Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ | BvNTP

1. Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ là xét nghiệm như thế nào ?

   Bạn đang đọc: Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ | BvNTP

FNA kỹ thuật hút lấy tế bào và mẫu mô bệnh phẩm bằng một kim nhỏ. Mẫu bệnh phẩm này sau đó sẽ được giải quyết và xử lý và nghiên cứu và phân tích tại khoa giải phẫu bệnh để đưa ra chẩn đoán về mặt tế bào học .

2. Chỉ định chọc hút tế bào học bằng kim nhỏ ?

FNA giúp xác lập được đặc tính lành / ác của những tổn thương, phân biệt được nguồn gốc xuất phát của u và dạng u và chẩn đoán một số ít bệnh lý lành tính ở những cơ quan trong khung hình. Chính vì thế, FNA phân phối thêm cho bác sĩ thông tin để đưa ra hướng xử trí tương thích nhất cho bệnh nhân .

3. Chống chỉ định của chọc hút tế bào học bằng kim nhỏ là gì ?

• U thể cảnh và u sắc bào ( hoàn toàn có thể gây ngất và cơn cao huyết áp )

• U bọc buồng trứng ( rủi ro tiềm ẩn gieo rắc tế bào u trong khoang màng bụng )

• Nang ký sinh trùng ( hoàn toàn có thể gây shock phản vệ )

• U nằm trên cơ địa dễ chảy máu ( bệnh lý ưa chảy máu, … )

4. Kỹ thuật chọc hút tế bào bằng kim nhỏ được triển khai như thế nào ?

1. Chuẩn bị bệnh nhân: Giải thích mục đích của kỹ thuật chọc hút, cách thực hiện và các tai biến cho bệnh nhân để bệnh nhân đồng ý và hợp tác trong quá trình làm thủ thuật. Bệnh nhân được giữ ở tư thể thoải mái, sao cho vị trí cơ thể tiến hành thủ thuật được bộc lộ dễ dàng, sát trùng da vị trí chọc kim bằng cồn hoặc các dung dịch sát khuẩn khác.

Chọc hút FNA bằng kim có gắng Syringe ( Orell và Sterrett’s Fine Needle Aspiration Cytology )

Túi dụng cụ dùng trong kỹ thuật FNA chứa những đồ vật như kim, lam kính, dung dịch cố định và thắt chặt, ống tiêm ( Atlas of Fine Needle Aspiration Cytology )

2. Dụng cụ và trang thiết bị : kim nhỏ 22-27 G ( 0.4 – 0.7 mm ), chiều dài kim biến hóa tùy theo độ sâu của tổn thương, ống tiêm 10 ml, báng súng, cồn sát trùng, bông gòn, kẹp, lam sạch, găng tay, khẩu trang .

3. Tiến hành chọc hút :

Đối với các u sờ được:

• Lắp ống tiêm đã gắn kim vào báng súng, cầm bằng 1 tay, tay còn lại cố định và thắt chặt tổn thương và căng da mặt phẳng .

• Đâm kim thẳng góc với mặt phẳng da một cách nhanh gọn, tiến vào tổn thương. Tổn thương có đường kính < 1 cm, vị trí đâm ở ngay điểm trung tâm, tổn thương đường kính > 5 cm hoàn toàn có thể bị hoại tử TT nên lệch ra vùng ngoại vi, những tổn thương 2-4 cm đâm kim ở 2 vị trí đối xứng nhau qua điểm trung tâm. ( Hình A ). Tuy nhiên tại 1 số ít vị trí giải phẫu đặc biệt quan trọng cần lựa chọn hướng kim tương thích tránh biến chứng, những tổn thương ở thành ngực, hố nách hướng kim tiếp tuyến tránh tràn khí màng phổi, tổn thương tuyến giáp vị trí hướng kim cần tránh khí quản .

• Kéo pít-tông để tạo áp lực đè nén âm. ( Hình B )

• Di chuyển kim tới lui 15-20 lần để cắt vụn mô tổn thương, khi thấy bệnh phẩmló ra ở phần đốc kim thì ngừng cắt. ( Hình C )

• Thả pít tông để triệt tiêu áp lực đè nén âm. ( Hình D )

• Rút kim ra khỏi tổn thương. ( Hình E )

• Tháo kim, kéo pít-tông hút không khí vào ống tiêm. ( Hình F )

• Gắn kim trở lại và đẩy pít-tông để xịt bệnh phẩm lên lam. ( Hình G )

Lấy mẫu FNA bằng kim có gắn ống tiêm ( Orell và Sterrett’s Fine Needle Aspiration Cytology, fifth edition, Elsevier )
Đối với tổn thương rất nhỏ, nằm sát da hoặc có nhiều mạch máu hoàn toàn có thể dùng kim không gắn syringe, dựa vào lực mao dẫn của kim để hút lấy bệnh phẩm .

FNA dùng kim không gắn ống tiêm. ( A ) Kim được đưa vào tổn thương, ( B ) Di chuyển kim tới lui theo nhiều góc nhìn để cắt vụn mô tổn thương ( C ) Rút kim ra khỏi tổn thương ( D ) Gắn ống tiêm vào kim để xịt bệnh phẩm lên lam. ( Orell và Sterrett’s Fine Needle Aspiration Cytology, fifth edition, Elsevier )

Đối với các tổn thương u không sờ thấy hoặc nằm sâu trong cơ thể: việc chọc dò cần được thực hiện dưới hướng dẫn của các phương tiện chẩn đoán hình ảnh như siêu âm.

4. Phết và nhuộm tế bào : Bệnh phẩm sau khi được xịt lên lam cần được phết mỏng mảnh theo kiểu làm phết máu ngoại vi hoặc áp 2 mặt lam vào nhau tạo thành 1 lớp mỏng dính và đều. Tiêu bản tế bào phải được cố định và thắt chặt khô hoặc ước ( bằng ethanol 70-90 % ), sau đó được nhuộm bằng giải pháp Diff Quick, Papanicolaou .

Phết lam và cố định tiêu bản FNA ( Atlas of Fine Needle Aspiration Cytology)

5. Kết quả và giá trị chọc hút tế bào học bằng kim nhỏ .

Hiện nay đã có một số ít mạng lưới hệ thống tiêu chuẩn chẩn đoán quốc tế cho FNA : mạng lưới hệ thống Bethesda dùng trong FNA tuyến giáp, mạng lưới hệ thống Milan cho FNA tuyến nước bọt. Nhìn chung FNA những hệ cơ quan thường được chia làm 5 nhóm chính :
1. Không đủ tiêu chuẩn chẩn đoán .
2. Lành tính .
3. Không nổi bật, ý nghĩa không xác lập .
4. Nghi ngờ ác tính .
5. Ác tính .
Độ nhạy và độ đặc hiệu của hiệu quả FNA có giá trị đổi khác tùy theo hệ cơ quan được khảo sát. Bác sĩ lâm sàng cần xem xét giá trị này, phối hợp những tài liệu lâm sàng và những cận lâm sàng khác để hoàn toàn có thể đưa ra hướng quản trị thích hợp cho từng bệnh nhân .

(Handbook of Practical Fine Needle Aspiration and Small Tissue Biopsies, 2018)

Bảng thống kê độ nhạy và độ đặc hiệu của FNA ở một số ít cơ quan

6. Một số tai biến hoàn toàn có thể gặp trong kỹ thuật FNA .

• Khối máu tụ tại vị trí chọc hút đây là một tại biến thường gặp nhất ở những tổn thương nông, có nhiều mạch máu. Tuy nhiên hoàn toàn có thể tránh bằng cách đè chặt bông tại vị trí chọc hút trong 10 phút .

• Nhiễm trùng tại vị trí chọc dò là một tai biến hiếm gặp, được điều trị bằng kháng sinh thích hợp .

• Tràn khí màng phổi, xuất huyết trong phổi là những tai biến gặp khi chọc hút tại một số ít vị trí đặc biệt quan trọng như : hố trên đòn, hố nách hoặc xuyên thành ngực. Tuy nhiên thường nhẹ, có năng lực tự tiêu .

• Một số tai biến khác hiếm gặp như : viêm phúc mạc, viêm tụy, thủng ruột xảy ra khi chọc xuyên thành bụng .

7. Những hạn chế của kỹ thuật FNA

   .

• Kết quả và độ đúng mực phụ thuộc vào và chất lượng mẫu và cách phết lam .

• Nhiều tổn thương là không như nhau, do đó những mẫu bệnh phẩm nhỏ được lấy qua FNA không mang tính đại diện thay mặt cho hàng loạt tổn thương, ngay cả khi FNA được hướng dẫn bởi siêu âm .

• Một số tổn thương được nhận diện hầu hết qua cấu trúc vi thể, tuy nhiên những cấu trúc này hoàn toàn có thể không được biểu lộ rõ qua tế bào học FNA .

• Mẫu bệnh phẩm FNA hoàn toàn có thể không được cho phép thực thi được thêm nhiều phương tiện đi lại hổ trợ chẩn đoán như nhìn nhận về mặt vi trùng, hóa mô miễn dịch ..

• Các tiêu chuẩn tế bào học trong một số ít bệnh lý hiếm gặp vẫn chưa được xác lập .

8. Những nguyên do khiến việc lấy mẫu bệnh phẩm không mang tính đại diện thay mặt cho tổn thương trong kỹ thuật FNA .

• Chọc kim không đúng vào vị trí tổn thương .

  ( Hình B )

• Chọc kim vào vị trí TT của những tổn thương dạng nang, hoại tử, xuất huyết, thế cho nên mẫu bệnh phẩm không có những thành phần thiết yếu cho chẩn đoán. ( Hình C ) .

• Vị trí chọc kim là phần tổn thương lành tính, bỏ sót những tổn thương ác tính có kích cỡ nhỏ ( Hình D )

• Khi thực thi FNA ở những mô sợi, lượng mẫu thiết yếu hoàn toàn có thể khó lấy được bởi những tế bào được giữ chặt trong mạng lưới những sợi collagen sum sê ( Hình E )

Những nguyên do khiến việc lấy mẫu không đạt nhu yếu ( Orell và Sterrett’s Fine Needle Aspiration Cytology, Fifth edition, Elsevier )

9. Tóm lại :

FNA là một phương tiện đi lại cận lâm sàng xâm lấn tối thiểu, cho tác dụng nhanh, giá tiền tương thích, hoàn toàn có thể được thực thi thuận tiện tại phòng khám. Kết quả và độ đúng mực của FNA là khá cao trong chẩn đoán và theo dõi những bệnh lý u và không u ở nhiều hệ cơ quan .

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương – Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp

Source: https://dichvubachkhoa.vn
Category : Dịch Vụ Sửa Chữa