Cơ cấu GDP và những vấn đề đặt ra

Cơ cấu GDP 2010, mục tiêu 2015 và thực hiện tính đến 2012. Nguồn số liệu: TCTK

Cơ cấu GDP theo nhóm ngành kinh tế tài chính là yếu tố có tính kế hoạch, dài hạn, tương quan đến nhiều cơ cấu khác, như cơ cấu vốn góp vốn đầu tư, cơ cấu lao động, cơ cấu xuất khẩu .

Mục tiêu của việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong thời kỳ 2011- 2015 là giảm tỷ trọng của nhóm ngành nông, lâm nghiệp- thủy sản, tăng mạnh tỷ trọng của nhóm ngành công nghiệp- xây dựng và giữ tỷ trọng của nhóm ngành dịch vụ, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, để đến năm 2020, nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

Tuy nhiên, hoàn toàn có thể nhận xét việc chuyển dời cơ cấu kinh tế tài chính ( tính đến hết năm 2012 ) nhìn tổng quát là chưa theo hướng của tiềm năng đề ra, do vẫn còn một số ít hạn chế chưa ổn .
Trước hết là tỷ trọng trong GDP của nhóm ngành nông, lâm nghiệp – thủy hải sản không những cao hơn so với tiềm năng đề ra, mà còn cao hơn cả năm xuất phát ( năm gốc so sánh ) là năm 2010 ( xem biểu đồ ). Tỷ trọng này của nước ta vẫn thuộc loại cao ( đứng thứ 3/8 nước trong ASEAN, thứ 9/33 nước và vùng chủ quyền lãnh thổ ở châu Á, 32/142 nước và vùng chủ quyền lãnh thổ trên quốc tế có số liệu so sánh ) .
Ở đây có khá nhiều yếu tố cần phải được luận bàn. Việt Nam xuất phát từ nông nghiệp đi lên, có tới 70 % dân số sống ở nông thôn, gần 50% lao động đang thao tác ở nhóm ngành nông, lâm nghiệp – thủy hải sản. Nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vai trò quan trọng so với hàng loạt nền kinh tế tài chính, được coi là “ bệ đỡ ” mỗi khi quốc gia gặp khó khăn vất vả từ bên ngoài … Do vậy, việc giảm tỷ trọng trong GDP của nhóm ngành này cũng không thuận tiện, khi những nhóm ngành khác của nền kinh tế tài chính đang gặp khó khăn vất vả, nhất là từ vài năm nay, nhóm ngành này đã góp phần tích cực trong việc kiềm chế lạm phát kinh tế, kiềm chế nhập siêu, xử lý lao động, việc làm …
Bản thân nhóm ngành nông, lâm nghiệp – thủy hải sản đang gặp nhiều khó khăn vất vả ở cả nguồn vào và đầu ra. Ở nguồn vào, tỷ trọng vốn góp vốn đầu tư vào nhóm ngành này vốn đã rất thấp, lại liên tục giảm ( từ 13,6 % thời kỳ 1996 – 2000, xuống còn 8,3 % thời kỳ 2001 – 2005, xuống 6,4 % thời kỳ 2006 – 2010, trong đó năm 2010 còn 6,1 % – năm 2011 còn 6 %, năm 2012 còn 5,2 % ), thấp xa so với tỷ trọng trong GDP.
Ở đầu ra, giá lương thực năm 2012 giảm 5,66 %, 7 tháng năm nay giảm tiếp 2,52 % ; giá thực phẩm năm 2012 chỉ tăng 0,95 %, 7 tháng năm nay tăng 2,42 %. Đối với xuất khẩu, mặc dầu lượng mẫu sản phẩm của nhóm ngành này đã vượt lên đứng thứ hạng cao trên quốc tế, nhưng giá trị ngày càng tăng thấp do chưa qua chế biến hoặc mới sơ chế, Ngân sách chi tiêu xuất khẩu giảm, gây thiệt hại lớn ( năm 2012 chỉ với 5 mẫu sản phẩm là hạt điều, cafe, gạo, sắn và mẫu sản phẩm sắn, cao su đặc do giá giảm đã làm thiệt hại 1.931 triệu USD ; 6 tháng 2013 chỉ với 4 loại sản phẩm cao su đặc, hạt điều, gạo, hạt tiêu, do giá giảm đã làm thiệt hại 332 triệu USD ). Tốc độ tăng GDP do nhóm ngành này tạo ra đang có khuynh hướng giảm xuống ( năm 2011 tăng 4,02 %, năm 2012 tăng 2,68 %, 6 tháng 2013 tăng 2,07 % ) .

Mặc dù Việt Nam đã bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đang phấn đấu để thực hiện mục tiêu đến năm 2020 cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, nhưng cần coi công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn là trọng điểm số 1, để nâng cao năng suất lao động của nhóm ngành này, để rút bớt lao động sang làm công nghiệp- xây dựng và dịch vụ.

Từ tình hình nông nghiệp ở trong nước và thị trường, Ngân sách chi tiêu xuất khẩu, Thủ tướng nhà nước đã chỉ huy cần đặc biệt quan trọng chăm sóc tới tái cơ cấu nông nghiệp .
Đề án tái cơ cấu nông nghiệp đang được hoàn thành xong, với nhiều nội dung, trong đó có nội dung quan trọng có tính thời sự là quy đổi cơ cấu cây xanh. Theo đó không nên lan rộng ra nữa cây cao su đặc mà cần chăm nom tốt diện tích quy hoạnh hiện có ( hiện đã lên tới trên 910 nghìn ha, chỉ đứng sau lúa, ngô ) và giảm xuất khẩu cao su đặc mủ khô, tăng xuất khẩu mẫu sản phẩm cao su đặc. Không tăng diện tích quy hoạnh cafe ( hiện đã lên tới 622 nghìn ha ), mà chỉ tái canh và tập trung chuyên sâu vào việc chế biến để làm tăng giá trị. Chuyển diện tích quy hoạnh trồng lúa ở những nơi hiệu suất thấp, khô hạn để tăng diện tích quy hoạnh ngô, đậu tương … mà Nước Ta còn phải nhập khẩu lớn ( năm 2011 nhập khẩu 972,3 nghìn tấn ngô, 843,5 nghìn tấn đậu tương, 2,37 tỷ USD thức ăn gia súc và nguyên vật liệu ; năm 2012 nhập khẩu trên 1,61 triệu tấn ngô, gần 1,29 triệu tấn đậu tương, gần 2,46 tỷ USD thức ăn gia súc ; 6 tháng 2013 nhập khẩu 972 nghìn tấn ngô, trên 640 nghìn tấn đậu tương và gần 1,5 tỷ USD thức ăn gia súc … ) .
Thứ hai là tỷ trọng trong GDP của nhóm ngành công nghiệp – kiến thiết xây dựng tuy có cao hơn năm 2010 một chút ít, nhưng còn cách khá xa so với tiềm năng đề ra cho năm năm ngoái .
Những năm từ 2007 quay trở lại trước, nhóm ngành này tăng với vận tốc cao nhất, chiếm tỷ trọng cao nhất trong 3 nhóm ngành và trở thành động lực, đầu tàu tăng trưởng của hàng loạt nền kinh tế tài chính, nhưng mấy năm nay tăng thấp và chậm lại ( năm 2011 tăng 6,68 %, năm 2012 tăng 5,75 %, 6 tháng 2013 tăng 5,18 % ). Do vậy tỷ trọng đã giảm xuống. Ngoài những khó khăn vất vả ở cả nguồn vào và đầu ra, công nghiệp phụ trợ chậm tăng trưởng, sản xuất còn mang nặng tính gia công nên phụ thuộc vào vào nhập khẩu. Trình độ thiết bị, kỹ thuật – công nghệ tiên tiến còn thấp, nên sức cạnh tranh đối đầu yếu .

Đáng chú ý, trong 5 ngành chi tiết của công nghiệp- xây dựng thì công nghiệp chế biến chiếm tỷ trọng lớn nhất nhưng tốc độ tăng không cao, trong khi tỷ trọng của ngành chi tiết này sẽ quyết định việc chuyển thành nước công nghiệp hay không; GDP do ngành xây dựng tạo ra cũng tăng thấp, chủ yếu do vốn đầu tư tính theo giá thực tế thì tăng, nhưng nếu loại trừ yếu tố giá thì giảm.

Thứ ba là tỷ trọng trong GDP của nhóm ngành dịch vụ đã giảm trong 4 năm qua và năm 2012 tuy thấp hơn năm 2010, nhưng triển vọng hoàn toàn có thể đạt và vượt tiềm năng đề ra cho năm năm ngoái. Đáng quan tâm là nhóm ngành dịch vụ mấy năm nay đều có vận tốc tăng cao nhất trong 3 nhóm ngành và cao hơn vận tốc tăng chung ( trung bình 2006 – 2012 cả nước tăng 6,15 % / năm, nhóm ngành nông, lâm nghiệp – thủy hải sản tăng 3,47 % / năm, nhóm ngành công nghiệp – kiến thiết xây dựng tăng 6,33 % / năm, còn dịch vụ tăng 7,27 % / năm ). Trong 6 tháng đầu năm 2013, nhóm ngành dịch vụ đã tăng 5,92 %, cao nhất trong 3 nhóm ngành ; tỷ trọng trong GDP đạt 43,12 %, cao hơn năm trước .
Tuy nhiên, có 4 yếu tố trong nhóm ngành dịch vụ. Tỷ trọng nhóm ngành này trong GDP của Nước Ta thuộc loại thấp trên quốc tế ( đứng thứ 5/8 nước trong khu vực ASEAN, thứ 26/40 nước và vùng chủ quyền lãnh thổ ở châu Á và thứ 123 / 150 nước và khu vực trên quốc tế có số liệu so sánh. Trong nhóm ngành này, tỷ trọng của ngành trình độ khoa học công nghệ tiên tiến chỉ chiếm 1,15 % ; hoạt động giải trí kinh tế tài chính, ngân hàng nhà nước, bảo hiểm chỉ chiếm 4,04 %. Năng suất lao động của nhóm ngành dịch vụ còn thấp xa so với nhóm ngành công nghiệp – kiến thiết xây dựng ( năm 2012 đạt 77,1 triệu đồng / người, chỉ bằng 67,5 % của công nghiệp – kiến thiết xây dựng ). Tính chuyên nghiệp của một bộ phận lao động trong nhóm ngành này còn thấp do lao động của những nhóm ngành khác kiêm nhiệm ( khi nông nhàn, làm ngoài giờ … ) .

Minh Ngọc

Source: https://dichvubachkhoa.vn
Category : Tin Tức Dịch Vụ