá trị hài hòa và hợp lý của TSCĐ đưa đi trao đổi )
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp ( TK 33311 ) ( nếu có ) .
– Trường hợp trao đổi bằng loại sản phẩm, sản phẩm & hàng hóa, khi xuất kho mẫu sản phẩm, sản phẩm & hàng hóa đưa đi trao đổi, ghi :
Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán
Có những TK 155, 156, …
Đồng thời phản ánh lệch giá bán hàng và ghi tăng khoản góp vốn đầu tư vào công ty con :
Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con
Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và phân phối dịch vụ
Có TK 333 – Thuế và những khoản phải nộp Nhà nước ( 33311 ) .
d ) Nếu việc mua, bán khi hợp nhất kinh doanh thương mại được bên mua giao dịch thanh toán bằng việc phát hành trái phiếu :
– Trường hợp thanh toán giao dịch bằng trái phiếu theo mệnh giá, ghi :
Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con ( theo giá trị hài hòa và hợp lý )
Có TK 34311 – Mệnh giá trái phiếu .
– Trường hợp thanh toán giao dịch bằng trái phiếu có chiết khấu, ghi :
Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con ( theo giá trị hài hòa và hợp lý )
Nợ TK 34312 – Chiết khấu trái phiếu ( phần chiết khấu )
Có TK 34311 – Mệnh giá trái phiếu ( theo mệnh giá trái phiếu ) .
– Trường hợp giao dịch thanh toán bằng trái phiếu có phụ trội, ghi :
Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con ( theo giá trị hài hòa và hợp lý )
Có TK 34311 – Mệnh giá trái phiếu
Có TK 34313 – Phụ trội trái phiếu ( phần phụ trội ) .
đ ) Các ngân sách tương quan trực tiếp đến việc hợp nhất kinh doanh thương mại như ngân sách tư vấn pháp lý, thẩm định giá …, kế toán bên mua ghi :
Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con
Có những TK 111, 112, 331, …

3.3. Kế toán cổ tức, lợi nhuận được chia bằng tiền hoặc tài sản phi tiền tệ

Kế toán cổ tức, doanh thu được chia bằng tiền hoặc gia tài phi tiền tệ ( ngoại trừ trường hợp nhận cổ tức bằng CP ) triển khai như sau :
a ) Khi nhận được thông tin về cổ tức, doanh thu được chia cho quy trình tiến độ sau ngày góp vốn đầu tư từ công ty con, ghi :
Nợ TK 138 – Phải thu khác ( 1388 )
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động giải trí kinh tế tài chính .
Khi nhận được cổ tức, doanh thu được chia, ghi :
Nợ những TK tương quan ( theo giá trị hài hòa và hợp lý )
Có TK 138 – Phải thu khác ( 1388 ) .
b ) Khi nhận được thông tin về cổ tức, doanh thu được chia cho quá trình trước ngày góp vốn đầu tư từ công ty con, ghi :
Nợ TK 138 – Phải thu khác ( 1388 )
Có TK 221 – Đầu tư vào công ty con .
c ) Trường hợp nhận được khoản cổ tức, doanh thu mà khoản cổ tức, doanh thu đó đã sử dụng để nhìn nhận lại giá trị khoản góp vốn đầu tư vào công ty con khi xác lập giá trị doanh nghiệp ( công ty mẹ ) để cổ phần hóa và ghi tăng vốn Nhà nước :
Nợ TK 138 – Phải thu khác ( 1388 )
Có TK 221 – Đầu tư vào công ty con .

3.4. Trường hợp đầu tư thêm để các khoản đầu tư vào công ty liên doanh trở thành khoản đầu tư vào công ty con

Trường hợp góp vốn đầu tư thêm để những khoản góp vốn đầu tư vào công ty liên kết kinh doanh, link, công cụ kinh tế tài chính trở thành khoản góp vốn đầu tư vào công ty con, ghi :
Nợ TK 221 – Đầu tư vào công ty con
Có những TK 121, 128, 222, 228
Có những TK tương quan ( giá trị hài hòa và hợp lý của số phải góp vốn đầu tư bổ trợ ) .

3.5. Khi thanh lý một phần hoặc toàn bộ khoản đầu tư vào công ty con

Nợ những TK tương quan ( giá trị hài hòa và hợp lý của số thu được từ việc thanh lý )
Nợ TK 222 – Đầu tư vào công ty liên kết kinh doanh, link ( công ty con trở thành công ty liên kết kinh doanh, link )
Nợ TK 228 – Đầu tư khác ( công ty con trở thành góp vốn đầu tư thường )
Nợ TK 635 – giá thành kinh tế tài chính ( Nếu lỗ )
Có TK 221 – Đầu tư vào công ty con ( giá trị ghi sổ )
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động giải trí kinh tế tài chính ( nếu lãi ) .

3.6. Khi giải thể công ty con để sáp nhập toàn bộ tài sản và nợ phải trả vào công ty mẹ

Khi giải thể công ty con để sáp nhập hàng loạt gia tài và nợ phải trả vào công ty mẹ, kế toán ghi giảm giá trị khoản góp vốn đầu tư vào công ty con và ghi nhận gia tài, nợ phải trả của công ty con theo giá trị hài hòa và hợp lý tại ngày sáp nhập, ghi :
Nợ những TK phản ánh gia tài ( theo giá trị hài hòa và hợp lý tại ngày sáp nhập )
Nợ TK 635 – giá thành kinh tế tài chính ( phần chênh lệch giữa giá trị ghi sổ của khoản góp vốn đầu tư lớn hơn giá trị hài hòa và hợp lý của gia tài và nợ phải trả nhận sáp nhập )

Có các TK phản ánh nợ phải trả (giá trị hợp lý tại ngày sáp nhập)

Có TK 221 – Đầu tư vào công ty con ( giá trị ghi sổ )
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động giải trí kinh tế tài chính ( phần chênh lệch giữa giá trị ghi sổ của khoản góp vốn đầu tư nhỏ hơn giá trị hài hòa và hợp lý của gia tài và nợ phải trả nhận sáp nhập ) .

Trên đây là tư vấn của chúng tôi.  Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài điện thoại gọi ngay số: 1900 6162 để được giải đáp. Rất mong nhận được sự hợp tác!


Có thể bạn quan tâm
© Copyright 2008 - 2016 Dịch Vụ Bách khoa Sửa Chữa Chuyên nghiệp.
Alternate Text Gọi ngay