VAS 14 – Doanh thu và thu nhập khác

CHUẨN MỰC KÊ TOÁN VIỆT
NAM SỐ 14

 

Bạn đang đọc: VAS 14 – Doanh thu và thu nhập khác

DOANH
THU VÀ THU NHẬP KHÁC

(Ban hành và công bố theo Quyết định số
149/2001/QĐ-BTC
ngày 31 tháng 12 năm 2001 của Bộ trưởng Bộ Tài chính, và

có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2002)

QUY
ĐỊNH CHUNG

01. Mục
đích của chuẩn mực này là quy định và hướng dẫn các nguyên tắc và phương pháp kế
toán doanh thu và thu nhập khác, gồm: Các loại doanh thu, thời điểm ghi nhận
doanh thu, phương pháp kế toán doanh thu và thu nhập khác làm cơ sở ghi sổ kế
toán và lập báo cáo tài chính.

02. Chuẩn mực này áp dụng trong kế toán các
khoản doanh thu và thu nhập khác phát sinh từ các giao dịch và nghiệp vụ sau:

(a) Bán hàng: Bán sản phẩm do doanh nghiệp sản
xuất ra và bán hàng hóa mua vào;

(b) Cung cấp dịch vụ: Thực hiện công việc đã
thỏa thuận theo hợp đồng trong một hoặc nhiều kỳ kế toán;

(c) Tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi
nhuận được chia.

Tiền lãi: Là số tiền thu được phát sinh từ
việc cho người khác sử dụng tiền, các khoản tương đương tiền hoặc các khoản còn
nợ doanh nghiệp, như: Lãi cho vay, lãi tiền gửi, lãi đầu tư trái phiếu, tín phiếu,
chiết khấu thanh toán…;

Tiền bản quyền: Là số tiền thu được phát
sinh từ việc cho người khác sử dụng tài sản, như: Bằng sáng chế, nhãn hiệu
thương mại, bản quyền tác giả, phần mềm máy vi tính…;

Cổ tức và lợi nhuận được chia: Là số tiền lợi
nhuận được chia từ việc nắm giữ cổ phiếu hoặc góp vốn.

(d) Các khoản thu nhập khác ngoài các giao dịch
và nghiệp vụ tạo ra doanh thu kể trên (Nội dung các khoản thu nhập khác quy định
tại đoạn 30).

Chuẩn mực này không áp dụng cho kế toán các
khoản doanh thu và thu nhập khác được quy định ở các chuẩn mực kế toán khác.

03. Các thuật ngữ trong chuẩn mực này được
hiểu như sau:

Doanh thu: Là tổng giá trị các lợi ích
kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản
xuất, kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.

Chiết khấu thương mại: Là khoản doanh
nghiệp bán giảm giá niêm yết cho khách hàng mua hàng với khối lượng lớn.

Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ cho
người mua do hàng hóa kém phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiếu.

Giá trị hàng bán bị trả lại: Là giá trị
khối lượng hàng bán đã xác định là tiêu thụ bị khách hàng trả lại và từ chối
thanh toán.

Chiết khấu thanh toán: Là khoản tiền người
bán giảm trừ cho người mua, do người mua thanh toán tiền mua hàng trước thời hạn
theo hợp đồng.

Thu nhập khác: Là khoản thu góp phần làm
tăng vốn chủ sở hữu từ  hoạt động ngoài
các hoạt động tạo ra doanh thu.

Giá trị hợp lý: Là giá trị tài sản có thể
trao đổi hoặc giá trị một khoản nợ được thanh toán một cách tự nguyện giữa các
bên có đầy đủ hiểu biết trong sự trao đổi ngang giá.

NỘI DUNG CHUẨN MỰC

04. Doanh thu chỉ gồm có tổng giá trị của những quyền lợi kinh tế tài chính doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được. Các khoản thu hộ bên thứ ba không phải là nguồn quyền lợi kinh tế tài chính, không làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp sẽ không được coi là lệch giá ( Ví dụ : Khi người nhận đại lý thu hộ tiền bán hàng cho đơn vị chức năng chủ hàng, thì lệch giá của người nhận đại lý chỉ là tiền hoa hồng được hưởng ). Các khoản góp vốn của cổ đông hoặc chủ sở hữu làm tăng vốn chủ sở hữu nhưng không là lệch giá .

Xác định doanh
thu

05. Doanh thu được xác định theo giá trị hợp
lý của các khoản đã thu hoặc sẽ thu được.

06. Doanh thu phát sinh từ thanh toán giao dịch được xác định bởi thỏa thuận hợp tác giữa doanh nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng gia tài. Nó được xác định bằng giá trị hài hòa và hợp lý của những khoản đã thu được hoặc sẽ thu được sau khi trừ ( – ) những khoản chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán giao dịch, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại .
07. Đối với những khoản tiền hoặc tương tự tiền không được nhận ngay thì lệch giá được xác định bằng cách quy đổi giá trị danh nghĩa của những khoản sẽ thu được trong tương lai về giá trị thực tiễn tại thời gian ghi nhận lệch giá theo tỷ lệ lãi suất vay hiện hành. Giá trị trong thực tiễn tại thời gian ghi nhận lệch giá có thể nhỏ hơn giá trị danh nghĩa sẽ thu được trong tương lai .
08. Khi hàng hóa hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hóa hoặc dịch vụ tương tự như về thực chất và giá trị thì việc trao đổi đó không được coi là một thanh toán giao dịch tạo ra lệch giá .
Khi hàng hóa hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hóa hoặc dịch vụ khác không tựa như thì việc trao đổi đó được coi là một thanh toán giao dịch tạo ra lệch giá. Trường hợp này lệch giá được xác định bằng giá trị hài hòa và hợp lý của hàng hóa hoặc dịch vụ nhận về, sau khi kiểm soát và điều chỉnh những khoản tiền hoặc tương tự tiền trả thêm hoặc thu thêm. Khi không xác định được giá trị hài hòa và hợp lý của hàng hóa hoặc dịch vụ nhận về thì lệch giá được xác định bằng giá trị hài hòa và hợp lý của hàng hóa hoặc dịch vụ đem trao đổi, sau khi kiểm soát và điều chỉnh những khoản tiền hoặc tương tự tiền trả thêm hoặc thu thêm .

Nhận biết giao
dịch

09. Tiêu chuẩn nhận biết thanh toán giao dịch trong chuẩn mực này được vận dụng riêng không liên quan gì đến nhau cho từng thanh toán giao dịch. Trong 1 số ít trường hợp, những tiêu chuẩn nhận biết thanh toán giao dịch cần vận dụng tách biệt cho từng bộ phận của một thanh toán giao dịch đơn lẻ để phản ánh thực chất của thanh toán giao dịch đó. Ví dụ, khi trong giá bán một loại sản phẩm có một khoản đã định trước cho việc phân phối dịch vụ sau bán hàng thì khoản lệch giá từ việc phân phối dịch vụ sau bán hàng sẽ được dời lại cho đến khi doanh nghiệp thực thi dịch vụ đó. Tiêu chuẩn nhận biết thanh toán giao dịch còn được vận dụng cho hai hay nhiều thanh toán giao dịch đồng thời có quan hệ với nhau về mặt thương mại. Trường hợp này phải xem xét chúng trong mối quan hệ tổng thể và toàn diện. Ví dụ, doanh nghiệp thực thi việc bán hàng và đồng thời ký một hợp đồng khác để mua lại chính những hàng hóa đó sau một thời hạn thì phải đồng thời xem xét cả hai hợp đồng và lệch giá không được ghi nhận .

Doanh thu bán
hàng

10. Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng
thời thỏa mãn tất cả năm (5) điều kiện sau:

(a) Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi
ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua;

(b) Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản
lý hàng hóa như người sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa;

(c) Doanh thu được xác định tương đối chắc
chắn;

(d) Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được
lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng;

(e) Xác định được chi phí liên quan đến giao
dịch bán hàng.

11. Doanh nghiệp phải xác định thời gian chuyển giao phần đông rủi ro đáng tiếc và quyền lợi gắn liền với quyền sở hữu hàng hóa cho người mua trong từng trường hợp đơn cử. Trong hầu hết những trường hợp, thời gian chuyển giao hầu hết rủi ro đáng tiếc trùng với thời gian chuyển giao quyền lợi gắn liền với quyền sở hữu hợp pháp hoặc quyền trấn áp hàng hóa cho người mua .
Trường hợp doanh nghiệp vẫn còn chịu phần nhiều rủi ro đáng tiếc gắn liền với quyền sở hữu hàng hóa thì thanh toán giao dịch không được coi là hoạt động giải trí bán hàng và lệch giá không được ghi nhận. Doanh nghiệp còn phải chịu rủi ro đáng tiếc gắn liền với quyền sở hữu hàng hóa dưới nhiều hình thức khác nhau, như :
( a ) Doanh nghiệp còn phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm để bảo vệ cho gia tài được hoạt động giải trí thông thường mà việc này không nằm trong những pháp luật bh thường thì ;
( b ) Khi việc thanh toán giao dịch tiền bán hàng còn chưa chắc như đinh vì phụ thuộc vào vào người mua hàng hóa đó ;
( c ) Khi hàng hóa được giao còn chờ lắp ráp và việc lắp ráp đó là một phần quan trọng của hợp đồng mà doanh nghiệp chưa hoàn thành xong ;
( d ) Khi người mua có quyền hủy bỏ việc mua hàng vì một nguyên do nào đó được nêu trong hợp đồng mua và bán và doanh nghiệp chưa chắc như đinh về năng lực hàng bán có bị trả lại hay không .
13. Nếu doanh nghiệp chỉ còn phải chịu một phần nhỏ rủi ro đáng tiếc gắn liền với quyền sở hữu hàng hóa thì việc bán hàng được xác định và lệch giá được ghi nhận. Ví dụ doanh nghiệp còn nắm giữ sách vở về quyền sở hữu hàng hóa chỉ để bảo vệ sẽ nhận được đủ những khoản thanh toán giao dịch .
14. Doanh thu bán hàng được ghi nhận chỉ khi bảo vệ là doanh nghiệp nhận được quyền lợi kinh tế tài chính từ thanh toán giao dịch. Trường hợp quyền lợi kinh tế tài chính từ thanh toán giao dịch bán hàng còn phụ thuộc vào yếu tố không chắc như đinh thì chỉ ghi nhận lệch giá khi yếu tố không chắc như đinh này đã giải quyết và xử lý xong ( ví dụ, khi doanh nghiệp không chắc như đinh là nhà nước nước thường trực có gật đầu chuyển tiền bán hàng ở quốc tế về hay không ). Nếu lệch giá đã được ghi nhận trong trường hợp chưa thu được tiền thì khi xác định khoản tiền nợ phải thu này là không thu được thì phải hạch toán vào chi phí sản xuất, kinh doanh thương mại trong kỳ mà không được ghi giảm lệch giá. Khi xác định khoản phải thu là không chắc như đinh thu được ( Nợ phải thu khó đòi ) thì phải lập dự trữ nợ phải thu khó đòi mà không ghi giảm lệch giá. Các khoản nợ phải thu khó đòi khi xác định thực sự là không đòi được thì được bù đắp bằng nguồn dự trữ nợ phải thu khó đòi .
15. Doanh thu và ngân sách tương quan tới cùng một thanh toán giao dịch phải được ghi nhận đồng thời theo nguyên tắc tương thích. Các ngân sách, gồm có cả ngân sách phát sinh sau ngày giao hàng ( như ngân sách bh và ngân sách khác ), thường được xác định chắc như đinh khi những điều kiện kèm theo ghi nhận lệch giá được thỏa mãn nhu cầu. Các khoản tiền nhận trước của người mua không được ghi nhận là lệch giá mà được ghi nhận là một khoản nợ phải trả tại thời gian nhận tiền trước của người mua. Khoản nợ phải trả về số tiền nhận trước của người mua chỉ được ghi nhận là lệch giá khi đồng thời thỏa mãn nhu cầu năm ( 5 ) điều kiện kèm theo pháp luật ở đoạn 10 .

Doanh thu cung
cấp dịch vụ

Xem thêm: MUA BÁN XE TẢI CŨ Ở THÁI BÌNH | Uy tín số 1 Thái Bình

16. Doanh thu của giao dịch về cung cấp dịch
vụ được ghi nhận khi kết quả của giao dịch đó được xác định một cách đáng tin cậy.
Trường hợp giao dịch về cung cấp dịch vụ liên quan đến nhiều kỳ thì doanh thu
được ghi nhận trong kỳ theo kết quả phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng
Cân đối kế toán của kỳ đó. Kết quả của giao dịch cung cấp dịch vụ được xác định
khi thỏa mãn tất cả bốn (4) điều kiện sau:

(a) Doanh thu được xác định tương đối chắc
chắn;

(b) Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ
giao dịch cung cấp dịch vụ đó;

(c) Xác định được phần công việc đã hoàn
thành vào ngày lập Bảng Cân đối kế toán;

(d) Xác định được chi phí phát sinh cho giao
dịch và chi phí để hoàn thành giao dịch cung cấp dịch vụ đó.

17. Trường hợp thanh toán giao dịch về phân phối dịch vụ thực thi trong nhiều kỳ kế toán thì việc xác định lệch giá của dịch vụ trong từng kỳ thường được triển khai theo chiêu thức tỷ lệ hoàn thành xong. Theo giải pháp này, lệch giá được ghi nhận trong kỳ kế toán được xác định theo tỷ lệ phần việc làm đã hoàn thành xong .
18. Doanh thu phân phối dịch vụ chỉ được ghi nhận khi bảo vệ là doanh nghiệp nhận được quyền lợi kinh tế tài chính từ thanh toán giao dịch. Khi không hề tịch thu được khoản lệch giá đã ghi nhận thì phải hạch toán vào ngân sách mà không được ghi giảm lệch giá. Khi không chắc như đinh tịch thu được một khoản mà trước đó đã ghi vào lệch giá ( Nợ phải thu khó đòi ) thì phải lập dự trữ nợ phải thu khó đòi mà không ghi giảm lệch giá. Khoản nợ phải thu khó đòi khi xác định thực sự là không đòi được thì được bù đắp bằng nguồn dự trữ nợ phải thu khó đòi .
19. Doanh nghiệp có thể ước tính lệch giá phân phối dịch vụ khi thỏa thuận hợp tác được với bên đối tác chiến lược thanh toán giao dịch những điều kiện kèm theo sau :
( a ) Trách nhiệm và quyền của mỗi bên trong việc cung ứng hoặc nhận dịch vụ ;
( b ) Giá thanh toán giao dịch ;
( c ) Thời hạn và phương pháp giao dịch thanh toán .
Để ước tính lệch giá cung ứng dịch vụ, doanh nghiệp phải có mạng lưới hệ thống kế hoạch kinh tế tài chính và kế toán tương thích. Khi thiết yếu, doanh nghiệp có quyền xem xét và sửa đổi cách ước tính lệch giá trong quy trình phân phối dịch vụ .
20. Phần việc làm đã hoàn thành xong được xác định theo một trong ba chiêu thức sau, tùy thuộc vào thực chất của dịch vụ :
( a ) Đánh giá phần việc làm đã hoàn thành xong ;
( b ) So sánh tỷ lệ ( % ) giữa khối lượng việc làm đã triển khai xong với tổng khối lượng việc làm phải hoàn thành xong ;
( c ) Tỷ lệ ( % ) ngân sách đã phát sinh so với tổng ngân sách ước tính để triển khai xong hàng loạt thanh toán giao dịch cung ứng dịch vụ .
Phần việc làm đã hoàn thành xong không phụ thuộc vào vào những khoản thanh toán giao dịch định kỳ hay những khoản ứng trước của người mua .
21. Trường hợp dịch vụ được thực thi bằng nhiều hoạt động giải trí khác nhau mà không tách biệt được, và được thực thi trong nhiều kỳ kế toán nhất định thì lệch giá từng kỳ được ghi nhận theo chiêu thức trung bình. Khi có một hoạt động giải trí cơ bản so với những hoạt động giải trí khác thì việc ghi nhận lệch giá được triển khai theo hoạt động giải trí cơ bản đó .

22. Khi kết quả của một giao dịch về cung cấp
dịch vụ không thể xác định được chắc chắn thì doanh thu được ghi nhận tương ứng
với chi phí đã ghi nhận và có thể thu hồi.

23. Trong quy trình tiến độ đầu của một thanh toán giao dịch về cung ứng dịch vụ, khi chưa xác định được tác dụng một cách chắc như đinh thì lệch giá được ghi nhận bằng ngân sách đã ghi nhận và có thể tịch thu được. Nếu ngân sách tương quan đến dịch vụ đó chắc như đinh không tịch thu được thì không ghi nhận lệch giá, và ngân sách đã phát sinh được hạch toán vào ngân sách để xác định tác dụng kinh doanh thương mại trong kỳ. Khi có dẫn chứng đáng tin cậy về những ngân sách đã phát sinh sẽ tịch thu được thì lệch giá được ghi nhận theo pháp luật tại đoạn 16 .

Doanh thu từ
tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia

24. Doanh thu phát sinh từ tiền lãi, tiền bản
quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia của doanh nghiệp được ghi nhận khi thỏa
mãn đồng thời hai (2) điều kiện sau:

(a) Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ
giao dịch đó;

(b) Doanh thu được xác định tương đối chắc
chắn.

25. Doanh thu từ tiền lãi, tiền bản quyền, cổ
tức và lợi nhuận được chia được ghi nhận trên cơ sở:

(a) Tiền lãi được ghi nhận trên cơ sở thời
gian và lãi suất thực tế từng kỳ;

(b) Tiền bản quyền được ghi nhận trên cơ sở
dồn tích phù hợp với hợp đồng;

(c) Cổ tức và lợi nhuận được chia được ghi
nhận khi cổ đông được quyền nhận cổ tức hoặc các bên tham gia góp vốn được quyền
nhận lợi nhuận từ việc góp vốn.

26. Lãi suất thực tiễn là tỷ lệ lãi dùng để quy đổi những khoản tiền nhận được trong tương lai trong suốt thời hạn cho bên khác sử dụng gia tài về giá trị ghi nhận khởi đầu tại thời gian chuyển giao gia tài cho bên sử dụng. Doanh thu tiền lãi gồm có số phân chia những khoản chiết khấu, phụ trội, những khoản lãi nhận trước hoặc những khoản chênh lệch giữa giá trị ghi sổ khởi đầu của công cụ nợ và giá trị của nó khi đáo hạn .
27. Khi tiền lãi chưa thu của một khoản góp vốn đầu tư đã được dồn tích trước khi doanh nghiệp mua lại khoản góp vốn đầu tư đó, thì khi thu được tiền lãi từ khoản góp vốn đầu tư, doanh nghiệp phải phân chia vào cả những kỳ trước khi nó được mua. Chỉ có phần tiền lãi của những kỳ sau khi khoản góp vốn đầu tư được mua mới được ghi nhận là lệch giá của doanh nghiệp. Phần tiền lãi của những kỳ trước khi khoản góp vốn đầu tư được mua được hạch toán giảm giá trị của chính khoản góp vốn đầu tư đó .
28. Tiền bản quyền được tính dồn tích địa thế căn cứ vào những pháp luật của hợp đồng ( ví dụ như tiền bản quyền của một cuốn sách được tính dồn tích trên cơ sở số lượng sách xuất bản từng lần và theo từng lần xuất bản ) hoặc tính trên cơ sở hợp đồng từng lần .
29. Doanh thu được ghi nhận khi bảo vệ là doanh nghiệp nhận được quyền lợi kinh tế tài chính từ thanh toán giao dịch. Khi không hề tịch thu một khoản mà trước đó đã ghi vào lệch giá thì khoản có năng lực không tịch thu được hoặc không chắc như đinh tịch thu được đó phải hạch toán vào ngân sách phát sinh trong kỳ, không ghi giảm lệch giá .

Thu nhập khác

30. Thu nhập khác quy định trong chuẩn mực
này bao gồm các khoản thu từ các hoạt động xảy ra không thường xuyên, ngoài các
hoạt động tạo ra doanh thu, gồm:

– Thu về thanh lý TSCĐ, nhượng bán TSCĐ;

– Thu tiền phạt khách hàng do vi phạm hợp đồng;

– Thu tiền bảo hiểm được bồi thường;

– Thu được các khoản nợ phải thu đã xóa sổ
tính vào chi phí kỳ trước;

– Khoản nợ phải trả nay mất chủ được ghi
tăng thu nhập;

– Thu các khoản thuế được giảm, được hoàn lại;

– Các khoản thu khác.

31. Khoản thu về thanh lý TSCĐ, nhượng bán TSCĐ là tổng số tiền đã thu và sẽ thu được của người mua từ hoạt động giải trí thanh lý, nhượng bán TSCĐ. Các ngân sách về thanh lý, nhượng bán TSCĐ được ghi nhận là ngân sách để xác định tác dụng kinh doanh thương mại trong kỳ .
32. Thu được những khoản nợ phải thu đã xóa khỏi tính vào ngân sách của kỳ trước là khoản nợ phải thu khó đòi, xác định là không tịch thu được, đã được giải quyết và xử lý xóa khỏi và tính vào ngân sách để xác định hiệu quả kinh doanh thương mại trong những kỳ trước nay tịch thu được .
33. Khoản nợ phải trả nay mất chủ là khoản nợ phải trả không xác định được chủ nợ hoặc chủ nợ không còn sống sót .

Trình bày báo cáo tài chính

34. Trong báo cáo tài chính, doanh nghiệp phải
trình bày:

(a) Chính sách kế toán được áp dụng trong việc
ghi nhận doanh thu bao gồm phương pháp xác định phần công việc đã hoàn thành của
các giao dịch về cung cấp dịch vụ;

(b) Doanh thu của từng loại giao dịch và sự
kiện:

– Doanh thu bán hàng;

– Doanh thu cung cấp dịch vụ;

– Tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi
nhuận được chia.

(c) Doanh thu từ việc trao đổi hàng hóa hoặc
dịch vụ theo từng loại hoạt động trên.

(d) Thu nhập khác, trong đó trình bày cụ thể
các khoản thu nhập bất thường.

Xem thêm: Bán Đàn Guitar Cũ | Mua Bán Đàn Guitar Qua Sử Dụng Giá Rẻ Tại TpHcm – Dịch Vụ Thiên Thành

 

Source: https://dichvubachkhoa.vn
Category : Mua Bán Đồ Cũ