Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần

Tiếp theo triều Lý ( 1009 – 1225 ), triều Trần ( 1226 – 1400 ) là một vương triều sống sót vĩnh viễn trong 174 năm. Ngay khi mới xây dựng triều Trần đã chấm hết được thực trạng hỗn loạn vào cuối đời Lý, Phục hồi và củng cố chính quyền sở tại TW, lập lại trật tự chính trị – xã hội. Sau đó, trong nửa sau thế kỷ XIII, triều Trần đã chỉ huy quân dân Đại Việt lập nên vũ công hiển hách của ba lần kháng chiến chống Mông – Nguyên ( 1258, 1285, 1287 – 1288 ) .

Trong nội dung bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ nội dung về Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần để giúp Quý độc giả có thêm những thông tin hữu ích khi tìm hiểu về nhà nước thời Trần.

Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần

Từ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần có thể đưa ra một vài nhận xét sau đây:

Tổ chức bộ máy nhà nước rất ngặt nghèo, đơn cử, quyền lực tối cao của vua càng mạnh, dễ tinh chỉnh và điều khiển cấp dưới .
Ở thời Trần, Vua là người nắm giữ mọi quyền hành nhưng trên vua còn có Thái Thượng hoàng – chính sách lưỡng đầu, trọn vẹn thừa nhận sự sống sót của hai Vua, phân loại quyền lực tối cao để quản lý và điều hành quốc gia. Trong thời Trần, tổng thể những chức vụ quan trọng trong triều cũng đều giao cho vương hầu quý tộc nhà Trần nắm giữ. Bởi vậy nhà Trần nắm khá chắc hàng loạt việc làm chủ chốt trong triều, quyền lực tối cao tập trung chuyên sâu trong tay nhà nước TW ; chế độ quân chủ TW tập quyền được củng cố thêm một bước .
Bộ máy địa phương : Sau khi trải qua hai lần cải cách, bộ máy chính quyền sở tại nhà Trần được chia làm 5 cấp : lộ – phủ – châu – huyện – xã. Thời Trần người tôn thất được phong tước vương hoặc tước quận vương còn phong cho những quan văn võ thì có những thứ bậc như quốc công, thượng hầu, ..

Ưu điểm và hạn chế của bộ máy nhà nước thời Trần

Thứ nhất: Những ưu điểm

– Tất cả những chức vụ quan trong triều đình thời Trần đều được giao cho vương hầu quý tộc. Nhờ đó mà quyền lực tối cao được tập trung chuyên sâu trong tay nhà nước TW, củng cố được sự vững chãi của vương triều, bảo vệ được tính thuần nhất của dòng họ, bảo vệ được sự bền vững và kiên cố của ngôi vị .
– Bộ máy hành chính đã biểu lộ được đặc thù thân dân. Nhà nước không triển khai thu thuế theo từng hộ dân, mà coi hội đồng làng, xã là một tập thể để thu thuế. Nhà Trần có chính sách thái ấp, điền trang là hình thức chiếm hữu đặc biệt quan trọng của những tầng lớp quý tộc. Thái ấp là ruộng nhà vua ban cấp cho quý tộc, trên danh nghĩa thuộc quyền sở hữu của nhà nước và triều đình trọn vẹn có quyền lấy của người này ban phát cho người khác .
Quý tộc có quyền sử dụng đất và hưởng hoa lợi từ đất đai cũng như thu tô thuế, kiến thiết xây dựng phủ đệ trên đó, … Do đặc thù hạn chế về việc chiếm hữu ruộng đất, nên thái ấp không có năng lực làm tăng trưởng những cát cứ chống lại chính quyền sở tại. Bên cạnh đó, chính sách điền trang cũng tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ .
Trong suốt hàng trăm năm sống sót, chính sách thái ấp và điền trang mang đến những tác động ảnh hưởng lớn về mặt chính trị. Chúng góp thêm phần kiến thiết xây dựng nên một triều đình thống nhất, đoàn kết, góp thêm phần giữ vững nền độc lập dân tộc bản địa .
Nhờ đó mà xã hội thời Trần vẫn giữ được sự không thay đổi về kinh tế tài chính, quy trì giữa công hữu và tư hữu, giữa quyền lực tối cao nhà nước với những cấp quý tộc quan liêu và khối bình dân làng xã .

Thứ hai: Những hạn chế

– Việc trao quyền cho những tầng lớp vương hầu quý tộc vẫn tiềm ẩn rủi ro tiềm ẩn phân quyền .
Vào thời Dụ Tông, nhà Trần rơi vào một cuộc khủng hoảng cục bộ trầm trọng, khi xích míc nội tại của chính sách điền trang, thái ấp được đẩy lên đến đỉnh điểm. Quý tộc nhà Trần ngày càng thoái hóa và biến chất, nông nô và tỳ nô bị áp bức, bóc lột nổi dậy chống đối. Cùng lúc đó, thiên tai xảy ra liên tục khiến sản xuất đình đốn, dân tình khốn khổ .
Mâu thuẫn xã hội ngày càng tăng cao làm dấy lên những cuộc khởi nghĩa của nông dân, đòi quyền trở thành nông dân tự do .
Bên cạnh đó, đội ngũ quý tộc bị tha hóa cả về trình độ, năng lượng lẫn tài đức. Vua Trần thời hậu kỳ đều không biết cách chiêu mộ nhân tài, tới lúc bị Chiêm Thành xâm lấn thì không một ai hoàn toàn có thể đứng ra chống giặc mà phải dựa vào một vị tướng ngoài hoàng tộc .

– Chế độ hôn nhân đồng tộc. Trong triều đại Trần có hàng loạt những biểu hiện của sự mê muội, u tối của người cầm quyền. Thể chế quân chủ quý tộc cũng từ đó bị khủng hoảng nặng nề, kìm hãm sự phát triển của quốc gia.

– Cơ cấu tổ chức triển khai bộ máy nhà nước và hành chính mang tính phân tán, chế độ quân chủ quan liêu TW bị hạn chế, yên cầu phải có sự đổi khác để tăng trưởng. Cuộc cải cách của Hồ Quý Ly, sửa chữa thay thế chính sách quân chủ quý tộc bằng thiết chế mới quân chủ quan liêu là trọn vẹn đúng đắn, thiết yếu .

So sánh bộ máy nhà nước thời Trần và thời Lý

Thứ nhất: Những điểm giống nhau

– Vua là người đứng đầu quốc gia, nắm giữ mọi quyền hành. Giúp việc cho vua gồm có những quan văn, quan võ .
– Tổ chức nhà nước theo chế độ quân chủ TW tập quyền .
– Các vị trí cấp TW quan trọng đều do người thân cận, cùng dòng máu nắm giữ .
– Tổ chức quản trị bộ máy nhà nước phân loại những cấp giống nhau .

Thứ hai: Những điểm khác nhau

– Nhà Trần thực hiện chính sách Thái thượng hoàng, cha cùng con quản lý quốc gia. Nhưng nhà Lý chỉ có Vua là người đứng đầu .
– Thời Trần có cử thêm 1 số ít quan lại để trông coi việc sản xuất .
– Ở thời Lý, quốc gia chia làm 24 Lộ, còn thời Trần thu hẹp trong 12 Lộ để thuận tiện quản trị. Các đơn vị chức năng hành chính từ cấp lộ đến cấp xã ở thời Trần có điểm khác so với thời Lý :

Thời Lý	Thời Trần
– Chia cả nước làm 24 lộ, phủ, ở miền núi gọi là châu . – Đứng đầu là các chức tri phủ, tri châu giao cho con cháu nhà vua hoặc các đại thần cai quản. Xem thêm: Sơ đồ tư duy bài thơ Tràng giang dễ nhớ, hay nhất	– Chia cả nước thành 12 lộ – Đứng đầu lộ là những chức chánh, phó An phủ sứ. Từ châu đến huyện, xã đều có người đứng đầu ( tri phủ, tri châu, tri huyện, xã quan ) .

Qua những chia sẻ về Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần  mong rằng Quý độc giả đã có thêm cho mình những thông tin hữu ích khi tìm hiểu về nhà nước thời Trần, bài viết rất mong nhận được những chia sẻ, đóng góp từ Quý độc giả!

Source: https://dichvubachkhoa.vn
Category : Điện Tử Bách Khoa